Εν τω μεταξύ σε μία «Παράλληλη Ελλάδα»…

Είναι κάπως σουρεαλιστικό εκεί που συζητάς με έναν από τους πολύ λίγους φίλους σου, τον οποίο έχεις καιρό να τον δεις, να του λες ξαφνικά «Θέλεις να κάνουμε μια συνέντευξη για το Panoutsos Daily;»

Τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη τον γνωρίζω προσωπικά και πλέον και την οικογένεια του εδώ και επτά χρόνια. Τα λέμε πολύ συχνά στο τηλέφωνο ενώ συναντιόμαστε κάθε φορά που έρχεται στην Ελλάδα και τις φορές που έχω πάει εγώ στη Βοστώνη.

Είναι 34 χρονών, καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών στο MIT.

Ο Κωνσταντίνος ανήκει εντελώς σε αυτό που ονομάζω ‘Παράλληλη Ελλάδα’ η οποία υπάρχει, ανθίζει και μεγαλουργεί αντίθετα από την ‘Παραελλάδα’.

Ο κάθε ένας λέει με μεγάλη άγνοια και ανοησία: «Τα σπουδαία μυαλά της Ελλάδας φεύγουν». Όμως τα σπουδαία μυαλά πάντα έφευγαν και πάντα θα πρέπει να φεύγουν για να ανθίσουν. Εσύ για παράδειγμα έφυγες το 2004 σε καιρό υποτιθέμενης μεγάλης ευμάρειας… «Κοίτα, αν ήθελαν να κρατήσουν τα σπουδαία μυαλά στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να κάνουν το εξής πολύ απλό: να έρθουν σε επαφή με το Μ.Ι.Τ, το Χάρβαρντ, και άλλα παρόμοια πανεπιστήμια στον κόσμο και να πουν “τον τάδε Έλληνα καθηγητή που διδάσκει σε σας, τον θέλω για 6 μήνες να διδάσκει σε μεταπτυχιακούς στην Ελλάδα, και θα αναλάβω τη μισθοδοσία του και όλα του τα έξοδα”. Επομένως, αν υποθέσουμε ότι ως χωρα θέλεις να ξεκινήσεις για αρχη με πέντε διαφορετικούς τομείς, από δέκα καθηγητές να φέρεις, αυτοί οι πενήντα άνθρωποι, δεν κοστίζουν παραπάνω από πέντε - έξι εκατομμύρια ευρώ το χρόνο».

Ωραία, και υποθέτουμε σίγουρα ότι το ελληνικό κράτος δεν παίρνει δίδακτρα από τους φοιτητές και ότι, για κάποιο λόγο, έχει μηδέν έσοδα από χορηγούς. «Σωστά. Σε πέντε χρόνια, με 25 εκατομμύρια ευρώ, έχεις φτιάξει μία σπουδαία μαγιά από επιστήμονες Α class, οι οποίοι θα μείνουν στην Ελλάδα και δεν θα έχουν φύγει στο εξωτερικό. Γύρω από αυτούς θα μπορεί να στηθεί σιγά σιγά μια νέα Ελλάδα που θα είναι εξωστρεφής και σπουδαία. Επίσης έτσι μπορεί να προκληθούν και να πάρουν μπροστά συνολικά τα δημόσια πανεπιστήμια».

Α class ανταποδοτικότητα. «Ναι. Απλά στους Έλληνες δεν αρέσει καθόλου ο ανταγωνισμός μέσα στην Ελλάδα, και επειδή αυτό βολεύει πολλούς, έτσι χάνονται στη μετριότητα και όλοι όσοι έχουν σπουδαίο μυαλό και παραμένουν εδώ. Αντίθετα στο εξωτερικό οι έλληνες δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα με τον ανταγωνισμό».

