Όταν οι δυνάμεις κατοχής υποκλίθηκαν σε έναν Ιάπωνα στον Μαραθώνιο της Βοστώνης

Αργυρώ Γιαννουδάκη
Όταν οι δυνάμεις κατοχής υποκλίθηκαν σε έναν Ιάπωνα στον Μαραθώνιο της Βοστώνης

bet365

O παλαιότερος μαραθώνιος στον κόσμο, αυτός της Βοστώνης συμπληρώνει 121 χρόνια από την πρώτη διοργάνωση την Κυριακή. Το gazzetta.gr γυρίζει το χρόνο πίσω στο 1951 όταν νικητής αναδείχθηκε ο Σιγκέκι Τανάκα, ο Ιάπωνας ο οποίος επέζησε της πυρηνικής καταστροφής στη Χιροσίμα, αφήνοντας δεύτερο τον Αμερικανό Λάφερτι και τρίτο τον δικό μας Αθανάσιο Ραγάζο.

Ο Στέλιος Κυριακίδης, ο μοναδικός Έλληνας που έχει κατακτήσει το Μαραθώνιο της Βοστώνης, πηγαίνοντας να αγωνιστεί το 1946 είχε πει ότι «ήρθα να τρέξω για 7 εκατομμύρια πεινασμένους Έλληνες».

Παρόμοιο ήταν το κίνητρο και για τον Ιάπωνα Τανάκα, ο οποίος ταξίδεψε στις ΗΠΑ με δωρεές συμπατριωτών του, οι οποίοι έξι χρόνια μετά τον πυρηνικό όλεθρο προσπαθούσαν να ορθοποδήσουν.

Μάλιστα, ο 20χρονος τότε Ιάπωνας είχε αποκαλύψει στην εφημερίδα Βοston Herland ότι στη διάρκεια του αγώνα δεν έφαγε τίποτα, με την πείνα να είναι το ένα από τα δύο πράγματα που αποτέλεσαν κίνητρο για να φτάσει στη νίκη. Το δεύτερο ήταν η συγκινητική συνεισφορά των συμπατριωτών του.

Στην εκκίνηση του 55ου Μαραθωνίου της Βοστώνης βρέθηκαν οι εθνικοί πρωταθλητές των ΗΠΑ, του Καναδά, της Ελλάδας, της Κίνας, ανάμεσα τους και ο μετέπειτα υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ με τους δημοκρατικούς, Μάικλ Δουκάκης. Ο 17χρονος τότε Δουκάκης εκπροσωπούσε το Tracy Athletic Club.
Ωστόσο, οι συμμετέχοντες που προσέλκυαν τα φώτα της δημοσιότητας ήταν οι τέσσερις δρομείς,των οποίων η χώρα βρίσκονταν υπό την κατοχή των Αμερικανικών δυνάμεων.

Φορούσαν λευκές φανέλες με δύο παχιές γραμμές που ξεκινούσαν από τον δεξί ώμο και κατέληγαν στον αριστερό γοφό. Η γιαπωνέζικη σημαία με τον κόκκινο κύκλο, η οποία συμβολίζει τον ανατέλλοντα ήλιο βρισκόταν στο κέντρο του κορμού ακριβώς πάνω από τον αριθμό συμμετοχής.

Οι δυο από τους δρομείς και πιο συγκεκριμένα ο Σιγκέκι Τανάκα και ο Σούντζι Κογιανάγκι, φορούσαν αθλητικά παπούτσια με λαστιχένιες σόλες και πανί από πάνω, στα οποία διαχωρίζονταν το μεγάλο δάκτυλο από τα υπόλοιπα, αφού πίστευαν ότι έχουν καλύτερη πρόσφυση στο δρόμο. Ήταν η πρώτη φορά που ο αμερικανικός Τύπος έβλεπε κάτι τέτοιο και φυσικά δεν πέρασε απαρατήρητο.

