10 άγνωστες πτυχές της Formula 1
Άλλο να βλέπεις αγώνες της Formula 1 και άλλο να οδηγείς τέτοια μονοθέσια σε Γκραν Πρι. Αυτό προκύπτει από τα λεγόμενα του Τζόνι Χέρμπερτ, πρώην πιλότου της Formula 1 και νικητή του Βρετανικού και του Ιταλικού Γκραν Πρι. Ο Χέρμπερτ απαντά με αποκαλυπτικό τρόπο σε δέκα ερωτήματα και εμείς αντιλαμβανόμαστε, ότι τελικά πρέπει να ζεις ένα άθλημα από μέσα, για να είσαι σε θέση να το κατανοήσεις πλήρως.
1. Πώς είναι να οδηγείς σε αγώνα της Formula 1;
«Όταν οι άνθρωποι με ρωτούν, πώς είναι να οδηγώ σε αγώνα της Formula 1, λέω ότι πιθανότατα αισθάνομαι σαν να πηγαίνω μια ημερήσια εκδρομή με την οικογένεια. Δεν είναι η ίδια ταχύτητα βέβαια... «Ταξιδεύω» με περισσότερα από 350 χλμ./ώρα κάποιες στιγμές... αλλά την νιώθεις ως «κανονική» ταχύτητα. Η ευθύνη είναι η ίδια σαν να έχω την οικογένεια μαζί μου. Πρέπει να μείνω σώος και να μην πάθει κανένας τίποτε... Στο μυαλό μου όλα επιβραδύνονται. Βλέπω μια στροφή, φρενάρω, ρυθμίζω την επιτάχυνση με το γκάζι, ισιώνω και φεύγω στην ευθεία τέρμα γκάζι... Παρά την ταχύτητα, μένω ήρεμος στο μονοθέσιο».
2. Τα αυτοκίνητα της Formula 1 μοιάζουν με άλογα;
«Ισχύει. Οι κόρες μου κάνουν ιππασία και μιλάνε για τις δυσκολίες ελέγχου ενός αλόγου επειδή έχει τον δικό του εγκέφαλο. Με πολλούς τρόπους ένα μονοθέσιο της Formula 1 το αισθάνομαι ως «ζωντανό»! Έχει λάστιχα από καουτσούκ που αλλάζουν συνεχώς συμπεριφορά σε διαφορετικές θερμοκρασίες, η ίδια η διαδρομή αλλάζει καθώς στρώνεται με λάστιχο από τα υπόλοιπα μονοθέσια, το βάρος μεταβάλλεται γύρο με τον γύρο καθώς αδειάζει από βενζίνη και αλλάζει η κατανομή του βάρους, τα φρένα χάνουν την αποτελεσματικότητά τους μετά από μεγάλες ευθείες ή μετά από συνεχή χρήση και τα αυτοκίνητα έχουν όλα τα δικά τους χαρακτηριστικά, έτσι δεν είμαι σίγουρος για το πως θα συμπεριφερθεί το αυτοκίνητο στην επόμενη στροφή! Είναι λίγο σαν άλογο.
Μπορεί και να κάνει κάτι που να με τρομάξει! Το αυτοκίνητο μπορεί να κάνει τα δικά του, αλλά πρέπει να ανταποκριθώ όσο πιο γρήγορα γίνεται και να προσαρμόσω το στυλ οδήγησης μου, ώστε να πετύχω τον καλύτερο χρόνο. Ο στόχος είναι και να κάνω ότι καλύτερο μπορώ, στην αντιμετώπιση όλων αυτών των μικρών αλλαγών, που γίνονται κάθε δευτερόλεπτο και αλλάζουν την συμπεριφορά του μονοθέσιου. Έτσι πάει όλος ο αγώνας».
3. Πρέπει να βρει κάθε οδηγός τον δικό του τρόπο για να αντεπεξέλθει στην πίεση;
«Ναι ισχύει αυτό. Οι οδηγοί είναι όλοι διαφορετικοί και χειρίζονται το άγχος με διαφορετικούς τρόπους. Ο Λιούις (Χάμιλτον) είναι συχνά μόνος του ή στο πίσω μέρος του motorhome της ομάδας με τα ακουστικά του. Παραμένει στον κόσμο του, γιατί αυτός είναι ο τρόπος αντιμετώπισης της πίεσης που έχει επιλέξει. Στο αντίθετο άκρο βρίσκουμε τον Ντάνιελ (Ρικιάρντο) που είναι όλο χαμόγελο, γεμάτος διάθεση για αστεία και ανέκδοτα.
