Πέντε αθλητικοί συντάκτες, οι Μένιος Σακελλαρόπουλος (Mega Channel), Βαγγέλης Ιωάννου (ΕΡΤ), Βαγγέλης Μπραουδάκης (Goal News), Στέφανος Κούμπης (Live Sport) και Σταύρος Γεωργακόπουλος (contra.gr) μετέφεραν τις εμπειρικές παρατηρήσεις τους και τα νούμερα από τα Μέσα που εκπροσωπούν.

Ο Στέφανος Kούμπης σημείωσε: «Φταίει η κρίση αξιών. Χάσαμε το δρόμο μας από την εποχή που… λεφτά υπήρχαν. Είναι δύσκολο για κάποιον που παίρνει 400-600 ευρώ τον μήνα από την εργασία του να αγοράζει κάθε μέρα μία αθλητική εφημερίδα. Γιατί δεν ξεκαθαρίσαμε γρήγορα τις σχέσεις μας με το διαδίκτυο; Γιατί δεχτήκαμε να χειραγωγηθούμε; Ποια είναι η αμφίδρομη σχέση με το κοινό μας; Γιατί βάζαμε CD του Καρρά και βιντεοταινίες; Δουλεύω σε μία εφημερίδα που γεννήθηκε στην κρίση και προσπαθεί να επιβιώσει μέσα στην κρίση. Η πίεση που νιώθω τώρα είναι μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε στην καριέρα μου. Πολλοί καλοί αθλητικοί συντάκτες είναι “απ΄ έξω”, ενώ πολλοί μέτριοι είναι μέσα. Φτάσαμε να είμαστε ικανοποιημένοι αν ο δημοσιογράφος μπορεί να γράφει έστω απλά υποφερτά ελληνικά. Γιατί γίναμε οπαδοί; Για 28 μήνες είχα αποσυρθεί από την αθλητική δημοσιογραφία γιατί δούλεψα μέσα στο ποδόσφαιρο. Εμαθα εκεί περισσότερα από ό,τι τα 28 χρόνια δημοσιογραφικής δουλειάς. Φτάνεις να θλίβεσαι για την κατάσταση που άφησες πίσω και ξαναβρήκα όταν επέστρεψα. Είναι τόσο εύκολη η χειραγώγηση. Το πρόβλημα θα χειροτερέψει με τους άνεργους από τα κανάλια. Κάποιοι εξ αυτών θα ανοίξουν καινούρια Μέσα. Αφήσαμε ακατοχύρωτη την παραγωγή της δουλειάς μας και δεν ξεκαθαρίσαμε τη σχέση μας με τα άλλα Μέσα». Για να καταλήξει αναφορικά στα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αθλητικοί συντάκτες: «Ζούμε σε συνθήκες πολέμου εδώ και 5 χρόνια, ειδικά στον Τύπο».

Ο Βαγγέλης Μπραουδάκης είπε: «Το 2008, η μέση ημερήσια κυκλοφορία αθλητικών εφημερίδων των 172 χιλιάδων φύλλων αποτέλεσε ρεκόρ ιστορίας. Το 2009 αυτή έπεσε σε 154.000, το 2010 σε 126.000, ενώ πρέπει να συνυπολογιστεί και μια εντυπωσιακή πτώση και στις μετρήσιμες ακροαματικότητες των ραδιοφωνικών σταθμών. Το 2014 η μέση ημερήσια κυκλοφορία ήταν 43.000 φύλλα και το 2015 35.000. Αντίστοιχη πτώση παρατηρείται και στις πολιτικές εφημερίδες και στα περιοδικό. Αν αιτία είναι μόνο η αναξιοπιστία, τότε αυτή η αναξιοπιστία ως συνολική παθογένεια αφορά όλο το κομμάτι της ελληνικής δημοσιογραφίας. Η ακροαματικότητα στα δύο αθλητικά ραδιόφωνα της Αθήνας (χωρίς την ΕΡΑ Σπορ) έχει πέσει στο 8,2% σήμερα από το 20% του 2008. Δηλαδή μας ακούν 1 εκατ. 500 ακροατές λιγότεροι ακροατές. Οι μετακινήσεις δείχνουν πως αυτοί οι ακροατές έχουν πάει στους μουσικούς σταθμούς. Και θα είναι ψέμα αν πει κάποιος πως ευημερούν οι ιστοσελίδες σε έσοδα». Κατέθεσε επίσης πως «υπάρχει μία σπουδαία αντίφαση: Τη Δευτέρα η κυκλοφορία της εφημερίδας μας είναι 33% πάνω από οποιαδήποτε άλλη ημέρα της εβδομάδας. Η δική μου πρόχειρη απάντηση είναι πως ο κόσμος θέλει την ανάλυση των αγώνων, μετά την έντονη αγωνιστική δράση της Κυριακής. Τη γραπτή ανάλυση. Είναι το μόνο που μας κρατάει».

