Πίσω από το θαύμα του Μπράιαν Κλαφ

Η αύρα του είναι διάχυτη και στις δύο πόλεις. Στη μία ομάδα, τη Ντέρμπι Κάουντι, έφερε το πρώτο Πρωτάθλημα της ιστορίας της και την έφτασε στους «4» της Ευρώπης, όπου αποκλείστηκε μάλλον άδικα από τη Γιουβέντους. Στη Νότιγχαμ Φόρεστ πήρε πρωτάθλημα αμέσως μετά την άνοδο και δύο σερί Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης. Επίτευγμα που στις μέρες μας φαντάζει ασύλληπτο.

Ο μεγάλος Μπράιαν Κλαφ έχει εμπνεύσει μια σειρά από ταινίες, βιβλία, ντοκιμαντέρ και είναι ίσως η μοναδική προσωπικότητα που ξεπερνάει την τοπική αντιπαλότητα των δύο ομάδων. Η τελευταία προσπάθεια που απέσπασε εξαιρετικές κριτικές ακούει στο όνομα «I Believe in Miracles». Είναι αφιερωμένη στο θαύμα του Κλαφ με τη Νότιγχαμ Φόρεστ και αποτελεί ένα must ντοκιμαντέρ για όλους τους λάτρεις του ποδοσφαίρου, οποιαδήποτε ομάδα κι αν υποστηρίζουν. O Guardian το περιέγραψε ως: «την καλύτερη ποδοσφαιρική ταινία που έγινε ποτέ».

Λίγο πριν το East Midlands Derby ανάμεσα στη Ντέρμπι Κάουντι και τη Νότιγχαμ Φόρεστ, ομάδες άρρηκτα συνδεδεμένες με τον Κλάφι, ο βραβευμένος Ουαλός σκηνοθέτης του «I Believe in Miracles» Τζόνι Όουεν μιλάει στο FourFourTwo του gazzetta.gr για τον καλύτερο προπονητή που δεν κάθισε ποτέ στον πάγκο της εθνικής Αγγλίας. Θυμάται ιστορίες, τονίζει την προσφορά του στο παιχνίδι και αναλύει τους λόγους που τον έκαναν τόσο ξεχωριστό.

Πώς αποφάσισες να αποτίσεις έναν τόσο λεπτομερή φόρο τιμής στη Νότιγχαμ Φόρεστ του Μπράιαν Κλαφ και να σκηνοθετήσεις το «I Believe in Miracles»;

«Είχε μετακομίσει στο Νότιγχαμ, όταν ένας ντόπιος που ξεκινούσε έναν νέο τηλεοπτικό σταθμό ήρθε με την ιδέα να δημιουργήσουμε κάτι για τη σπουδαία Νότιγχαμ Φόρεστ στα τέλη της δεκαετίας του '70 και να με ρώτησε αν θα ήθελα να το αναλάβω. Απάντησα ότι θα το έκανα με μεγάλη αγάπη και από εκεί και πέρα πήρε το δρόμο του».

Ήσουν παιδί στις μέρες θριάμβου της Φόρεστ. Τι αναμνήσεις έχεις;

«Πραγματικά, ήταν σαν από άλλο πλανήτη. Εκείνοι και η Λίβερπουλ κυριαρχούσαν στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Το ποδόσφαιρο ήταν τηλεοπτικό μόνο για τα μεγάλα ματς. Τουλάχιστον για εκείνα που προβάλλονταν ζωντανά. Οπότε όταν και οι δύο πάλευξαν στα Ευρωπαϊκά Κύπελλα ήταν κάτι που το θυμάμαι πολύ ζωντανά ως πιτσιρικάς. Ήταν και οι δύο κάτι σαν τις σημερινές Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα».

Ποια είναι η αγαπημένη σου ιστορία για τον Κλαφ; Ποιοι παίκτες ήταν περισσότερο αφοσιωμένοι στην πολυσύνθετη προσωπικότητά του;