Αυτός είναι ο τρόπος του να διώχνει την ένταση πριν από έναν αγώνα. Είναι εντελώς αντιδιαμετρικός ο τρόπος τους, αλλά όταν δεθούν στα αυτοκίνητά τους με τα κράνη τους, είναι και οι δύο το ίδιο συγκεντρωμένοι. Απλά φτάνουν στο ίδιο σημείο, με διαφορετικό τρόπο».
4. Είναι αλήθεια, ότι ένας οδηγός δεν ανακάμπτει ποτέ πλήρως μετά από ένα σοβαρό ατύχημα;
«Εξαρτάται από την προσωπικότητα του καθένα. Πριν από το ατύχημά μου και τον πολύ σοβαρό τραυματισμό μου, όπου έσπασα και τα δύο πόδια μου, πάντα πίστευα ότι ποτέ δεν θα συνέβαινε σε μένα κάτι τέτοιο. Στη συνέχεια, αφού ανάρρωσα, νόμιζα ότι δεν θα συμβεί ξανά σε μένα αυτό. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να σπάσω τα πόδια μου πάλι. Ψυχολογικά δεν άλλαξε τίποτα. Αλλά διάβολε συνέβη ξανά!
Εμείς οι οδηγοί βασιζόμαστε στις σωματικές μας αισθήσεις. Ο κώλος μας και οι μηροί μας στο κάθισμα -όπως χαρακτηριστικά λέει και ο Νίκι στην ταινία Rush- μας μεταφέρουν δονήσεις και κινήσεις, που αστραπιαία με βάση την εμπειρία μας και το ταλέντο μας επεξεργαζόμαστε στο μυαλό μας, ώστε να πράξουμε τα δέοντα. Πριν τραυματιστώ, οδηγούσα στο βρεγμένο και φρενάριζα με την πληροφόρηση πρόσφυσης από τα χέρια, τον κώλο μου και τους μηρούς μου. Όταν τραυματίστηκα στα πόδια και μετά, έχασα την αίσθηση αυτή. Ήταν τρομακτικό άλλα μου συνέβη! Αφού τα πόδια μου είχαν σπάσει στο τρακάρισμά μου, τα νεύρα δεν λειτουργούσαν πια. Από τότε, όλα όσα έπρεπε να κάνω, γινόντουσαν με οπτικά ερεθίσματα και με την αίσθηση στο τιμόνι μόνο. Άντε γεια... Η φυσική μου ταχύτητα πήγε περίπατο... Είδαμε πως ο Μάσα δεν γύρισε ποτέ 100%. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις όπως ο Λάουντα, που παρά τον τρομερό του τραυματισμό αναδείχθηκε ξανά πρωταθλητής».
5. Οι οδηγοί έχουν πλέον διαφορετικό σωματότυπο από ότι στο παρελθόν;
«Οι οδηγοί σήμερα, είναι απίστευτα λιπόσαρκοι και γυμνασμένοι, αλλά είναι πιο λεπτοκαμωμένοι από ό,τι στο παρελθόν. Τα παιδιά σήμερα είναι μικρόσωμα δίχως λίπος, λόγω των περιορισμών στο βάρος των αυτοκινήτων. Και με το υδραυλικό τιμόνι, η φυσική κατάσταση που απαιτείται είναι λιγότερο απαιτητική από ό,τι στο παρελθόν. Στην εποχή μου -στη δεκαετία του '80 και του '90- ποτέ δεν είχαμε υποβοηθούμενη κρεμαγιέρα και το πρώτο αυτοκίνητο που οδήγησα με υδραυλικό τιμόνι ήταν στην Jaguar το 2000. Γι 'αυτό και οι οδηγοί είχαν διαφορετική φυσική μορφή τότε.
Θα έλεγα πως ήταν πιο ''δεμένοι''. Ο Νάιτζελ (Μάνσελ) είχε τα πιο χοντρά γόνατα που έχω δει σε πιλότο και ήταν σαν παλαιστής! Ενώ ο Άιρτον (Σένα) και ο Αλέν (Πρόστ) ήταν γεμάτοι μυς και γυμναζόντουσαν πάρα πολύ. Έπρεπε τότε να έχεις μπράτσα, για να οδηγήσεις εκείνα τα βαριά μονοθέσια».
6. Το πιο δύσκολο πράγμα για την Formula 1 σήμερα είναι να μείνει ανενόχλητος ένας οδηγός;
«Την εποχή μου ήταν εύκολο. Δεν σήκωνες το τηλέφωνο και ήσουν ΟΚ. Σήμερα είναι πιο δύσκολο. Κινητό, κοινωνικά δίκτυα, GPS... αν θέλει κάποιος να σε βρει σε βρίσκει. Και μετά υπάρχει και η απομόνωση στο αυτοκίνητο. Τότε δεν είχαμε ενδοεπικοινωνία. Μας έβγαζαν ταμπέλες. Σήμερα ένας οδηγός ανοίγει συζήτηση με τον μηχανικό του. Τρομερό! Φαντάσου να έρχεται μια στροφή και να σου μιλήσει κάποιος εκείνη τη στιγμή. Αμάν... δεν μπορώ να το φανταστώ. Και έπειτα είναι και το θέμα των ταξιδιών. Στην εποχή μου, ήσουν σχεδόν συνεχώς μόνος σου. Στο ταξί, στο νοικιασμένο αυτοκίνητο, στο αεροδρόμιο, στο δωμάτιο... όλους τους μήνες του πρωταθλήματος. Σήμερα όλοι έχουν μπαμπάδες, γκόμενες, αρραβωνιαστικές, συζύγους μαζί τους. Μπρρρ....»
