Δεν βρέχει, ούτε μας φτύνουν, απλά έχει υγρασία στον πάτο
Είναι απ’ τις ημέρες, που όταν δουλεύεις σε ΜΜΕ, ξεροκαταπίνεις από αμηχανία. Είναι απ’ αυτές τις ημέρες, όταν κάτι που πάνω-κάτω το ξέρεις και το υποπτεύεσαι, το βλέπεις όμορφα παρουσιασμένο σε έναν χάρτη και το κοιτάς και το ξανακοιτάς για να είσαι 100% σίγουρος ότι δεν βλέπεις λάθος.
Οι πολίτες στην Κολομβία, την Τουρκία, τη Ν. Αφρική, τη Βενεζουέλα και το Λίβανο εμπιστεύονται περισσότερο τα ΜΜΕ τους, απ’ ό,τι εμείς στην Ελλάδα. Τελευταίοι βγήκαμε στην αντίστοιχη έρευνα! Κάτω από χώρες, που η πολιτική διαπλοκή, δεν κάνει καν προσπάθεια να κρυφτεί!
Στην ερώτηση, αν θεωρούν οι πολίτες ότι τα πολιτικά ζητήματα παρουσιάζονται δίκαια στα ΜΜΕ της χώρας του, ναι στην Ελλάδα απάντησε το 18%! Ούτε 1 στους 5!
Είναι, όμως, όντως τόσο χάλια η κατάσταση στη χώρα μας; Αξίζουν τα ΜΜΕ μας αυτή τη θέση;
Και ναι και όχι. Αδυνατώ να παραδεχθώ, ότι τα ΜΜΕ στην Κολομβία και τη Βενεζουέλα έχουν μικρότερη διαπλοκή απ’ τα δικά μας. Ή στην Τουρκία, που ο Ερντογάν τους τελευταίους μήνες κλείνει εφημερίδες, κανάλια και φυλακίζει δημοσιογράφους, που τολμούν να του κάνουν κριτική. Απ’ την άλλη, βέβαια, η ερώτηση αφορά την εικόνα που έχουν οι πολίτες για τα ΜΜΕ. Η έρευνα δεν κοιτάει την απόλυτη αλήθεια (αν όντως δηλαδή είναι διαπλεκόμενα τα Μέσα και πώς), αλλά την αντίληψη των πολιτών γι’ αυτή την αλήθεια.
Επίσης, δεν μπορώ να μην λάβω υπόψη μου και την διάθεση των Ελλήνων να τρολάρουν. Το έχουμε αυτό το βίτσιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων τα τελευταία χρόνια. Προφανώς, δεν ξέχασαν οι εταιρίες πώς να κάνουν τη δουλειά τους, απλά οι Έλληνες αποφάσισαν (από αγανάκτηση; Από ντροπή;) να απαντούν ό,τι να ‘ναι.
Αυτή είναι όμως η μισή αλήθεια. Ίσως ούτε η μισή. Το υπόλοιπο κομμάτι της λέει πως όσες δικαιολογείς και να βρεις, αυτό το 18% είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης στην χώρα.
18% κυρίες και κύριοι! Και 25% όσον αφορά τις ειδήσεις για την κυβέρνηση. Και 22% όσον αφορά την ακρίβεια των ειδήσεων γενικότερα. Και πάλι, αυτό δεν σημαίνει πως τα ελληνικά ΜΜΕ είναι 78% αναξιόπιστα. Αλλά ότι το 78% των Ελλήνων τα θεωρεί αναξιόπιστα. Και πραγματικά, δεν ξέρω ποιο είναι χειρότερο…
Είναι ξεκάθαρο πως ο Έλληνας αυτή την περίοδο δεν εμπιστεύεται τίποτα και κανέναν. Ούτε τους πολιτικούς του, ούτε τα ΜΜΕ του, ούτε τον διπλανό του. Η καθημερινότητά μας έχει γεμίσει δυσπιστία για ό,τι βλέπουμε και ακούμε.
Και ναι, τα ΜΜΕ δεν έχουν βοηθήσει τον εαυτό τους. Είναι πάρα πολλά τα παραδείγματα για να μπούμε στη διαδικασία να τα καταμετρήσουμε, όπου η αλήθεια έχει γίνει πλαστελίνη στα πληκτρολόγια και τα στόματα δημοσιογράφων. Ξέρω, ξέρω. Και οι δημοσιογράφοι είναι εργαζόμενοι και όταν το αφεντικό (ιδιοκτήτης) σου θέλει να περάσει τη γραμμή του, πρέπει να υπακούσεις. Ναι, ισχύει αυτό, όλοι όσοι δουλεύουμε σε αυτόν τον χώρο έχουμε γίνει μάρτυρες σε κάτι αντίστοιχο μικρότερης ή μεγαλύτερης σημασίας. Υπάρχει όμως κι ένα όριο. Κι αυτό το όριο ξεχειλώθηκε τα τελευταία χρόνια.