Από τον όλεθρο στη Βοστώνη

Ο Σιγκέκι Τανάκα ήταν 14 ετών όταν στις 6 Αυγούστου του 1945 πηγαίνοντας για το σχολείο ένιωσε τη γη να τρέμει κάτω από τα πόδια του, αρχικά πίστεψε ότι πρόκειται για σεισμό, όμως η εκτυφλωτική λάμψη και ο πυκνός καπνός πολύ γρήγορα τον έκαναν να αναθεωρήσει...

Eυτυχώς για εκείνον κανείς από την οικογένεια του δεν έπαθε κάτι, ωστόσο αργότερα την ίδια μέρα έγινε μάρτυρας της εικόνας των επιζώντων από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας,οι οποίοι έφταναν στο χωριό του με ρούχα καμμένα.

Όσα όμως είδε όταν λίγες ημέρες αργότερα, πήγε στη Χιροσίμα για να βοηθήσει ήταν εικόνες βιβλικής καταστροφής που δεν έσβησαν ποτέ από τη μνήμη του: «Όλα ήταν επίπεδα. Είδαμε πτώματα να επιπλέουν στο νερό και σκορπισμένους στα συντρίμμια.

Το νερό εξατμιζόταν από σπασμένους σωλήνες παντού. Κάποια μέρη στην πόλης είχα αποκλειστεί από την αστυνομία. Μέσα στα κτήρια είχαν εξαφανιστεί τα πάντα. Κάποιοι από τους τοίχους ακόμη στέκονταν, αλλά ήταν γεμάτοι ρωγμές και άχρηστοι. Όλα ήταν ισοπεδωμένα».

Με έρανο στη Βοστώνη
Έξι χρόνια έπειτα από τον βομβαρδισμό των Αμερικανών, ο 20χρονος Γιαπωνέζος δέχτηκε πρόσκληση από τους διοργανωτές του Μαραθωνίου. Για να καταφέρει να δώσει το «παρών» συνεισέφεραν οι συμπατριώτες τους με όποιο μέσο διέθετε ο καθένας.

«Δεν είχαμε καθόλου λεφτά. Απλοί άνθρωποι συγκέντρωσαν χρήματα από δωρεές για να μας βοηθήσουν. Λόγω της κατάστασης νιώθαμε ότι απλά δεν έπρεπε να χάσουμε. Δεν μιλούσαμε γι αυτό, αλλά καταλαβαίναμε ο ένας τα συναισθήματα του άλλου.

Αν δεν κερδίζαμε δεν θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε στην πατρίδα. Σε κάθε μέρος που πηγαίναμε στα θέατρα, ο κόσμος τύλιγε λεφτά σε ένα χαρτί και τα πέταγε στη σκηνή. Ένιωθα πολύ παράξενα να λαμβάνω χρήματα με αυτόν τον τρόπο, σχεδόν σαν επαίτης... Αγοράσαμε ζάχαρη για να πάρουμε πίσω στην Ιαπωνία – τόσο χάλια ήταν τα πράγματα τότε»

Ο Τανάκα βρέθηκε στην ομάδα έπειτα από trials που έκανε η Ιαπωνική Ομοσπονδία Μαραθωνίου, σημειώνοντας μάλιστα τον καλύτερο χρόνο από τους τέσσερις που ταξίδεψαν στην Βοστώνη. Ο νεαρός Τανάκα τερμάτισε σε 2:28.16, προσπερνώντας τον πρωταθλητή Ιαπωνίας, Σούντζι Κογιανάγκι, ενώ οι άλλοι δύο ήταν οι Χιρόμι Χαΐγκο και Γιοσιτάκα Ουτσικάβα.

«To ατομικό αγόρι»
Η αποστολή των τεσσάρων αθλητών με δύο συνοδούς ξεκίνησε το ταξίδι στις 2 Απριλίου από το Τόκιο και έπειτα από στάσεις σε Χαβάη, Σαν Φραντσίσκο και Νέα Υόρκη έφτασε στον τελικό προορισμό στις 6 του μήνα, περίπου δύο εβδομάδες πριν από τον αγώνα. Το άγχος όλων ήταν να εκπροσωπήσουν άξια τη χώρα σε όλα τα επίπεδα, ακόμη και με το να μάθουν να χρησιμοποιούν σωστά πιρούνι και μαχαίρι.

