Καλή σχολική χρονιά, με ασφάλεια στους δρόμους

Μεριμνώντας για την ασφάλεια των μαθητών μέσω των ειδικά μελετημένων προγραμμάτων εκπαίδευσης, τα οποία πραγματοποιούνται υπό την έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας & Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.), το Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» έυχεται για άλλο ένα έτος, καλή σχολική χρονιά.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για εκπαιδευτικά εργαλεία που χωρίζονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες, ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνονται. Η πρώτη αφορά σε μικρούς φίλουςπροσχολικής ηλικίας, όπου με τη βοήθεια του εντύπου «Γίνε Ιππότης της Οδικής Ασφάλειας», ένα διαδραστικό εγχειρίδιο που κερδίζει όχι μόνο τα ίδια αλλά και τους γονείς τους, γνωρίζουν για πρώτη φορά τους βασικούς κανόνες της οδικής συμπεριφοράς.

Η δεύτερη ενότητα,«Κυκλοφορώ με ασφάλεια»απευθύνεται σεμαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, προκειμένου να εξοικειωθούν με τους τρόπους που πεζοί, οδηγοί και συνεπιβάτες μπορούν να παραμένουν ασφαλείς, κυκλοφορώντας στο δρόμο. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2008 με την υποστήριξη της Αττικής Οδού. Στην ίδια ηλικιακή ομάδα απευθύνεται και η τρίτη θεματική ενότητα, «Ασφαλώς Ποδηλατώ»,η οποία πραγματεύεται την ασφαλή χρήση του ποδηλάτου.

Τέλος, για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, το Ινστιτούτο σε συνεργασία με την AXA Ασφαλιστική, πραγματοποιεί το «Κάντ’ο Σωστά», ένα πλήρεςεκπαιδευτικό πρόγραμμα οδικής ασφάλειας, το οποίο περιλαμβάνει οπτικοακουστικό υλικό (παρουσιάσεις &videos), αλλά και ερωτηματολόγια αξιολόγησης των μαθητών σε όσα διδάχθηκαν.

Το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» έχει εκπαιδεύσει συνολικά μέχρι σήμερα περισσότερους από 120.000 μαθητές Α’ Βάθμιας και Β’ Βάθμιας εκπαίδευσης πανελλαδικά. Κύριος στόχος μας είναι να συνεργαστούμε με μαθητές, εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς, προκειμένου να δώσουμε στις νέες γενιέςτα εφόδια και τα εργαλεία για να μεγαλώσουν υπεύθυνοι οδηγοί και υπεύθυνοι πολίτες. Με αυτόν τον τρόπο, χτίζουμε τα θεμέλια προκειμένουνα ανατρέψουμεσταδιακά τα τραγικά νούμερα των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα σε παιδιά ηλικίας 5-29 ετών που εμφανίζονται στη χώρα μας.

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς επίσης, σηματοδοτεί την επιστροφή των μαθητών στα θρανία αλλά και στις γνώριμες διαδρομές από και προς το σχολείο. Οι αποστάσεις που διανύουν τα παιδιά είναι συχνά μικρές και η διαδρομή σπίτι-σχολείο γίνεται γρήγορα οικεία, ωστόσο δε θα πρέπει να ξεχνάμε τη σημασία της σωστής εκπαίδευσης για την ασφαλή μετακίνηση των μαθητών όλων των ηλικιών, ακόμα και μετά την ηλικία όπου τα παιδιά μπορούν πλέον να κινούνται με τα πόδια, τα ΜΜΜ ή και δικά τους μέσα (π.χ. ποδήλατο) χωρίς την επίβλεψη του γονέα. Για τους γονείς που τα παιδιά τους θα πάνε πρώτη φορά στο σχολείο, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αφιερώσουν χρόνο στην κατάλληλη εκπαίδευση και καθοδήγησή τους. Για τα μικρά παιδιά, κάθε διαδρομή από το σπίτι προς στο σχολείο αποτελεί μια πολύτιμη μαθησιακή εμπειρία και ένα μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής.