Μίλησε και για τον έλεγχο που ασκούν οι ομάδες: «Υπάρχουν ρεπόρτερ που περιμένουν τα non paper. Τα non paper δεν με ενοχλούν… απλά παλιά ήταν τηλεφωνική η επικοινωνία με τους ανθρώπους της ομάδας. Με ενοχλεί η άκριτη αναπαραγωγή των non paper. Ολο αυτό το πακέτο, μαζί με το 50% ανεργίας, έχει δημιουργήσει το αίσθημα του φόβου. Δεν είναι ανίκανοι οι αθλητικοί συντάκτες, είναι φοβισμένοι. Πως το ξεπερνάμε; Να πάνε κόντρα σε όλους, να χτυπήσουν το χέρι τους στο τραπέζι οι αθλητικοί διευθυντές».

Ο Βαγγέλης Ιωάννου υπογράμμισε: «Ζούμε στην εποχή που η δημοτικότητα μετριέται με likes, τα Μέσα ενδιαφέρονται κυρίως για την εμπορικότητα και όχι για την παραγωγή ποιοτικού περιεχομένου. Πρέπει να αναλύσουμε τα Μέσα Ενημέρωσης, στη δική μας τη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Ισως αργήσαμε να καταλάβουμε στη χώρα μας τη δύναμη του διαδικτύου. Από το 1991 κάνει θραύση το διαδίκτυο στον δυτικό κόσμο. Ο Ιωάννου συνέχισε: «Ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης της επικοινωνίας, ένα μεγάλο κεφάλαιο είναι η σχέση του διαδικτύου με την ενημέρωση, ζούμε την πρόκληση της αλγοριθμικής δημοσιογραφίας και του mobile journalism. Περνάμε στη σύγχρονη δημοσιογραφία, έχουμε περάσει στη δημοσιογραφία των πολιτών».

Τέλος, ο Σταύρος Γεωργακόπουλος ανέλυσε τα εξής: «Έχουμε πάρα πολλές αθλητικές εφημερίδες. Υπάρχουν μέρες που δεν υπάρχουν εξώφυλλα στο διαδίκτυο για τις εφημερίδες. Αυτές είναι κακές ημέρες του διαδικτύου. Εχουμε ξεχάσει την έννοια του πρωτογενούς ρεπορτάζ. Θα συμφωνήσω ότι οι εφημερίδες δεν θα πουλήσουν τα φύλλα που πουλούσαν με μία καλή είδηση. Ένα καλό θέμα, όμως θα τραβήξει πάντα. Με το δυναμικό της ρεπορτάζ και τις αναλύσεις θα προσελκύσει το ενδιαφέρον εν συνεχεία. Ο 13χρονος γιος μου δεν ξεφυλλίζει καν τις εφημερίδες όταν τις βλέπει στο σπίτι. Εγώ στην ηλικία του περίμενα να την φέρει ο πατέρας μου και να αρχίσω να τη διαβάζω από πίσω. Με ρωτά μόνο “Μπαμπά γιατί το γράφει αυτό;» Αν δηλαδή έχει γραφτεί κάτι έντονα που του τραβά την προσοχή».

Ο Γεωργακόπουλος είπε ακόμη: «Πρέπει να αφήνουμε τον οπαδό στο σπίτι μας. Μπορεί ένας δημοσιογράφος να κρίνει, αλλά με καθαρό μυαλό. Δυναμική και αιχμηρή κριτική, που θα κάνει αίσθηση αλλά να μην πει κανείς ότι θέλεις να γλύψεις τον τάδε».

Ακολούθησε τοποθέτηση της Βάσως Μώραλη: «Βιώνουμε μία κοινωνική κρίση που έφερε την ήττα της ελληνικής δημοσιογραφίας και τη συντριβή της αθλητικής δημοσιογραφίας. Εγινε και με δική μας ευθύνη. Επιτρέψαμε τον εκχυδαϊσμό και την απαξίωση του περιεχομένου που δίναμε στους αναγνώστες μας. Το μυστικό για το πώς θα βγούμε βρίσκεται στον Δαρβίνο: στη θεωρία της εξέλιξης. Όποιος προσαρμόζεται… συνεχίζει. Όποιος δεν προσαρμόζεται… εξαφανίζεται. Να δούμε πως αντέδρασαν τα ΜΜΕ στον υπόλοιπο κόσμο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις μας βρίσκουν με καθυστέρηση δεκαετίας στην Ελλάδα διαχρονικά. Και στην Αυστραλία, όπου εργάστηκα, έκλεισαν οι εφημερίδες και βούλιαζε ο έντυπος Τύπος. Δημιουργήθηκαν, όμως καινούριες θέσεις εργασίας. Και στην Αυστραλία κλυδωνίστηκαν τα ΜΜΕ, αλλά προσαρμόστηκαν. Αυτοί που κατάφεραν να ενσωματώσουν τα νέα δεδομένα στην καθημερινότητά τους, εισέπραξαν επιτυχία».

