«Μαλαματένια λόγια στο χορτάρι ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά»

Το μακρινό σκοτεινό ταξίδι στην αιωνιότητα για τον Μάνο Ελευθερίου ξεκίνησε. Η χώρα μας πνευματικά αιμορραγεί. Εδώ και χρόνια ακατάσχετα. Ο κατάλογος με τις ληξιαρχικές πράξεις θανάτου δυστυχώς ανανεώνεται τακτικά.

Νίκος Παπάζογλου, Μανώλης Ρασούλης , Δημήτρης Μητροπάνος, Άλκης Αλκαίος, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Τζίμης Πανούσης, και αναφέρομαι στις σχετικά πρόσφατες απώλειες.

Δεν τολμώ να πάω πιο πίσω…

Κοινοί θνητοί είμαστε όλοι μας , κάποτε το ταξίδι της ζωής τελειώνει . Για κάποιους πρόωρα για κάποιους άλλους όχι. Άλλο το ζήτημα δεν είναι αυτό. Είναι το τι έρχεται από πίσω , αν η εγχώρια πνευματική σκηνή θα ταραχθεί και συγχρόνως θα ανανεωθεί από φωτεινότερα των αποδημησάντων μυαλά.

Είναι επίσης αν το πνευματικό τους έργο βρήκε την δέουσα ανταπόκριση και αναγνώριση. Και στις δυο των περιπτώσεων το πρόσημο καταλήγει αρνητικό.

« Η σούστα πήγαινε μπροστά

Και ο μάγκας τοίχο –τοίχο

Δεν έτυχε στα χρόνια αυτά

τίποτα να πετύχω»

Δεν αναφέρομαι σε τμήματα του κόσμου αλλά σε ένα μεγάλο μέρος του συνόλου του. Οι πολλοί πχ αγνοούν το στιχουργικό έργο του Αλκαίου, γνωρίζουν μόνο τον καλλιτέχνη που τον μελοποίησε και τον τραγούδησε. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τον Ρασούλη παλιότερα με τον Γκάτσο, τον Βάρναλη, τον Ρίτσο, τον Σεφέρη , τον Ελύτη και εσχάτως με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και τον εκλιπόντα Μάνο Ελευθερίου.

« …Και στ’ ανοιχτά του κόσμου τα καμιόνια

θα ξεφορτώνουν στην Καισαριανή

πώς έγινε με τούτο τον αιώνα

και γύρισε καπάκι η ζωή

πώς το `φεραν η μοίρα και τα χρόνια

να μην ακούσεις έναν ποιητή…»

Η σύγχρονη Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην οποία η λέξη κουλτουριάρης προήχθη σε υποτιμητικό σχόλιο. Ο πήχης έπρεπε να χαμηλώσει ώστε η ιερή των μετρίων συμμαχία να βασιλέψει δίχως κραδασμούς και αμφισβητήσεις.

Το πολιτικό σύστημα της αστικής δημοκρατίας στην συντριπτική του πλειοψηφία για συναπτά έτη από την μια έριχνε νερό στον μύλο της απαξίωσης του πολιτισμού και από την άλλη εμφανιζόταν ως μωρή παρθένα. Ποιος θυμάται άραγε ότι υπάρχει έλληνας πολιτικός ο οποίος αποκάλεσε δημόσια λαπάδες τους ποιητές.

Αντί για την κατακραυγή εισέπραξε επαίνους. Όχι λεκτικούς αλλά εν τοις πράγμασι. Εκλέχθηκε Δήμαρχος , και διετέλεσε μέχρι και υπουργός Πολιτισμού προφανώς ως επιβράβευση για την δήλωση του. Λαός τον εξέλεξε, δεν έκανε «ντου» από μόνος του να καταλάβει τα οφίτσια.

Λαός που εκπαιδεύτηκε από το σύστημα να απεχθάνεται μετά βδελυγμίας τους πνευματικούς ανθρώπους , να νοιάζεται μόνο για την πάρτη του , να νοιάζεται για το "φτηνό", για τα λεφτά, την καλοπέραση , να νοιάζεται μόνο για τους τους τρόπους με τους οποίους θα πατήσει επί πτωμάτων.