Μέσω αυτής της καθημερινής πρακτικής τα παιδιά εξοικειώνονται με το οδικό περιβάλλον, μαθαίνουν τη σημασία των σημάτων που ορίζουν την κυκλοφορία, μαθαίνουν να σέβονται τους άλλους χρήστες του δρόμου και, παράλληλα, εμπλουτίζεται ο κόσμος των εμπειριών τους. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι εξίσου σημαντικός με εκείνον του γονέα στην ανάπτυξη κυκλοφοριακής αγωγής και την καλλιέργεια θετικών προτύπων οδικής και οδηγικής συμπεριφοράς στα παιδιά. Στις ενότητες που ακολουθούν, θα βρείτε χρήσιμες συμβουλές για να έχουμε όλοι μας μια σχολική χρονιά με υγεία και ασφάλεια!

Συμβουλές για τους γονείς

Οι γονείς μπορούν να αξιοποιήσουν κάθε ευκαιρία για να εξασκηθούν με το παιδί τους στους Κανόνες Οδικής Ασφάλειας. Προσοχή όμως! Ενώ είναι σημαντικό για τα παιδιά να γνωρίζουν τους κανόνες οδικής ασφάλειας, δε θα πρέπει να δοθούν σε μικρά παιδιά περισσότερες πληροφορίες από όσες μπορούν να κατανοήσουν και να διαχειριστούν.

Μερικοί βασικοί κανόνες οδικής ασφάλειας για όλα τα παιδιά, που μπορούν να τους μάθουν οι γονείς, είναι οι εξής:

• Διδάξτε στα παιδιά σας να αναγνωρίζουν τα βασικά οδικά σήματα
• Υπενθυμίστε τακτικά στα παιδιά σας το «χρυσό» κανόνα πριν διασχίσουν κάποια διάβαση: ΣΤΑΜΑΤΩ - ΚΟΙΤΑΖΩ - ΔΙΑΣΧΙΖΩ ΤΟ ΔΡΟΜΟ
• Εξηγήστε στο παιδί σας ότι δε θα είναι πάντα σε θέση να βλέπει κάποιο αυτοκίνητο, οπότε πρέπει να χρησιμοποιεί και την ακοή του και όχι μόνο την όρασή του
• Μάθετε στο παιδί σας ότι πρέπει πάντα να περπάτα στο πεζοδρόμιο και να διασχίζει το δρόμο μόνο από τη διάβαση πεζών
• Τα παιδιά είναι ενθουσιώδη, και μπορεί να τρέξουν για να συναντήσουν κάποιον ή για να φτάσουν σε κάποιο σημείο που τα ενδιαφέρει π.χ. στις κούνιες. Μάθετε στο παιδί σας ότι ποτέ δε βιαζόμαστε όταν είμαστε στο δρόμο, γιατί είναι επικίνδυνο
• Δεν παίζουμε στο δρόμο, γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός διερχόμενου οχήματος

Επιπλέον, ειδικά προς γονείς:

• Συνοδεύετε τα παιδιά στο σχολείο τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 8 ετών
• Αναζητήστε την πιο ασφαλή διαδρομή για να φθάσει και να επιστρέψει το παιδί από το σχολείο του
• Περπατήστε μαζί με το παιδί σας στις διαδρομές και διαβάσεις προς και από το σχολείο
• Κινηθείτε σε δρόμους που έχουν διάβαση πεζών, φανάρι και ειδική σήμανση
• Αποφύγετε, όπου είναι εφικτό, τους μεγάλους και πολυσύχναστους δρόμους
• Όταν καταλήξετε στην πιο κατάλληλη διαδρομή, φροντίστε να τη διανύσετε πολλές φορές μαζί του, έτσι ώστε να του αποτυπωθεί σωστά
• Μάθετε στο παιδί σας να αντιλαμβάνεται σωστά πότε ένα όχημα είναι μακριά ή κοντά του
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να παρατηρούν τα οχήματα, τη σήμανση και να στέκονται πάντα σε ασφαλές σημείο στο πεζοδρόμιο
• Κρατάτε πάντα από το χέρι το παιδί σας που πρέπει να βαδίζει στην εσωτερική πλευρά του πεζοδρομίου
• Μάθετε στο παιδί σας ότι ακόμα και στις διαβάσεις των πεζών πρέπει να είναι εξίσου προσεκτικό
• Ακόμη και αν το φανάρι είναι πράσινο, ελέγχει δεξιά και αριστερά το δρόμο
• Φορέστε στο παιδί ανοιχτόχρωμα ρούχα και τσάντες με ανακλαστικά στοιχεία κατά τη μετακίνησή σας κυρίως τις απογευματινές και βραδινές ώρες
• Συζητήστε με το παιδί τους κινδύνους που ενδεχομένως αντιμετωπίζει στο οδικό περιβάλλον
• Φίλοι και πρότυπα (Peer pressure): Τα παιδιά αντιγράφουν τους φίλους τους, έτσι μερικές φορές συμπεριφέρονται με μη ασφαλή τρόπο (σπρώξιμο, ριψοκίνδυνα κόλπα με ποδήλατα κλπ). Συζητούμε με τα παιδιά για τον κίνδυνο που ενέχουν αυτές οι ριψοκίνδυνες συμπεριφορές και ότι δεν χρειάζεται να υιοθετούν τέτοιες συμπεριφορές για να είναι αποδεκτοί από τους συνομηλίκους τους

