10 συμβουλές ασφαλούς οδήγησης για την τρίτη ηλικία!

Οι μεγαλύτερες ηλικίες αποτελούν μέρος της ευάλωτης ομάδας χρηστών του οδικού δικτύου. Ωστόσο, πρώτοι από όλους οι ίδιοι, θα πρέπει να προσέξουν συγκεκριμένα πράγματα, για να μειωθούν στο ελάχιστο οι πιθανότητες ενός τροχαίου ατυχήματος. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, εμφανίζονται λειτουργικοί περιορισμοί και διαταραχές, όπως μειωμένες οπτικές ή ακουστικές ικανότητες, αυξημένοι χρόνοι αντίδρασης, δυσκολίες προσοχής και άνοια. Η μειωμένη κινητικότητα αφορά στην επιβράδυνση των κινήσεων, στη μείωση της μυϊκής δύναμης, στη μείωση του συντονισμού και στην ιδιαίτερα έντονη μείωση της ικανότητας προσαρμογής σε ξαφνικές αλλαγές στη σωματική θέση.

Αυτή η τελευταία πτυχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ποδηλάτες και τους πεζούς, αλλά και για όσους χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία οδηγοί είναι σωματικά πιο ευάλωτοι: οι τραυματισμοί τους είναι σοβαρότεροι σε περίπτωση σύγκρουσης με την ίδια δύναμη πρόσκρουσης και ο ρυθμός θνησιμότητας είναι περίπου τριπλάσιος για ένα άτομο 75 ετών σε σχέση με ένα 18χρονο. Γι’ αυτόν το λόγο, οι μεγαλύτερης ηλικίας πεζοί ή ποδηλάτες αντιμετωπίζουν σοβαρότερες συνέπειες σε περίπτωση τροχαίου συμβάντος.

Προστατευτικές συσκευές, όπως κράνη για ποδηλάτες και αναβάτες (ελαφρών) μοτοποδηλάτων, ζώνες ασφαλείας και αερόσακοι για τους οδηγούς, μπορούν να περιορίσουν τη σοβαρότητα της βλάβης. Διάφορες μελέτες και έρευνες σύγκρουσης έδειξαν ότι οι μεγαλύτερη σε ηλικία οδηγοί έχουν ιδιαίτερα προβλήματα με τη στροφή αριστερά στις διασταυρώσεις. Σε γενικές γραμμές, οι διασταυρώσεις είναι περίπλοκες καταστάσεις κυκλοφορίας που συνεπάγονται πίεση χρόνου και την ανάγκη διαίρεσης της προσοχής μεταξύ διαφόρων καθηκόντων. Διάφοροι αισθητηριακοί, αντιληπτικοί, γνωστικοί και κινητικοί περιορισμοί, που αποτελούν μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας γήρανσης και διαταραχών που σχετίζονται με την ηλικία, ευθύνονται για τα παραπάνω προβλήματα της Τρίτης Ηλικίας (SWOV, 2005).

Οι λειτουργικοί περιορισμοί και οι διαταραχές που σχετίζονται με την ηλικία δεν οδηγούν αυτομάτως σε μη ασφαλή κυκλοφοριακή συμπεριφορά. Ορισμένες συμπεριφορές μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους, όπως το να γνωρίζει κάποιος τους προσωπικούς περιορισμούς του και τις δυσκολίες του ή να οδηγεί π.χ. όταν οι δρόμοι έχουν λιγότερη κίνηση, να αποφεύγει να οδηγεί νύχτα ή σε άσχημες καιρικές συνθήκες. Επιπλέον, η μεγαλύτερη οδηγική τους εμπειρία μπορεί να βοηθήσει σε κάποιες καταστάσεις, καθώς και το γεγονός ότι πλέον δεν ενδίδουν σε επικίνδυνες συμπεριφορές (αυξημένη ταχύτητα, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, κλπ.) και τηρούν συχνότερα τον Κ.Ο.Κ. (Brouwer & Davidse, 2002).

Σημαντικό επίσης είναι να γίνονται τακτικά έλεγχοι των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων όσον αφορά στην ικανότητά τους να οδηγούν. Η δημιουργία υποδομών που λαμβάνουν υπόψιν τις ανάγκες και τους περιορισμούς των ηλικιωμένων είναι επίσης σημαντική, όπως και οι αντίστοιχες προσαρμογές στα οχήματα. Πολύ σημαντικός είναι και ο ρόλος της εκπαίδευσης, όπου οι ηλικιωμένοι θα ενημερώνονται για τους περιορισμούς που επέρχονται λόγω ηλικίας, τι χρειάζεται ώστε να οδηγούν με ασφάλεια για τους ίδιους και τους άλλους χρήστες της οδού καθώς και ποιοι εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης υπάρχουν. Παρακάτω ακολουθούν δέκα συμβουλές για τους οδηγούς μεγαλύτερης ηλικίας:

1. Δραστηριότητες

Προσπάθεια διατήρησης, μέσω δραστηριοτήτων, καλής σωματικής και πνευματικής κατάστασης

2. Προληπτικοί έλεγχοι

Τακτικοί προληπτικοί ιατρικοί έλεγχοι σε σχέση και με την οδηγική ικανότητα

3. Ιατρική αντιμετώπιση

Έγκαιρη αντιμετώπιση των ιατρικών παθήσεων πριν αυτές επιδεινωθούν και δημιουργήσουν νέα προβλήματα

4. Φαρμακευτική ενημέρωση

Ενημέρωση για πιθανές παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής κατά την οδήγηση

5. Αλκοόλ και φάρμακα, ένα επικίνδυνο «κοκτέιλ»

Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ με ταυτόχρονη λήψη φαρμάκων

6. Συντηρητική οδήγηση

Διατήρηση μεγαλύτερων αποστάσεων από τα προπορευόμενα οχήματα ως αντιστάθμισμα των μειωμένων αντανακλαστικών

7. Συγκέντρωση στο τιμόνι

Μείωση των πηγών απόσπασης της προσοχής

8. Όχι στις μακρινές διαδρομές

Αποφυγή πραγματοποίησης μεγάλων διαδρομών λόγω μειωμένων αντοχών

9. Προσοχή στη νυχτερινή οδήγηση

Περιορισμός της οδήγησης κατά τις νυχτερινές ώρες σε περίπτωση προβλημάτων όρασης

10. Ενσυνείδητη παραίτηση από την οδήγηση

Παράδοση του διπλώματος οδήγησης από τα πρώτα κιόλας σημάδια ανεπαρκούς ικανότητας στην οδήγηση