«…Κρυφά και φανερά σ' ακολουθούνε

οι συμμορίες κι οι βασανιστές

και ψάχνουν μέρα - νύχτα να σε βρούνε,

μα δεν υπάρχει δρόμος να διαβούνε

γιατί ποτέ δεν ήταν ποιητές,

το χώμα που πατούν να προσκυνούνε…»

Αναγορεύτηκαν κορυφαίοι και ταγοί του πνευματικού κόσμου συγγραφείς των δυο μυθιστορημάτων εκλεκτοί των εκδοτικών συγκροτημάτων. Συνθέτες και στιχουργοί των πέντε τραγουδιών βουτηγμένοι στα άπατα του ναρκισσισμού προκαλούν σοκ και δέος με τις ικανότητες τους και την μοντέρνα τους γραφή στο μουσικό στερέωμα.

Πανταχού παρόντες σαν τις φτηνές πλαστικές καρέκλες στους υπαίθριους χώρους και τα πάντα πληρώντες στα τηλεοπτικά πάνελ , στα περιοδικά ποικίλης ύλης , στα σάιτ , στα ραδιόφωνα. Μ’ αυτούς να ασχοληθεί ο κόσμος , αυτούς να δοξάσει μην μολυνθεί από το πνεύμα όσων προηγήθηκαν.

«…Τι ζήλεψες τι τα θελες τα ένδοξα Παρίσια

Έτσι κι αλλιώς ο κόσμος πια παντού είναι τεκές

Διεκδικούσες θαύματα που δίνουν τα χασίσια

Και παραισθήσεις όσων ζουν μέσα στις φυλακές

Και μια βραδιά που ντύθηκες ο Άμλετ της Σελήνης

Έσβησες μ’ ένα φύσημα τα φώτα της σκηνής

Και μονολόγους άρχισες κι αινίγματα να λύνεις

Μιας τέχνης και μιας εποχής παλιάς και σκοτεινής»

Η χώρα μας εδώ και καιρό παράγει πολιτισμό με το σταγονόμετρο. Σ’όλους σχεδόν τους τομείς της τέχνης παράγει περισσότερες καρικατούρες από πνευματικές προσωπικότητες. Και όσες προσωπικότητες υπάρχουν που σίγουρα υπάρχουν και παλεύουν, ασφυκτιούν αποκλεισμένες από την αποκλειστικότητα των λίγων εκλεκτών.

Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι δεν έχουμε σαν χώρα διαδώσει στον λαό -και ως εκ τούτου αφομοιώσει- τον τεράστιο πνευματικό πλούτο τις χρυσές περιόδους του περασμένου αιώνα, όλων αυτών των σπουδαίων προσωπικοτήτων που έχουν χαθεί ή έχουν λόγω ηλικίας ολοκληρώσει το πνευματικό τους έργο.

Όλα αυτά είναι που προσωπικά με κάνουν να ανησυχώ περισσότερο ακόμα και από την οικονομική κρίση. Είναι αδύνατον να μην δεχθώ ότι η οικονομική κρίση είναι ένας σημαντικός παράγοντας ο οποίος προκαλεί τρόμο και αβεβαιότητα.

Η Ελλάδα όμως ήταν πάντα μια φτωχή έως πάμφτωχη χώρα. Ο λαός , τα λαϊκά στρώματα όμως δεν περιφέρανε την φτώχια τους ως στίγμα. Συνειδητοποιημένο ένα μεγάλο μέρος του λαού , γνώριζε ότι η φτώχια δεν είναι αρρώστια αλλά κοινωνική κατάσταση απόρροια της λειτουργίας ενός πολιτικού συστήματος το οποίο παράγει ανισότητες.

Είχε λοιπόν την ταξική του συνείδηση σε εγρήγορση ώστε να αντιπαλέψει την κατάσταση και από κοντά τους πνευματικούς ανθρώπους να του δείξουν τον δρόμο να περπατά με το κεφάλι ψηλά.

«Σ’ αυτή τη γειτονιά

και βράδυ και πρωί

περάσαμε και χάσαμε

ολόκληρη ζωή

Σ’ αυτή τη γειτονιά

μας πήραν οι καημοί

μας πήραν και μας πρόδωσαν

για μια μπουκιά ψωμί»

Τώρα που τα κλεφτοφάναρα των πνευματικών μας ταξιθετών σβήνουν το ένα μετά το άλλο ποιος θα μας φωτίσει να βρούμε την στράτα, ποιος θα μας εμπνεύσει να παλέψουμε για ένα καλύτερο αύριο; Γιατί με τα μνημόσυνα , μνημόνια δεν παλεύεις!

«…Του κόσμου ποιος το λύνει το κουβάρι

ποιος είναι καπετάνιος στα βουνά

ποιος δίνει την αγάπη και τη χάρη

και στις μυρτιές του Άδη σεργιανά

μαλαματένια λόγια στο χορτάρι

ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά…»