Η ομάδα εγκαταστάθηκε σε ένα διαμέρισμα στο South End και έκαναν προπονήσεις στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ο Τύπος της εποχής έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τον Τανάκα, καθώς με ατομικό ρεκόρ 2:28 θα είχε κερδίσει τις τρεις προηγούμενες διοργανώσεις.
H υποδοχή που του επιφύλαξαν οι Αμερικανή ήταν θερμή, όμως όπως τόνιζει «Ήταν βάρος το να με αποκαλεί η Boston Globe “ατομικό αγόρι”», είχε πει σε συνέντευξη του το 1996.

«Αν επιβίωσε από την ατομική βόμβα, θα τα καταφέρει και στις λεωφόρους και τις ανηφόρες της Βοστώνης», ανέφερε ρεπορτάζ της Evening American, αφού το γεγονός ότι η Γιαπωνέζοι είχαν προετοιμαστεί σε επίπεδο έδαφος τους έδινε ντεζαβαντάζ σε σχέση με τον 33χρονο Αμερικανό, Τζον Λάφερτι, στον οποίο είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους.

Ο Λάφερτι ήταν μηχανικός αεροσκαφών και είχε εξασφαλίσει διήμερη άδεια από τη βάση του Quonset Point στο Rhode Island για να λάβει μέρος στον αγώνα.

Στους άξιους διεκδικητές του αγώνα ήταν και ο Μπομπ Μπλακ, πρωταθλητής ανωμάλου δρόμου στο Koλέγιο του Rhode Island State College, ο οποίος εργαζόταν ως προπονητής κολύμβησης. Αλλά και ο Αθανάσιος Ραγάζος, τραπεζικός υπάλληλος από την Αθήνα, ο οποίος είχε τερματίσει 6ος το 1947 (2:35:34).

Νηστικός μαραθωνοδρόμος παίρνει τη νίκη!
Την ημέρα του αγώνα οι Γιαπωνέζοι σκόπευαν όπως συνήθως να φάνε 1,5 ώρα πριν από την εκκίνηση, στις 10:30 το πρωί, όμως λόγω των υποχρεωτικών ιατρικών εξετάσεων που έπρεπε να περάσουν για να τους επιτραπεί η συμμετοχή στον αγώνα, έφαγαν στις 11:20...

Όσο πλησίαζε η ώρα του αγώνα, τόσο αυξανόταν η αγωνία για να κάνουν μία εμφάνιση αντάξια των προσδοκιών που είχαν οι συμπατριώτες τους.
«Ο κόσμος είχε δώσει τα χρήματα του για να μας στείλει όλο αυτό το ταξίδι. Απλά έπρεπε να τρέξω γι αυτούς», τόνιζε ο Χαΐγκο στην Boston Globe.
O Koγιανάγκι αποσπάστηκε νωρίς από το γκρουπ και έχοντας διανύσει το 27o χιλιόμετρο σε 1:31.35 ήταν κοντά στην κατάρριψη του παγκοσμίου ρεκόρ (με το ρυθμό που πήγαινε έως τότε θα τερμάτιζε σε 2:22:56).

Τανάκα και Ουτσικάβα ακολουθούσαν αμέσως μετά από τον συμπατριώτη τους, σε απόσταση δύο λεπτών, έχοντας μπροστά τους ωστόσο την ανηφόρα του Newton. Ο υπομονετικός Τανάκα ακολουθώντας τις συμβουλές του Σεϊχίρο Τσούντα, συνοδού της αποστολής και 5ου Ολυμπιονίκη στον μαραθώνιο του Λος Άντζελες, περίμενε την κατάλληλη στιγμή για την επίθεση και αυτή δεν άργησε.

Με δαιμονιώδη ρυθμό έπιασε τον Κογιανάγκι και πλέον μοναδικός αντίπαλος του ήταν ο χρόνος. Με το που πέρασε από την γωνία Cooligde άκουσε μία φωνή (η οποία δεν ήταν ξεκάθαρο εάν ήταν στα αγγλικά ή στα γιαπωνέζικα), η οποία τον ενημέρωνε ότι απέμεναν «2 μίλια ακόμα! Είσαι έξι δευτερόλεπτα πίσω από το ρεκόρ (αγώνα)!». Αμέσως ο Τανάκα επιτάχυνε κι άλλο για να κόψει αμέσως ταχύτητα αντιλαμβανόμενος ότι «Είναι καλύτερα να νικήσω, από το να χάσω προσπαθώντας να σπάσω το ρεκόρ».

