«Ανατολίτικο παζάρι» στις Βρυξέλλες

Gazzetta team
«Ανατολίτικο παζάρι» στις Βρυξέλλες
Γιατί διπλωμάτες εκτιμούν ότι η πρόσφατη κρίση Ρωσίας-Τουρκίας θα διευκολύνει την ΕΕ - Το άνοιγμα των διαπραγματευτικών κεφαλαίων παραμένει το μεγαλύτερο αγκάθι

Στη σκιά των εξελίξεων μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από την τουρκική πολεμική αεροπορία πρόκειται να διεξαχθεί αύριο στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία, με την γείτονα να ζητεί μεγάλα ανταλλάγματα για να περιορίσει τις προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη, την ώρα που αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αλλά και πολλές κυβερνήσεις κρατών-μελών της Ε.Ε. εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί έως και διστακτικοί, απέναντι στις αξιώσεις της Τουρκίας.

Το «ανατολίτικο παζάρι» που αναμένεται να λάβει χώρα στην πρωτεύουσα της Ε.Ε., η οποία εξακολουθεί να αποτελεί μια νεκρή πόλη λόγω των τρομοκρατικών απειλών, διχάζει τους ηγέτες τόσο των κρατών μελών της Ε.Ε., όσο και αυτούς του χώρου Σένγκεν, τόσο για τα ανταλλάγματα που θα δώσει η Ε.Ε. στην Τουρκία, η οποία βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση λόγω της προσφυγικής κρίσης, όσο και για την ίδια τη διαδικασία. Ωστόσο Ευρωπαίοι διπλωμάτες θεωρούν πως η όξυνση των σχέσεων ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία ενδέχεται να λειτουργήσει υπέρ της Ε.Ε., καθώς η χώρα αναζητεί τη στήριξη των συμμάχων της.

Τα ευρωπαϊκά ανταλλάγματα στην Τουρκία

Στριμωγμένοι ανάμεσα στις συμπληγάδες της προσφυγικής κρίσης, που απειλεί ευθέως την ίδια τη Συνθήκη Σένγκεν, και των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι, οι «28» θα προσπαθήσουν να καταλήξουν σε μια συμφωνία με την Τουρκία για τον έλεγχο των προσφύγων και την επανεισδοχή όσων δεν δικαιούνται άσυλο, με τη γείτονα να ζητεί τεράστια ανταλλάγματα, όπως την κατάργηση της visa για τους Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται χώρες της Σένγκεν, το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων και την παροχή οικονομικής βοήθειας και την καθιέρωση τακτικών, Συνόδων Κορυφής ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Τουρκία.

Σύνοδοι Κορυφής Ε.Ε.-Τουρκίας

Το τελευταίο αυτό αίτημα της τουρκικής πλευράς, παρόλο που θεωρείται λιγότερο δύσκολο να ικανοποιηθεί, διχάζει τόσο αρκετούς Ευρωπαίους αξιωματούχους, όσο και ορισμένα κράτη-μέλη. Η Τουρκία επιθυμεί να καθιερωθούν δύο ετήσιες συναντήσεις κορυφής, μία ανάμεσα στους 28 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε. και την Τουρκία και μια ανάμεσα στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τους ηγέτες της Τουρκίας. Οι επιφυλάξεις που εκφράζονται από Ευρωπαίους διπλωμάτες έγκεινται στον αν θα πρέπει να προσκαλείται η Τουρκία στις Συνόδους Κορυφής, ή όλες οι χώρες που βρίσκονται σε ενταξιακή διαδικασία.

Οικονομική βοήθεια

Η οικονομική ενίσχυση 3 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την διαχείριση της προσφυγικής κρίσης σε τουρκικό έδαφος, είναι ένα ακόμα ζήτημα που δεν έχει καθορισθεί επακριβώς. Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. προβλέπει μόλις 500 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα κεφάλαια θα πρέπει να καταβληθούν από τα κράτη- μέλη, ωστόσο αρκετά κράτη – μέλη εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικά. Το ποσό των 3 δισ. προς την γείτονα χαρακτηρίζεται ήδη μεγάλο από αρκετές κυβερνήσεις, ενώ εκφράζονται φόβοι πως ενδέχεται να χρειαστούν πολύ περισσότερα κεφάλαια για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα εγκατάστασης προσφύγων, ενώ προβληματική χαρακτηρίζεται και η πιθανότητα να κληθεί ακόμα και η Κύπρος να συμβάλει στο ποσόν των 3 δισ. ευρώ. Προσπαθώντας να μετριάσει τις αντιδράσεις η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας Φεντερίκα Μογκερίνι , υπογράμμισε την Παρασκευή πως τα χρήματα «δεν προορίζονται για την Τουρκία, αλλά για τους πρόσφυγες». Σε κάθε περίπτωση τα κράτη –μέλη θα πρέπει να έχουν ανακοινώσει τα κεφάλια που θα καταβάλουν μέχρι την 21η Δεκεμβρίου, ώστε τα χρήματα να δοθούν στις αρχές του 2016.

Απελευθέρωση της βίζας εισόδου στην Ε.Ε.

Το αίτημα της Τουρκία για την σταδιακή κατάργηση της βίζας εισόδου αναμένεται να ικανοποιηθεί μερικώς από την Ε.Ε., με πρώτο βήμα την διευκόλυνση εισόδου Τούρκων φοιτητών και επιχειρηματιών. Η Ε.Ε. θα ζητήσει από την γείτονα σαφή πρόοδο στο ζήτημα της καταγραφής των προσφύγων και επανεισδοχής μεταναστών ώστε η συμφωνία να τεθεί σε πλήρη ισχύ τον Ιούνιο του 2016. Στόχος της Ε.Ε, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, είναι να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει τη συμφωνία στην έκθεση προόδου για την Τουρκία που αναμένεται να δημοσιευθεί το φθινόπωρο της επόμενης χρονιάς, ώστε τον Οκτώβριο του 2016 να απελευθερωθεί η βίζα εισόδου Τούρκων πολιτών στα 26 κράτη – μέλη της Σένγκεν.

Ενταξιακές διαπραγματεύσεις

Το μεγαλύτερο αγκάθι στη Σύνοδο Κορυφής της Κυριακής αποτελεί το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων, καθώς εγείρονται σοβαρά ζητήματα όχι μόνο από συγκεκριμένα κράτη-μέλη, όπως η Κύπρος, αλλά και από πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Ε.Ε. φαίνεται προς το παρόν πρόθυμη να επιταχύνει τη διαδικασία ανοίγματος κεφαλαίων στους τομείς της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής, ενώ τα κεφάλαια που αφορούν στους τομείς της ασφάλειας, της ενέργειας συναντούν τις αντιρρήσεις της Κύπρου. Τον περασμένο μήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννης Κασουλίδης, δήλωσε ότι η Ε.Ε. πρέπει να συνεργαστεί με την Άγκυρα σχετικά με τα προσφυγικά ρεύματα προς την Ευρώπη, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η κυβέρνησή του δεν θα συναινέσει στο άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24, όσο η Τουρκία δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της.

Πηγή protothema.gr