Η Χούντα «απογείωσε» το κιτς στην Ελλάδα (pics & vids)

Gazzetta team
Η Χούντα «απογείωσε» το κιτς στην Ελλάδα (pics & vids)
Το ξημέρωμα της 21ης Απριλίου του 1967 θα μπορούσε να είναι ένα... αργοπορημένο κακόγουστο πρωταπριλιάτικο ψέμα... που οι επόμενες ώρες της ημέρας θα το αποκαθήλωναν...

Δεν ήταν όμως, και η αποκατάστασή του ήρθε όχι την επομένη ή τη μεθεπομένη αλλά επτά χρόνια αργότερα...

Δυστυχώς, από την αρχή αυτής της επταετίας μέχρι και το τέλος της ολόκληρη η χώρα παρέπεμπε σε ό,τι παράταιρο και κακόγουστο άνθισε εν μέσω της πιο ζωοδότρας εποχής του χρόνου... Η ομορφιά της άνοιξης δεν μπορούσε να απαλύνει τις εικόνες «απείρου κάλους» που στιγμάτισαν για τα επόμενα χρόνια απ’ άκρη σ’ άκρη την Ελλάδα και την καθημερινότητα των ανυποψίαστων τότε Ελλήνων...!

Παιχνίδι από παντού στη Novibet με κινητό και τάμπλετ.

Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από τη μέρα που η δικτατορία εισέβαλε και κατέλαβε για μία επταετία τη χώρα μας...

Σήμερα, όλα φαντάζουν σα να ήταν σχεδιασμένα από ικανότατους γελοιογράφους ή εμπνευσμένους δημιουργούς καρτούν – όπου παρέπεμπαν και οι πρωταγωνιστές της χούντας, αλλά τότε αυτό που εισέπρατταν όσοι κατοικούσαν ανά την Ελλάδα ήταν η καταπατημένη ελευθερία τους και ο αποπροσανατολισμός της ίδιας τους της ζωής... Αυτά τα... «κατασκευάσματα» που με το έτσι θέλω εκείνο το ανοιξιάτικο πρωινό εδραιώθηκαν στην εξουσία, ανέκοψαν την όποια προοπτική για ανέλιξη σε όλους τους τομείς και τους εισήγαγαν νυχθημερόν σε αυτό που τώρα αποκαλούμε κιτς...

Οι συνταγματάρχες και το μεγάλο τους… ανδραγάθημα, η δικτατορία αποτέλεσαν τροχοπέδη στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας καθώς εκείνη την περίοδο δεν επετράπη η ωρίμανσή της που είχε ξεκινήσει στις αρχές του ’60.

Η Ελλάδα που μέχρι πριν λίγο ζούσε την άνοιξη της δεκαετίας του ’60 έχανε γι’ ακόμη μία φορά το νήμα της φυσιολογικής της εξέλιξης.

Το «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», το γνωστό σύνθημα των απριλιανών, έγινε φυλακή και έκλεισε μέσα της τη χώρα που προσπαθούσε να επουλώσει τα μεταπολεμικά και μετεμφυλιακά της τραύματα. Μέσα σε αυτή τη φυλακή κατά τη διάρκεια της επταετίας αλλοιώθηκε και σε πολύ μεγάλο βαθμό διεφθάρη ο τρόπος σκέψης των Ελλήνων…

Ο Φασισμός αλλά και ο Εθνικισμός αποτελούν από τη φύση τους «γελοιότητες» εφόσον για να υπάρξουν στηρίζονται στην αποδοχή των απελπισμένων και κατά κάποιον τρόπο ανερμάτιστων μαζών.

Η χούντα δεν ήταν παρά μια φαρσοκωμωδία παιγμένη με αληθοφάνεια….

Γιορτές και πανηγύρια

Η καθεστωτική επιβολή του κιτς με τις «πολεμικές αρετές των Ελλήνων», το «πουλί της επταετίας», το μυστρί του Παττακού, τα τσάμικα του Παπαδόπουλου αποπειράθηκε να ανακόψει την πολιτισμική εξέλιξη ενός ολόκληρου λαού και ως ένα βαθμό το κατάφερε… Είναι γνωστή η εμμονή των απριλιανών στις γιορτές και τα πανηγύρια.