«Λατρεύω το ότι έπαιζε κρυφτό ως μέρος της προπόνησης. Νομίζω ότι αυτό είναι εκπληκτικό! Φώναζε "πάμε" και όλοι εξαφανίζονταν, πηγαίνοντας πίσω από τις κερκίδες και κρύβονταν. Ήταν τέτοιου είδους χαρακτήρας και τον λάτρευαν γι' αυτό. Υπήρχαν κάποιοι στους οποίους ήταν περισσότερο αφοσιωμένος, όπως ο Τζον Ρόμπερτσον. Για προφανείς λόγους, αφού ήταν ο παίκτης-σταρ, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι και ο Ρόμπο είχε είδωλο τον Κλαφ. Επίσης είχε αδυναμία στον Κένι Μπερνς και τον Κόλιν Μπάρετ. Κάποιοι, όπως ο Φρανκ Κλαρκ και ο Τζον Ο Χέιρ ήταν μεγαλύτεροι σε ηλικία και αποτελούσαν τις γέφυρές του, έχοντας παράλληλα στενή φιλία μαζί τους. Άλλοι, όπως ο Γκάρι Μπερτλς που ήταν μικρότεροι, τον έβλεπαν ως πατρική φιγούρα. Ο Γκάρι ήταν επίσης στους αγαπημένους του».

Κατά τη γνώμη σου, τι έπαιξε περισσότερο ρόλο στις επιτυχίες του;

«Νομίζω ότι το μεγαλύτερο του πλεονέκτημα ήταν η τεράστια γνώση του για το παιχνίδι, την οποία εξέφραζε σε πολύ απλά μηνύματα. Επίσης είχε πολύ καλή επαφή με τους παίκτες. Όλα έχουν να κάνουν με τους παίκτες. Προπονούσε του Τζον Ρόμπερτσον και του έλεγε "θα σε δω το Σάββατο στις τρεις γιε μου" και αυτό ήταν. Καταλάβαινε ότι αν είχες καλούς ποδοσφαιριστές, τους έστηνες στο γήπεδο και τους άφηνες να παίζουν και να παίρνουν αποφάσεις μόνοι τους, τότε λειτουργούσε. Τους εμπιστευόταν, υποθέτω. Ήταν επίσης νέος τότε. Στα ντουζένια του. Και όλα αυτά συνδυάστηκαν καταιγιστικά σε μια από τις σπουδαιότερες αγγλικές ομάδες όλων των εποχών».

Πριν τους θριάμβους στη Φόρεστ, ο Κλάφι ήταν ήρωας στη Ντέρμπι. Κατά τη γνώμη σου σε ποιας πόλης την ποδοσφαιρική κουλτούρα είχε τη μεγαλύτερη επίδραση και γιατί;

«Ελικρινά, θα έλεγα το ίδιο. Μπορείς να το καταλάβεις από τον δρόμο που συνδέει τις δύο πόλεις και έχει το όνομά του. Τον λατρεύουν αμφότεροι πραγματικά. Υπάρχουν και στις δύο αγάλματά του. Ήταν ενδιαφέρον για εμένα που η ταινία είχε σπουδαίες πωλήσεις στο Ντέρμπι. Νομίζω πως ο άνθρωπος στο τέλος ξεπέρασε ακόμα και μια από τις πιο μεγάλες αντιπαλότητες».

Για κάποιους το επίτευγμα της κατάκτηση της Premier League από τη Λέστερ συγκρίνεται με εκείνα της Φόρεστ του Κλαφ. Η γνώμη σου;

«Προφανώς υπάρχουν ομοιότητες όσον αφορά τη γεωγραφία των δύο ομάδων και στο ότι κανείς δεν περίμενε καμία από τις δύο ομάδες να κατακτήσουν τον τίτλο. Νομίζω όμως ότι σοβαρή σύγκριση μπορεί να γίνει μόνο αφού η Λέστερ κατακτήσει δύο σερί Champions League!».

Θεωρείς ότι η ομάδα εκείνη ακόμα εμπνέει το αγγλικό ποδόσφαιρο; Τι αντίκτυπο είχε το «I believe in Miracles» στην Αγγλία;

«Λοιπόν, νομίζω ότι έδειξε πως όταν οι βρετανικές ομάδες κυριαρχούσαν στην Ευρώπη, όπως η Φόρεστ τότε, συνδύαζαν πολύ βρετανικές αξίες στο παιχνίδι τους και δεν φοβόντουσαν καθόλου των ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Είναι ενδιαφέρον ότι τώρα πολλές ομάδες έχουν ήδη ηττηθεί όταν κληρώνονται, ας πούμε με τη Μπαρτσελόνα. Εκείνη την εποχή η Λίβερπουλ και η Φόρεστ πήγαιναν να αντιμετωπίσουν ομάδες και τις... έπιαναν από λαιμό. Ήταν επίσης πολύ καλά δομημένες στο παιχνίδι τους. Συμπαγείς εκτός έδρας και φονικές στην κόντρα. Το ποδόσφαιρο στην πραγματικότητα δεν αλλάζει τόσο πολύ. Ο ίδιος ο Κλαφ έλεγε ότι λέγονται πολλές ανοησίες όσον αφορά τις τακτικές, αλλά η αλήθεια είναι ότι αν είχες τους κατάλληλους παίκτες, ας πούμε, η Ρεάλ Μαδρίτης, τότε ξέρεις ότι έχεις την ευκαιρία σου. Αυτή ήταν η φιλοσοφία του τότε και ήταν σωστή».