Τέλος, ο πρόεδρος του ΠΣΑΤ, Σωτήρης Τριανταφύλλου, έκανε τον απολογισμό του 3^ου Θερινού Σχολείου: «Είμαι περισσότερο ικανοποιημένος απ’ ό,τι περίμενα στην αρχή. Τα συμπεράσματα είναι εντυπωσιακά. Νομίζω ότι συμφωνούν όσοι βρέθηκαν στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας πως ήταν εξαιρετικό αυτό το 3ο Θερινό σχολείο. Υπήρξαν εισηγήσεις που αφορούν στις νέες τεχνολογίες, στην κάλυψη μεγάλων διοργανώσεων, στη ρομποτική δημοσιογραφία, ακόμη και σε εργασιακά ζητήματα. Είχαμε πολύ υψηλό επίπεδο συμμετεχόντων. Αυτό που γίνεται ξεκάθαρο χρόνο με το χρόνο είναι η ανάγκη επιμόρφωσης. Υπάρχουν οι σχολές των πανεπιστημίων, αλλά για την αθλητική δημοσιογραφία δεν υπάρχουν πανεπιστημιακές σχολές. Αν το συνδυάσουμε με τα προγράμματα δια βίου κατάρτισης του ΠΣΑΤ και με ΕΣΠΑ (καταθέτουμε τώρα φάκελο για πρόγραμμα ενηλίκων), αν το συνδυάσουμε μαζί με τα δύο προγράμματα με το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το Αριστοτέλειο, αντιλαμβάνεστε τι κενό έρχεται να καλύψει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πλέον, η αθλητική δημοσιογραφία υπάρχει ως μάθημα και στο Αριστοτέλειο και στο Πάντειο, ενώ ετοιμάζεται και μεταπτυχιακό. Αυτό το θερινό σχολείο, το οποίο έγινε θεσμός, έρχεται να καλύψει ένα πάρα πολύ μεγάλο κενό. Να συζητήσει όλα αυτά τα μεγάλα ζητήματα που μας απασχόλησαν επί τέσσερις ημέρες. Από ακαδημαϊκό επίπεδο, μέχρι το πρακτικό επίπεδο. Η παρέμβαση της Βάσως Μόραλη τα περιέγραψε: διαρκής επιμόρφωση και προσαρμογή στο νέο τοπίο δημοσιογραφίας, το οποίο αλλάζει με πολύ γοργούς ρυθμούς. Ευχαριστώ τους συναδέλφους εισηγητές και αυτούς που το παρακολούθησαν. Θέλω να ευχαριστήσω τους πανεπιστημιακούς καθηγητές. Να ευχαριστήσω τους φοιτητές. Οι περισσότεροι είναι από τα τρία πανεπιστημιακά ιδρύματα. Τον Λευτέρη Πετρούνια, τον Κώστα Φιλιππίδη με τον προπονητή του Δημήτρη Κυτέα. Να σταθώ στην ελληνική γλώσσα που πρέπει να προστατέψουμε. Προκύπτουν διαρκώς θέματα νέων τεχνολογιών: πρέπει να προσαρμοστούμε. Να γίνει η επιμόρφωση καθημερινό μας βίωμα. Κρατώ την πρόταση που έκανε ο Μιχάλης Μερτζιανίδης: Η πρότασή του είναι πιλοτικά να εισαχθεί η αθλητική δημοσιογραφία στα δημοτικά σχολεία ως μάθημα».

Ο πρόεδρος του ΠΣΑΤ, Σωτήρης Τριανταφύλλου, κήρυξε τη λήξη των εργασιών του 3^ου Θερινού Σχολείου του ΠΣΑΤ κάνοντας τον απολογισμό των όσων συζητήθηκαν τις τέσσερις ημέρες στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας, ενώ θερμό χειροκρότημα απέσπασε η πρωτοβουλία της πρώτης γυναίκας μέλους του ΠΣΑΤ, Βάσως Μώραλη, να προσφέρει ένα συμβολικό ποσό κάθε χρόνο για τα επόμενα 10 έτη, στο ρεπορτάζ που θα βραβεύεται για την καλύτερη προβολή ενός «μικρού» αθλήματος. Ο πρόεδρος του ΠΣΑΤ ανακοίνωσε επίσης πως η στοιχηματική εταιρεία που αποτελεί βασικό χορηγό του ΠΣΑΤ θα προσφέρει υποτροφίες για σπουδές σε Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό επίπεδο, στην αθλητιτκή δημοσιογραφία.