Τα δύο πρωτοπαλίκαρα έσερναν το χορό με μεγάλη ζέση φορώντας πάντα μαύρα γυαλιά και καλογυαλισμένα υποδήματα... Χωρίς ιδιαίτερη φαντασία, θέλησαν να ακολουθήσουν τη δοκιμασμένη συνταγή του άρτου και θεαμάτων, μιμούμενοι ίσως τις φασιστοειδείς καρικατούρες ενός παλαιότερου κοινής αντίληψης καθεστώτος… Με φράκα και ημίψηλα καπέλα παραβρίσκονταν από τις λειτουργίες στις εκκλησίες μέχρι τις επετείους, τις δεξιώσεις και τις παρελάσεις... Την επίσημη αμφίεση την αποχωρίζονταν μόνο για να εγκαινιάσουν ένα νέο έργο... Ο Παττακός σε καθημερινή βάση με το μυστρί στο χέρι εγκαινίαζε τα νέα μεγαλόπνοα έργα της επταετίας... και πάντα με μία ντελικάτη κίνηση του χεριού έριχνε ο ίδιος πρώτος τη λάσπη...

Λυκαβηττός, αβγά, νομίσματα, σπιρτόκουτα

Το πολιτιστικό έγκλημα της χούντας συντελέστηκε από τα αρχαία μνημεία, το κάλλος των οποίων κανείς δεν αμφισβητεί, το δημοτικό τραγούδι, την αρχιτεκτονική των κτιρίων που χτίζονταν εκείνη τη χρονική περίοδο μέχρι τα νομίσματα, τα σπιρτόκουτα, την τηλεόραση, το αεροδρόμιο, τα σχολεία αλλά και τον Λυκαβηττό όπου το γνωστό πουλί της χούντας δεν έλλειπε ποτέ... Στο Λυκαβηττό, από την πλευρά όπου βρίσκεται το κανόνι, σιμά στο τεράστιο φωτεινό πουλί είχε στηθεί και ο φοίνικας της 21ης Απριλίου...

Ξεχωριστή θέση στις προτιμήσεις των συνταγματαρχών είχαν τα πασχαλινά αβγά... Δεν έχαναν την ευκαιρία για τσουγκρίσματα μπροστά από τους οβελίες που ψήνονταν στις σούβλες... Από τα δε, στρατόπεδα περνούσαν όλοι οι πρωταγωνιστές και δεν παρέλειπαν φυσικά να τσουγκρίσουν το αβγό τους με το φαντάρος της σκοπιάς ο οποίος ήταν εγκατεστημένος σε ένα τεράστιο ομοίωμα πασχαλινού αβγού...

Δέσποινα Παπαδοπούλου

Η δεύτερη σύζυγος του Γιώργου Παπαδόπουλου αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της επταετίας...

Πάντα στο πλευρό του δικτάτορα με ένα βλέμμα λατρείας προς το σύζυγό της δεν έχανε την ευκαιρία να λανσάρει τα εμπριμέ της φορέματα, με τα σχεδόν παράταιρα καπελάκια της και τα πολυάριθμα γνωστά σε όλους... μποτάκια της... Με ανάλογη αμφίεση παρευρισκόταν σε εγκαίνια έργων, εκθέσεις αλλά και ποδοσφαιρικούς αγώνες... Ενέπνευσε ακόμη και συνθέτες... Η «κυρα Γιώργαινα» του πολυτραγουδισμένου άσματος δεν είναι άλλη από τη Δέσποινα Παπαδοπούλου που περιχαρής δέχθηκε αυτήν την αφιέρωση από το συνθέτη...

«Πολεμική αρετή των Ελλήνων»

Η γελοιωδέστερη όλων καλλιτεχνική έκφραση των συνταγματαρχών ήταν οι εκδηλώσεις που ελάμβαναν χώρα στο Παναθηναϊκό Στάδιο και έμειναν γνωστές ως οι «πολεμικές αρετές των Ελλήνων»... Εν μέσω χειροκροτημάτων και μπροστά σε μία λύρα που για χορδές είχε πυρσούς η Κλειώ Δενάρδου τραγουδούσε το «Που να ΄ν΄ ο ίσκιος σου Θεέ, να ‘ρθω να προσκυνήσω»...