Πράγματι έπειτα από 2:27:45 το 14χρονο πιτσιρίκι που είδε τη Χιροσίμα να φλέγεται έξι χρόνια νωρίτερα πέρασε πρώτο τη γραμμή του τερματισμού, αφήνοντας πίσω του τον Λάφερτι με 2:31:15 και τρίτο τον Αθανάσιο Ραγάζο με 2:35:27

Τερματίζοντας αυτό που ήθελε περισσότερο από οτιδήποτε ήταν φαγητό. Στην Ιαπωνία, τους δρομείς περιμένει μετά το τέλος του αγώνα ζεστή σούπα και σνακς, όμως δεν ίσχυε το ίδιο και στη Βοστώνη και με δεδομένο ότι ο Τανάκα έτρεξε νηστικός η πείνα κατέκλυζε κάθε του σκέψη.

Σε αντίστοιχη κατάσταση ήταν και ο Ουτσικάβα, ο οποίος αντί να συγχαρεί τον συμπατριώτη του, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να ζητήσει από έναν απόφοιτο του Χάρβαρντ να του φέρει λίγο φαγητό. Οδηγήθηκε στα αποδυτήρια, όπου έφαγε 10 cupcakes.

Η απογοήτευση παρά τη νίκη
H νίκη του Τανάκα δεν άφησε ικανοποιημένη την αποστολή, της οποία στόχος ήταν να κάνει το 1-2-3 που είχαν πετύχει ένα χρόνο πριν οι Κορεάτες.

Την επόμενη μέρα ο Τανάκα βρέθηκε στη δυσάρεστη θέση να διαβάσει ανάμεσα στους διθυράμβους και άρθρα όπως του Τζέρι Νέισον της Globe: «Ο Σιγκέκι Τανάκα από τη μακρινή Χιροσίμα της Ιαπωνίας, σημείο ρίψης της πρώτης ατομικής βόμβας της ιστορίας, δεν είναι σε καμία περίπτωση ραδιενεργός. Όμως ήταν τόσο μπροστά από τους αντιπάλους του στο μαραθώνιο χθες το απόγευμα, που φαινόταν σαν να φοβόταν να τον πλησιάσουν χωρίς μετρητή Geiger... Εξερράγη με την γρηγορότερη πτήση πάνω από τους λόφους του Newton. Kάλυψε τα 26 μίλια και 385 γιάρδες ανάμεσα στις οδούς Hopkington και Exeter σε ατομικό χρόνο…Ο βομβιστής από τη Χιροσίμα»
Αυτή ήταν η πρώτη και τελευταία παρουσία τόσο του Τανάκα όσο και των συμπατριωτών του στο μαραθώνιο της Βοστώνης, βρέθηκε όμως στο κατευόδιο του Κέιζο Γιαμάντα στο αεροδρόμιο το 1953 και είδε τον τελευταίο να κατακτά τη νίκη. Επέστρεψε τελικά δύο φορές, ως τιμώμενο πρόσωπο το 1996 για την 100ή επέτειο, και για την 50ή επέτειο της νίκης του το 2001.

Μεταξύ του 1951 και 1966 η Ιαπωνία έκανε 10 αποστολές στο μαραθώνιο της Βοστώνης, τις έξι από αυτές επέστρεψαν με τη νίκη, ενώ το 1965 και 1966 έκαναν το 1-2-3.
Οι επιτυχίες αυτές θεμελίωσαν το δρομικό κίνημα στην Ιαπωνία.

Ο πρωτεργάτης της ιαπωνικής επιτυχία, είναι σήμερα 86 ετών και ζει τα τελευταία 57 χρόνια στην πόλη Ουτσονομίγια, 128 χλμ. Βόρεια του Τόκιο.

 

Τελευταία Νέα