Είναι σημαντικό επίσης να γνωρίζουμε τη φυσιολογία του παιδικού σώματος:

Όραση

Η όραση των παιδιών δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως πριν τα 16 τους χρόνια. Έχουν αδύναμη περιφερειακή όραση και αργή εστίαση των ματιών, ιδίως μέχρι τα 8 τους χρόνια.

Ακοή

Στα μικρά παιδιά η ακοή δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως, έτσι δυσκολεύονται να εντοπίσουν την κατεύθυνση των ήχων με ακρίβεια ή και να ακούσουν το πλήρες φάσμα των ήχων.

Διάπλαση

Τα παιδιά είναι μικρότερα σε διάπλαση από ό,τι οι ενήλικες, έτσι δεν γίνονται άμεσα ορατά από τους οδηγούς όταν βρίσκονται μπροστά από σταθμευμένα αυτοκίνητα, εμπόδια κ.ά.

Τα μικρότερα παιδιά ενδέχεται να δυσκολεύονται να διασχίσουν το δρόμο με ασφάλεια. Κρατάτε τα από το χέρι και δείξτε τους 6 βασικούς κανόνες:

1. Σκέφτομαι. Βρίσκω ένα ασφαλές σημείο στο πεζοδρόμιο. Επιλέγω τους δρόμους που έχουν διάβαση πεζών.

2. Στέκομαι πριν την κίτρινη γραμμή του πεζοδρομίου και, αν δεν υπάρχει, ένα βήμα πριν την άκρη του πεζοδρομίου.

3. Βλέπω και ακούω με προσοχή.

4. Κοιτάζω αριστερά-δεξιά και ξανά αριστερά το δρόμο να βεβαιωθώ ότι δεν περνάει κάποιο αυτοκίνητο ή άλλο όχημα.

5. Περιμένω όταν το φανάρι για τους πεζούς είναι κόκκινο και προχωρώ όταν αυτό γίνει πράσινο.

6. Διασχίζω προσεκτικά το δρόμο, δεν τρέχω ούτε αργοπορώ!