Αρχαίες τριήρεις και το πολεμικό «Αβέρωφ», φτιαγμένα από φελιζόλ σύρθηκαν μέσα στο Στάδιο πάνω σε στρατιωτικά οχήματα ενώ στο λόφο του Αρδηττού αξιωματικοί από όλα τα σώματα καθώς και εύζωνοι περιέβαλλαν μεγαλοπρεπώς το ομοίωμα του πτηνού. Ένα τεράστιο τιμόνι πλοίου είχε στηθεί πάνω σε λουλουδένια βάση καθώς εισέβαλαν μικρογραφίες πυραύλων, σκάλες στις οποίες κατέληγαν οι αχτίδες του ηλίου της 21ης Απριλίου, διάφορα ικριώματα και κατασκευές στο ρόλο προπομπών του κυρίως θεάματος το οποίο ακολουθούσε... Εκατοντάδες νεαροί και νεαρές πάνω σε άλογα και άρματα ντυμένοι αρχαίοι Έλληνες, Ρωμαίοι, Καρχηδόνιοι, Άραβες, Βυζαντινοί, Πέρσες, μακεδονομάχοι με μουστάκια... Δεν έλλειπαν και οι μεταμφιεσμένοι σε κομμουνιστές, Κορεάτες, Ιταλούς, Γερμανούς οι οποίοι ήταν οι εχθροί της Ελλάδας που έδωσαν μάχες μπροστά στις κατάμεστες κερκίδες του Σταδίου για να επικρατήσει στο τέλος και να στεφανωθεί η... «πολεμική αρετή των Ελλήνων». Το απαράμιλλο θέαμα ολοκληρωνόταν με τους πεζοναύτες που έπεφταν από ελικόπτερα με σχοινιά στο κέντρο του Σταδίου και τον συγκινημένο Γεώργιο Παπαδόπουλο ο οποίος έσπευδε να χαιρετήσει και να συγχαρεί τα πλήθη. Ένα εθνικοπατριωτικό κιτς σε όλο του το μεγαλείο...

Ο ύμνος της 21ης Απριλίου και τα τραγούδια τους

Οι δικτάτορες ήθελαν και τα αποκλειστικά δικά τους τραγούδια και γι’ αυτό από το φθινόπωρο του 1968 είχαν προκηρύξει διαγωνισμό για τη συγγραφή και τη σύνθεση του ύμνου της 21ης Απριλίου…

Οι προτάσεις πολλές και το τελικό αποτέλεσμα το οποίο όφειλαν όλοι οι μαθητές να ψάλλουν ήταν το εξής...

«Μέσα στ’ Απρίλη τη γιορτή, το μέλλον χτίζει η νιότη αγκαλιασμένη, δυνατή, μ’ εργάτη, αγρότη, φοιτητή και πρώτο το στρατιώτη. (δις)

Τραγούδι αγάπης αντηχεί, γελούν όλα τα χείλη και σμίγουν μέσα στην ψυχή, του Εικοσιένα η εποχή κι η Εικοσιμιά τ’ Απρίλη. (δις)

Μεσ’ τις καρδιές μπαίνει ζεστή του Απριλιού η λιακάδα κι έχουν στα στήθια τους κλεισθεί θρησκεία, οικογένεια και πάνω απ’ όλα Ελλάδα. (δις)»

Ειδικό εμβατήριο ηχογραφήθηκε και για τις ανάγκες της προπαγάνδας υπέρ του χουντικού συντάγματος:

«Ναι στο Σύνταγμα για μια Ελλάδα αιώνια.

Ναι στο Σύνταγμα γι’ αγάπη και ομόνοια.

Να γεμίσεις μ’ ένα Ναι,

Γαλανέ μας ουρανέ».