7. Οι κορυφαίοι οδηγοί διαθέτουν όντως μια έκτη αίσθηση;
«Ναι σίγουρα. Ζήτησα κάποτε από τον Λιούις Χάμιλτον να μου πει ποιο σημείο κοιτούσε όταν έστριβε μια συγκεκριμένη στροφή. Δεν ήξερε! Αυτό συμβαίνει όντως. Η εμπειρία της οδήγησης γίνεται απλά διαδικασία. Οδηγείς μηχανικά. Βγαίνοντας από μια στροφή αισθάνεσαι σαν να έχεις ορατότητα 180 μοιρών, έτσι βλέπεις τα πάντα με κάθε λεπτομέρεια. Ο εγκέφαλός σου απορροφά όλα όσα βλέπεις και απλώς διοχετεύει όλες αυτές τις πληροφορίες στο μυαλό σου, ώστε να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις. Μάλλον δεν το λέω σωστά ε; Λοιπόν κάτσε να ξαναπροσπαθήσω να το εξηγήσω.
Όταν βρίσκεις το όριο μπαίνεις σε μια περίεργη υπερβατική κατάσταση. Μπαίνεις στη "ζώνη". Είναι σαν να οδηγείς πέρα από τις αισθήσεις σου. Είναι πολύ δύσκολο να στο εξηγήσω αλλά έτσι γίνεται».
8. Χρειάζεται η Formula 1 μερικούς ακόμη Τζέιμς Χαντ;
«Μμμμ.... Ο Τζέιμς παλιά μπορούσε να βγει και να διασκεδάσει, αλλά δεν υπήρχε Twitter ή Facebook τότε. Αν ένας οδηγός βγει τώρα, όπως κάνει ο Λιούις και τον ανεβάσει κάποιος στο Facebook, ίσως οι χορηγοί του να μην χαρούν καθόλου και να έχει προβλήματα. Ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός τώρα και οι οδηγοί πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί από τότε. Στην εποχή του Τζέιμς Χάντ ήταν απλά διασκεδαστικό, σήμερα οι οδηγοί είναι πολύ πιο επαγγελματίες και δεν αφήνουν την προσωπικότητά τους να εκτεθεί. Και καλά κάνουν!»
9. Οι άνθρωποι είναι οι ισχυρότεροι αλλά και οι πιο αδύναμοι κρίκοι στην Formula 1;
«Έτσι είναι. Σήμερα οι οδηγοί υποστηρίζονται από τόσους μηχανικούς, αρχιμηχανικούς, μηχανικούς τηλεμετρίας, μηχανικούς κινητήρων, αρχάριους μηχανικούς και έμπειρους μηχανικούς... Έτσι -θεωρητικά- η συμμετοχή του οδηγού -πάντα θεωρητικά έτσι;- ακούγεται ότι δεν είναι τόσο σημαντική όσο ήταν. Πολλές ομάδες τροφοδοτούν όλα τα δεδομένα από το μονοθέσιο, πίσω στα κεντρικά στο Ηνωμένο Βασίλειο που τα επεξεργάζεται υπερυπολογιστής, όπου αναλύονται και ξαναστέλνουν τις βελτιώσεις στην πίστα. Ανήκουστα πράγματα για την εποχή μου. Ούτε η NASA να ήμασταν, αλλά έτσι γίνεται πλέον.Στην εποχή μου η συμμετοχή του οδηγού ήταν πιο σημαντική και ακόμα είναι, αλλά σε μικρότερο βαθμό, καθώς ο αδύναμος κρίκος σε ολόκληρη αυτή τη βιομηχανία είναι ο άνθρωπος. Εμείς είμαστε αυτοί που κάνουν λάθη αλλά πλέον, το όλο σύστημα της Formula 1 προσπαθεί να απομακρύνει τυχόν ανεπαρκείς ανθρώπους και κρατά μόνον τους καλύτερους. Αλλά φυσικά οι οδηγοί εξακολουθούν να είναι το πιο σημαντικό συστατικό, καθώς όταν βρίσκονται στο μονοθέσιο είναι μόνοι τους...»