Συμβουλές για μετακίνηση με το αυτοκίνητο

• Για τις μετακινήσεις σας από και προς το σχολείο προτιμήστε το περπάτημα ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Πέραν του ότι είναι πιο οικολογικά μέσα, είναι και πιο ασφαλή
• Αν χρησιμοποιήσετε αυτοκίνητο για την ασφαλή μεταφορά του παιδιού σας, πρέπει να κάθεται πάντα πίσω, στο ειδικό κάθισμα, μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Μετά από αυτή την ηλικία, τα παιδιά συνήθως ξεπερνούν το κρίσιμο ύψος των 1,35 – 1,40 μ. που απαιτείται να έχουν ώστε να χρησιμοποιούν τις ζώνες ασφαλείας χωρίς ειδικό κάθισμα
• Να αντιμετωπίζετε με ψυχραιμία και ευγένεια τις προκλήσεις στο δρόμο. Είναι αρετές που θέλουμε όλοι να έχουν τα παιδιά μας. Έρευνες μάς δείχνουν ότι η οδηγική συμπεριφορά των γονιών έχει ισχυρή επίδραση στη μετέπειτα οδηγική συμπεριφορά των παιδιών
• Ως οδηγοί να σέβεστε όλους τους χρήστες του δρόμου
• Αποφύγετε να κλείνετε τις διαβάσεις πεζών, τις εισόδους σε κτήρια και σχολεία και μην παρκάρετε πάνω στα πεζοδρόμια για να μην παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των πεζών καθώς και στις ράμπες διάβασης ΑμεΑ
• Τα παιδιά συχνά δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τους κινδύνους στο οδικό περιβάλλον. Συζητήστε μαζί τους, παίξτε, καθοδηγήστε τα, προστατέψτε τα
• Στις περιπτώσεις όπου η μετακίνηση των παιδιών σας γίνεται με σχολικά λεωφορεία, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι αυτά είναι απολύτως κατάλληλα (πρόσφατα ελεγμένα, διαθέτουν ζώνες ασφαλείας, πυροσβεστικά μέσα, συνοδό κ.ά.), προκειμένου να εξασφαλίζονται οι ασφαλείς συνθήκες μεταφοράς
• Μάθετε στα παιδιά σας να βγαίνουν ή να μπαίνουν στο αυτοκίνητο με προσοχή, χωρίς να βιάζονται

Συμβουλές για τους δασκάλους

• Κάθε σχολικό μάθημα μπορεί να γίνει αφορμή για Εκπαίδευση στην Κυκλοφοριακή Ασφάλεια. Μέσα από τα μαθήματα της Γλώσσας, των Μαθηματικών, της Έκθεσης, της Φυσικής οι μαθητές μπορούν να εξοικειωθούν με χρήσιμες για την ασφαλή μετακίνηση έννοιες
• Το διδακτικό παιχνίδι είναι ο καλύτερος τρόπος για να αφομοιώσει το παιδί τη γνώση. Φτιάξτε κατασκευές με κολάζ, ζωγραφίστε τα σήματα Οδικής Κυκλοφορίας, φτιάξτε το δικό σας δεκάλογο για την Οδική Ασφάλεια, τραγουδήστε και μεταδώστε μηνύματα Οδικής Ασφάλειας και πολιτισμού στο δρόμο
• Οργανώστε μια επίσκεψη σε Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής και βοηθήστε τα παιδιά να εκπαιδευτούν στην ασφαλή μετακίνηση και στο σεβασμό των κανόνων του Κ.Ο.Κ
• Στο πλαίσιο σχολικής εργασίας ζητήστε από τα παιδιά μεγαλύτερων τάξεων να εργαστούν ομαδικά και να παρουσιάσουν ένα έργο με θέμα την ασφαλή μετακίνηση των μαθητών από και προς το σχολείο. Το έργο μπορεί να παρουσιαστεί σε παιδιά μικρότερης ηλικίας με σκοπό την ευαισθητοποίησή τους
• Πραγματοποιείστε σχολική έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίων με ερωτήσεις που αφορούν στη συμπεριφορά των παιδιών στο Οδικό Δίκτυο και παρουσιάστε τα αποτελέσματα με εικόνες, πίνακες και γραφήματα σε σχολικές γιορτές. Επιβραβεύετε την πρόοδο και το σεβασμό στους κανόνες
• Συμβουλευτείτε τους ειδικούς για τις πιο ασφαλείς διαδρομές στη μετακίνηση από και προς το σχολείο και συμβουλέψτε τους γονείς να τις χρησιμοποιούν
• Παρατηρείστε τους μαθητές σας πώς συμπεριφέρονται, τι νιώθουν και σκέφτονται για τα θέματα ασφάλειας. Ενθαρρύνετε τις ιδέες και πρακτικές ασφαλούς μετακίνησης
• Συνεργαστείτε με τους γονείς. Συζητείστε με το Σύλλογο γονέων και κηδεμόνων πώς μπορείτε όλοι μαζί να συμβάλετε στην πρόληψη τροχαίων συμβάντων κατά τη μετακίνηση από και προς το σχολείο