Σε παραλλαγή γνωστών δημοτικών σκοπών οι συνταγματάρχες μπορούσαν πλέον να χορεύουν τα δικά τους τραγούδια:

Τσάμικο

«Ωρέ η Εθνική Κυβέρνηση

η Εθνική Κυβέρνηση του Έθνους μας σωτήρας

Ωρέ με Γιώργος Παπαδόπουλο

με Γιώργο Παπαδόπουλο και Παττακό λεβέντη

Ωρέ Εικοσιμιά του Απριλιού εικοσιμιά του Απριλιού εστήσανε το γλέντι».

Καλαματιανό όπου οι στίχοι και η μουσική γράφτηκαν με τη συμμετοχή του δημοτικού βιολιστή Γιώργου Κόρου, ο οποίος διευθύνει την ορχήστρα και παίζει βιολί…

«Το λεν’ οι πετροπέρδικες», τον ύμνο προς τον αρχιδικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο προσωπικά: «Το λεν’ οι πετροπέρδικες, το λέει και τ’ αηδόνι / Ωρέ Γιώργο Παπαδόπουλε (δις) / Για σένα μιλάει ο ντουνιάς, για σένα καμαρώνει / Βάστα τα κλειδιά, βάσταξε γερά. // Παντού, σε κάμπους και βουνά, όλοι μιλούν για σένα / Ωρέ Γιώργο Παπαδόπουλε (δις) / Εσύ ξαναζωντάνεψες και το 21 / Βάστα τα κλειδιά, βάσταξε γερά. // Το όνομά σου τώρα πια αιώνια θα μείνει / Ωρέ Γιώργο Παπαδόπουλε (δις) / Μεσ’ στις ελληνικές καρδιές γράφτηκε και δεν σβήνει / Βάστα τα κλειδιά, βάσταξε γερά».

Έτερο καλαματιανό

«Στις Εικοσιμιά τ’ Απρίλη σηκωθήκανε έξι φίλοι

του στρατού μας οι φωστήρες και του έθνους οι σωτήρες.

Να μας ζήσει ο στρατός, Σπαντιδάκης, Παττακός, Παπαδόπουλος ο Γιώργος, Κόλλιας ο πρωθυπουργός.

Μακαρέζος, Αγγελής κι όλοι οι επιτελείς.

Να μας ζήσει ο στρατός Σπαντιδάκης Παττακός.

Οι εργάτες και αγρότες που με αίμα και ιδρώτες

Στη σκληρή δουλειά μοχθούνε, τώρα τη στοργή θα βρούνε.

Να μας ζήσει ο στρατός, κλπ΄.

Μας ζηλεύουν κι εχθροί μας για τη δόξα τη δική μας

και το μέλλον το λαμπρό μας θα χρωστάμε στο στρατό μας.

Να μας ζήσει ο στρατός, κλπ.».

Ποιήματα για τους πρωταγωνιστές της χούντας

Με δεδομένο ότι πολλοί ήταν αυτοί που ήθελαν να είναι αρεστοί στους συνταγματάρχες υπήρξε και μία πληθώρα ποιημάτων και διστίχων τα οποία εξύψωναν το φρόνημά τους... Αυτός ήταν και ο λόγος που το 1969 εκδόθηκε με πρωτοβουλία των συνταγματαρχών η «Λαϊκή Μούσα» η οποία περιελάμβανε το σύνολο των ποιητικών εξάρσεων.

Άλλωστε, σύμφωνα με την έπαρση των πρωτοστατών... και την ακλόνητη πεποίθησή τους αυτά τα πονήματα δικαιολογούνταν απόλυτα εφόσον: «η Επανάστασις της 21ης Απριλίου έγινε πηγή έμπνευσης και καινούργιων αισθημάτων σε πάρα πολλούς Έλληνες. Η απότομη κατάργησις του παρελθόντος που επέφερε και η αναδημιουργική πνοή που ενεφύσησε εδημιούργησαν αναμφίβολα ικανοποίηση και ένα πλήθος ελπίδων σε χιλιάδες απλούς ανθρώπους. Η Επανάστασις υπήρξε γι’ αυτούς η αφορμή να εκφράσουν σε ποιητικό λόγο αλλά και σε αυθόρμητες επιστολές ό,τι από καιρό συνειδητά ή ασυνείδητα τους καταπίεζε, ήταν σαν ένα ηφαίστειο που εξερράγη εκτοξεύοντας ψηλά ό,τι καταπιεζόταν από καιρό στις καρδιές».