Η δουλειά του δημοσιογράφου είναι μια ισορροπία σε ένα τεντωμένο σχοινί. Απ’ την μία πλευρά είναι τα θέλω του αφεντικού σου (όποιος κι αν είναι αυτός, είτε είναι επιχειρηματίας είτε πολιτικός) και απ’ την άλλη η αλήθεια που αξίζουν οι πολίτες. Είναι πολύ δύσκολο να ισορροπήσεις ανάμεσα στα δύο. Συνήθως, κάνεις ένα βήμα απ’ την μία, δύο απ’ την άλλη και ανάλογα την προσωπική σου συνείδηση, προσπαθείς να παλαντζάρεις το καράβι.
Όταν, λοιπόν, αυτό το καράβι στρίβει σημαντικά προς την πλευρά των ιδιοκτητών, τότε έρχονται τα 18% στην κρίση αξιοπιστίας των πολιτών! Χωρίς, φυσικά, να σημαίνει πως κι αυτοί είναι άμοιροι ευθυνών. Είπαμε, είναι το χούι μας να είμαστε δύσπιστοι και να μπλέκουμε στο μυαλό μας συμφέροντα! Ο Έλληνας είναι κάθετος στα πιστεύω του. Για παράδειγμα, ο Ολυμπιακός του σήμερα βλέπει μια είδηση στον ΣΚΑΪ και το πρώτο πράγμα που σκέφτεται είναι ότι το κανάλι ανήκει στον Αλαφούζο του ΠΑΟ. Ο Παναθηναϊκός του σήμερα διαβάζει μια είδηση στα ΝΕΑ και το πρώτο πράγμα που σκέφτεται είναι ότι η εφημερίδα ανήκει στον Μαρινάκη του Ολυμπιακού. Το ίδιο ισχύει για τα Μέσα του Σαββίδη, του Βαρδινογιάννη κλπ.
Είναι κι αυτή μια διαφορά των τελευταίων ετών, που κάνει τα πράγματα ακόμα πιο περίεργα. Παλαιότερα, τα Μέσα τα έτρεχαν άνθρωποι των Μέσων. Υπήρχαν φυσικά και ιδιοκτήτες - επιχειρηματίες σε άλλους κλάδους, όμως σήμερα η καθολική πλειοψηφία των Μιντιαρχών είναι επιχειρηματίες - εφοπλιστές, με δημόσια συμφέροντα και ακόμα πιο δημόσια προσπάθεια καθοδήγησης. Όταν σε αυτή τη συνταγή μπλέκουν (όχι τυχαία προφανώς) και οι ομάδες, τότε το φαγητό δεν θα είναι μια ήπια σούπα, αλλά μία πολύ καυτερή σάλτσα που θα σου κάψει το στομάχι.
Αν σε αυτό το κλίμα βάλουμε και τα κάθε λογής fake news, τους μισθούς της τεράστιας πλειοψηφίας των δημοσιογράφων που έχουν φτάσει σε σημεία ανέχειας, το διαδίκτυο που έχει αναγκάσει τους δημοσιογράφους να ανεβάζουν ειδήσεις χωρίς να τις τσεκάρουν ποτέ, τότε αρχίζει και γίνεται αντιληπτό γιατί 18% και όχι 74%, όπως έχει π.χ. η Ολλανδία.
Το 18% δεν είναι απλά χαμηλό. Είναι απαγορευτικό για να λειτουργήσει σωστά η δημοσιογραφία. Είναι προαπαιτούμενο η εμπιστοσύνη ανάμεσα στα ΜΜΕ και τους πολίτες για να γίνει σωστά η δουλειά. Αυτή η εμπιστοσύνη, όμως, στην εποχή μας αγνοείται. Και θα συνεχίσει να αγνοείται, όσο οι πολίτες απαιτούν να διαβάζουν και να βλέπουν τζάμπα τις ειδήσεις τους, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα στους κάθε λογής οπορτουνιστές επιχειρηματίες να πληρώνουν για να διαβάζουν την προσωπική τους αλήθεια!
Η δημοσιογραφία δεν ήταν ποτέ λειτούργημα. Ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι επάγγελμα. Και η αλήθεια που δημοσιεύεται, θα είναι πάντα η αλήθεια αυτού που πληρώνει. Όσο πληρώνει ο λαός, τότε θα βλέπει την αλήθεια του και όλοι θα τρέχουν να κρυφτούν. Όσο πληρώνουν οι κάθε λογής ιδιοκτήτες, τότε θα προωθούν την δική τους αλήθεια και το ποσοστό αξιοπιστίας θα συνεχίσει να πέφτει! Δεν είναι ωραίο, δεν είναι σωστό, είναι όμως η πραγματικότητα…