Οι μέτριοι εκτός από περισσότεροι είναι και πολύ πιο επίμονοι γι αυτό επικρατούν... «Όταν ως εργοδότης ή ως προϊστάμενος είσαι επιπέδου Α, προσλαμβάνεις άτομα και συνεργάτες επιπέδου Α. Όταν είσαι επιπέδου Β, θα προσλάβεις άτομα επιπέδου Γ. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Όταν είσαι Α το ξέρεις, δεν έχεις κόμπλεξ, δεν φοβάσαι τον ανταγωνισμό και θέλεις να συνεργάζεσαι και να συναναστρέφεσαι με άτομα ίδιου επιπέδου με εσένα. Όταν είσαι επιπέδου Β, ζηλεύεις αυτούς που είναι επιπέδου Α και ανησυχείς με την παρουσία τους στο χώρο. Οπότε προσλαμβάνεις άτομα κατώτερα από εσένα, πρώτον για να φαίνεσαι ανώτερου επιπέδου από αυτούς, και δεύτερον για να μην νοιώθεις οποιαδήποτε μορφή κινδύνου. Ο άνθρωπος που είναι πραγματικά επιπέδου Α στη δουλειά και οπουδήποτε αλλού, δεν νιώθει να κινδυνεύει από κανέναν».

Σε σχέση με αυτό, μου είχε κάνει εντύπωση όταν παλιότερα, μου είχες πει για τη σχέση σας με τον Νας. «Ναι. Εμείς αποδείξαμε ότι το Nash Εquilibrium ήταν αληθές αλλά δεν ίσχυε πάντα. Ο Νας επειδή ήταν top class επιστήμονας και άνθρωπος, δεν ένιωσε ότι κινδυνεύει από εμάς, και, ως άνθρωπος που απλά έψαχνε την αλήθεια, είχε ενδιαφερθεί για να εξελίξουμε τη δική του θεωρία. Δεν σκέφτηκε “αυτοί εδώ πάνε να μου ακυρώσουν τη θεωρία μου”. Ως άνθρωπος της αλήθειας, το μόνο που τον ένοιαζε, ήταν η αλήθεια. Όλα τα άλλα δεν υπήρχαν. Είναι για τους Β κατηγορίας».

Προοδεύετε εκεί στο Μ.Ι.Τ, ή αν έρθουμε να σας κάνουμε αξιολόγηση θα σας βρούμε στάσιμους; «Τελευταία γίνονται φοβερά πράγματα στις νεύρο-επιστήμες και στην τεχνητή νοημοσύνη που σύντομα θα δούμε αρκετά από αυτά στην καθημερινή ζωή».

Μέχρι πού πιστεύεις ότι μπορεί να φτάσουν οι ανακαλύψεις του ανθρώπου πριν εξαφανισθεί ως είδος; «Ό,τι είναι στις δυνατότητες του ανθρώπου να ανακαλύψει, στο τέλος της πορείας του, θα το έχει ανακαλύψει. Δεν θα ανακαλύψει ό,τι δεν είναι στις δυνατότητες του».

Τι λες ότι είναι το πιο σπουδαίο που είναι στις δυνατότητές του; «Για παράδειγμα, η αλήθεια. Όλη η αλήθεια για το πώς δημιουργήθηκε το Σύμπαν και ο άνθρωπος».

Επειδή μου το έχεις πει κάποιες φορές, πραγματικά πιστεύεις ότι πηγαίνοντας στις ΗΠΑ ήταν προσόν σου το ότι είσαι Έλληνας;

«Αν δεν ήμουν Έλληνας θα ήμουν διαφορετικός επιστήμονας. Πραγματικά παίζει ρόλο και η καταγωγή στον τρόπο που σκέπτεσαι και προσεγγίζεις την επιστήμη».

Αυτό μου το έχει πει και ο Δημήτρης Νανόπουλος. Μάλιστα μου έχει φέρει ως παράδειγμα την αντίθεση μεταξύ Έλληνα και Κινέζου επιστήμονα, που και η Κίνα βγάζει πολύ σπουδαίους επιστήμονες. «Ακριβώς έτσι. Εγώ έχω ένα πολύ καλό κινέζο φοιτητή που μου πήρε πολύ καιρό να τον κάνω “Έλληνα” στην επιστημονική σκέψη»…

Αργότερα όταν ήρθε η συζήτηση στον Αρχιμήδη, ο Κωνσταντίνος ανέφερε αυτό το τραγούδι...