Μαντινάδα από το Βραχάσι Μεραμβέλλου:

«Χειρουργική επέμβασις επιτυχώς εδόθη

και εκ βεβαίου θάνατου ο ασθενής εσώθη.

Συγχαίρουμε τους χειρουργούς και αισιοδοξούμε

πως τελική ανάρρωση στον ασθενή θα δούμε».

Η λατρεία των ποιητών στρέφεται κυρίως προς τον Παπαδόπουλο…

«Κύριε Παπαδόπουλε να ζήσης χίλια χρόνια

γιατί προσφέρεις στο λαό αγάπη και συμπόνια».

«Ελάτε να ενισχύσουμε τον νέο Κυβερνήτη

τον Γιώργο Παπαδόπουλο

που πήρε το τιμόνι

ν’ αναστηθούν παλιοί καιροί

και δοξασμένοι χρόνοι».

«Λεβέντη Παπαδόπουλε, αετέ μου Μακαρέζο

και παλικάρι Παττακέ με δάφνες φορτωμένο».

Χριστουγεννιάτικη έμπνευση:

«Μες τον Απρίλη έφθασαν

τρεις μάγοι με τα δώρα.

Ο Γιώργος Παπαδόπουλος

κι ο Παττακός στην ώρα.

Ακόλουθα στέκει πιστός

ο Νίκος Μακαρέζος

που στάθηκε στο ραντεβού

και τώρα σας Εγγλέζος».

Υπάρχουν πολλά ποιήματα με ειδική μνεία στον Παττακό:

«Δυο τρανοί συνταγματάρχες

κι ο γενναίος Παττακός

ώρμησαν σαν καταρράχτες

όπως ένας κεραυνός».

«Τρανός αητός ο Παττακός

ψηλά κρατά τη δόξα

τον αγκαλιάζει ο λαός

απ’ όλη την Ελλάδα».

«Μέσα εις την κυβέρνηση έχομε ένα κλωνάρι

το λένε Στέλιο Παττακό, της Κρήτης το καμάρι».

Αλλά και ο Μακαρέζος έχει τους δικούς του πιστούς:

«Γεια σου αητέ της Ρούμελης

Νικόλα Μακαρέζο,

γεια σου σαΐνι της Γραβιάς

κι ελάφι της Λαμίας.

Εσύ και οι συνάδελφοί σου

οι τρεις ανδρειωμένοι

κανείς δεν σας παρέσυρε

για να σας βάλη χέρι».

Απρίλης 1969

«Στα μέσα της ανοίξεως

στην τόση ωραιότη

ανέτειλε περήφανη

τ΄ Απρίλη εικοστή πρώτη.

Και γελαστός ο ήλιος

με ξέχωρη λαμπράδα

απ’ άκρη σ’ άκρη φώτισε

τη δόλια την Ελλάδα.

Τα στρατευμένα της παιδιά

τα τίμια βλαστάρια

με αρχηγούς περήφανους

αληθινά καμάρια,

βάλαν το στήθος τους μπροστά

αγνοί συνταγματάρχες

και εφώναξαν μ’ αντρειά

στην πάντα οι κομματάρχες

και τα ρουσφέτια κι οι ψευτιές

η κατηφόρα φθάνει

καθίσετε στην άκρη σας

όλοι οι λαοπλάνοι».

Δεκέμβρης 1968

«Δεν πέρασε πολύς καιρός

μου φαίνεται σαν τώρα

που εκινήθη ο Στρατός

και έσωσε τη χώρα.

Τώρα ο Παπαδόπουλος

και ο Στρατός επίσης,

θα επιτύχουν θαύματα

ώστε η Ελλάς να ζήση».

Πηγή: reader.gr