Πιστή στη μελέτη των οικονομικών στοιχείων, η Deloitte, που εμπλέκεται επίσημα στην αξιολόγηση της ευρωστίας των συλλόγων που μετέχουν στις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις, εξέδωσε τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας. Ως συνήθως, στους πίνακες της επίσημης έκθεσης κρύβονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες που δίνουν μια ακριβή εικόνα για την οικονομική κατάσταση στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Στο παρόν σημείωμα, γίνεται αναφορά στην Αγγλία και στις κατηγορίες του ποδοσφαίρου της.

Ρεκόρ στα κέρδη των ομάδων

Στη σεζόν 2013-14 τα κέρδη των ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 187 εκατομμύρια λίρες. Την επόμενη σεζόν εμφανίστηκαν κάπως μειωμένα, στα 121 εκατομμύρια. Η μείωση προκαλεί εντύπωση, όχι όμως τόσο μεγάλη αν μάθει κανείς πως είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που επιτυγχάνεται κερδοφορία για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά!

Απ' τις 20 ομάδες της κατηγορίας, οι 14 είχαν κέρδη προ φορολόγησης, με τη Λίβερπουλ να κάνει ρεκόρ με 49 εκατομμύρια λίρες. Εκεί ίσως βρίσκεται και η παράλληλη χρονικά απόφαση για επέκταση και ανακαίνιση του Άνφιλντ, που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2016.

Όσον αφορά την πληρότητα των γηπέδων, αυτή «άγγιξε» σχεδόν το «άριστα», με 96% των θέσεων να είναι μονίμως γεμάτες. Κατά μέσο όρο, 36.500 οπαδοί επισκέπτονται τα στάδια της πρώτης κατηγορίας, παρά τις υψηλές τιμές, ενώ συνολικά 30 εκατομμύρια Άγγλοι και επισκέπτες ποδοσφαιρόφιλοι βρέθηκαν στο γήπεδο για αγώνα της Πρέμιερ Λιγκ ή της Τσάμπιονσιπ.

«Τρελά» λεφτά, αβέβαιη τύχη

Αριθμούς που εξηγούν πολλά για την αγωνιστική κατάσταση των ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ βρίσκει κανείς στην έκθεση της Deloitte. Αρχικά, αξίζει να δει κανείς τους αριθμούς του ακριβότερου πρωταθλήματος του κόσμου, ώστε να μπορέσει να καταλάβει τι πρόκειται να συμβεί τα επόμενα χρόνια, όταν, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, οι ομάδες της κατηγορίας θα κερδίζουν από εμπορικές συμφωνίες και την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων μετάδοσης των αγώνων ολοένα και περισσότερα χρήματα.

(Σ.σ: Η πρόοδος των εσόδων της Πρέμιερ Λιγκ απ' τα τηλεοπτικά έσοδα)

Αρχικά, για πρώτη φορά το κόστος για τις ομάδες αυτές ξεπέρασε τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, πολλά περισσότερα απ' τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Ο μέσος όρος της σχέσης μισθών / εσόδων για τις ομάδες της πρώτης κατηγορίας του αγγλικού πρωταθλήματος για τη σεζόν 2014-15 κυμάνθηκε στο 61%. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως ομάδες με «υψηλές» πτήσεις και ευρωπαϊκές συμμετοχές, όμως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (52%), η Λίβερπουλ (56%) και η Μάντσεστερ Σίτι (55%) βρίσκονται κάτω απ' αυτόν.

Η Γιουνάιτεντ είχε τα περισσότερα έσοδα απ' όλους, όμως και πάλι οι δαπάνες της στον τομέα αυτό φαίνονται περιορισμένες, ειδικά αν θυμηθεί κανείς πως εκείνο το καλοκαίρι πραγματοποίησε πολυδάπανες μεταγραφές, όπως αυτή του Άγχελ Ντι Μαρία και του Ραδαμέλ Φαλκάο.

Δεδομένου του ρόστερ που διαμορφώνεται σ'αυτούς τους συλλόγους, το γεγονός πως μόλις τα μισά περίπου έσοδα τους καταλήγουν στη μισθοδοσία των «αστεριών» τους, εξηγεί την επιχειρηματική τους λογική. Αυτή φαίνεται πως σχετίζεται και με τα υψηλά χρέη που οφείλουν να εξυπηρετούν αυτές οι ομάδες, με σεβαστό μέρος των χρημάτων που μπαίνουν στα ταμεία να καταλήγουν εκεί.

Όσον αφορά τους υπόλοιπους επιμέρους αριθμούς, ξεχωρίζει το 71% της Χαλ, το 73% της Γουέστ Μπρομ, το 76% της Σάντερλαντ, το 80% της Σαουθάμπτον, το 85% της ΚΠΡ και το 87% της Άστον Βίλα. Απ' τις ομάδες αυτές, η Χαλ και η ΚΠΡ υποβιβάστηκαν, οι «χωριάτες» και οι «μαυρόγατες» σώθηκαν στο «παρά πέντε», ενώ η Γουέστ Μπρομ τερμάτισε στη μέση της βαθμολογίας. Να που τα μεγάλα μπάτζετ, οι ακριβές μεταγραφές και οι αμοιβές που «σοκάρουν» μια Ευρώπη που πλήγεται σε κάθε επίπεδο απ' την πτώση των ημερομισθίων και τη διάλυση των δικαιωμάτων κάθε λογής εργαζόμενου, δεν εγγυάται την αγωνιστική επιτυχία για όποιον σύλλογο τα επιλέγει...

Αντίθετα, η Μπέρνλι σημειώνει το εντυπωσιακά χαμηλό 37% κι όμως κατέληξε στις θέσεις του υποβιβασμού. Για να κατανοήσει κανείς τη διαφορά σε σχέση με τα πρώτα χρόνια της Πρέμιερ Λιγκ, αυτό το ποσοστό είναι το χαμηλότερο απ' την σεζόν 1998-99 και το 33% της Μάντεστερ Γιουνάιτεντ. Εκείνη τη χρονιά οι «κόκκινοι διάβολοι» είχαν κατακτήσει το τρεμπλ. Το 2015 η πρωταθλήτρια Τσέλσι έδωσε το 68% των εσόδων της για μισθούς...

Στο «χορό» και η Τσάμπιονσιπ

Τι γίνεται όμως και στις υπόλοιπες κατηγορίες της Αγγλίας; Η εισροή εσόδων στα ταμεία των «μεγάλων» δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την αγορά στα χαμηλότερα «στρώμματα», αφού πολλές ομάδες «ψωνίζουν» από κει. Όταν υπάρχουν λοιπόν λεφτά για ξόδεμα, λογικά οι «μικροί» προσαρμόζουν προς τα πάνω τις απαιτήσεις τους.

Στην Τσάμπιονσιπ και τη League 2 τα έσοδα των ομάδων αυξήθηκαν αρκετά. Στην πρώτη, από 490 εκατομμύρια λίρες στη σεζόν 2013-14, βρέθηκαν στα 548 την επόμενη (20-14-15), ποσό που αποτελεί ρεκόρ. Αναπόφευκτα ανέβηκε και το κόστος της μισθοδοσίας, που την πρώτη χρονιά ξεπερνούσε τα έσοδα των ομάδων!

Στη League 1 περιέργως σημείωσαν μείωση (σε καθαρούς αριθμούς), τόσο τα έσοδα, όσο και οι δαπάνες για μισθούς των ομάδων. Η σχέση όμως εσόδων και μισθών ανέβηκε, έστω υποτυπωδώς, απ' το 84% στο 86%. Τέλος, στη League 2, σημειώθηκε το αντίστροφο: από 78 εκατομμύρια, οι ομάδες εισέπραξαν 82, ενώ από 58 (2.4 ανά ομάδα) ξόδεψαν 59 (2.5 μέσο όρο ανά σύλλογο), κάνοντας ένα μικρό «βήμα» προς τον εξορθολογισμό τους, που ουδεμία σχέση έχει βεβαίως με τον αντίστοιχο της Τσάμπιονσιπ, όπου ήρθαν τα «πάνω-κάτω».

Ενδιαφέρον θα έχει η κατάσταση στα επόμενα χρόνια, όταν τα έσοδα των ομάδων απ' τις νέες συμφωνίες πώλησης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων θα «εκτοξευθούν» κι αναμφίβολα οι πιο ακριβοί παίκτες, τα πιο ακριβά εισιτήρια και το πιο κοστοβόρο «θέαμα» για τους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους θα συγκεντρώνεται στα γήπεδα του Λονδίνου, του Μάντσεστερ, του Λίβερπουλ και των περιχώρων.