Πιστεύεις πως για έναν σύλλογο που παλεύει χρόνια να επιστρέψει στην Premier League, μια τόσο πλούσια ιστορία μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη;

Όχι, το αντίθετο. Πιστεύω ότι όπως στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πρέπει να υπάρχουν απαιτήσεις από τον κόσμο. Οι οπαδοί της Φόρεστ πρέπει να είναι το ίδιο και είναι στην πλειοψηφία τους. Δεν είναι σύμπτωση το ότι υπάρχουν πάντα πιθανοί αγοραστές για τη Φόρεστ. Έχει να κάνει με την ιστορία της. Πρέπει να χρησιμοποιείται ως έμπνευση. Πρέπει να λένε στους παίκτες ότι εκπροσωπούν έναν σπέσιαλ σύλλογο, με τεράστια ιστορία και εκείνοι να μην το ξεχνούν ποτέ».

Υπάρχουν άνθρωποι που στέκονται στο ρόλο του Πίτερ Τέιλορ στην επιτυχία εκείνης της Φόρεστ και θεωρούν ότι είναι υποτιμημένος σε βιβλία και ντοκιμαντέρ. Συμφωνείς;

«Νομίζω ότι ήταν πολύ σημαντικός, αλλά ο Κλαφ ήταν ο προπονητής. Όλοι οι παίκτες μου το έλεγαν συνεχώς αυτό κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων για το ντοκιμαντέρ. Όταν έμπαινε στα αποδυτήρια ήξεραν όλοι ότι ο προπονητής ήταν εκεί. Νομίζω ότι λάτρευε την παρουσία του Πίτερ Τέιλορ και του έλειπε όταν έφυγε, αλλά τελικά εκείνη ήταν η ομάδα του Κλαφ.»

Έχοντας μελετήσει εις βάθος την προσωπικότητα και τις μεθόδους του Μπράιαν Κλαφ, θεωρείς ότι θα ήταν επιτυχημένος και στο σύγχρονο ποδόσφαιρο των ημερών μας;

«Θα ήταν όσο τεράστιος όσο ήταν πάντα. Ήταν ένας λαμπρός ποδοσφαιριστής και προπονητής, πράγμα που είναι λίγο σπάνιο. Έγινε προπονητής σε πολύ νεαρή ηλικία και προφανώς έμαθε πάρα πολλά, έτσι ώστε όταν πήγε στη Φόρεστ να είναι στο πικ των δυνάμεών του. Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα για το πόσο μπροστά από την εποχή του ήταν. Είχε ψύχωση με την ξεκούραση των ποδοσφαιριστών πριν τα ματς. Αυτό είναι κάτι το πολύ σύγχρονο. Τότε η λογική ήταν να σφυροκοπείς τους παίκτες, με πολλά και χρονοβόρα τρεξίματα κτλπ, αλλά εκείνος δεν το έκανε. Διοργάνωνε γρήγορα παιχνίδια με τη μπάλα σε μικρούς χώρους στην προπόνηση, κάτι επίσης αρκετά σύγχρονο και επικεντρωνόταν στην πάσα και στην χρησιμοποίηση της μπάλας πάντα με γνώμονα την ευφυΐα. Ήθελε επιθέσεις πάντα, όποτε δινόταν η ευκαιρία. Δεν πίστευε στην κατοχή μόνο και μόνο για να έχει η ομάδα του τη μπάλα. Ήθελε κίνηση στο χώρο, σέντρες στις επικίνδυνες περιοχές και σουτ με την παραμικρή ευκαιρία. Όλα αυτά ήταν πολύ εντυπωσιακά για εμένα, αφού κατανόησα πως τελικά είχε να κάνει με το να βάλεις περισσότερες φορές τη μπάλα στα δίχτυα των αντιπάλων, από ό,τι εκείνοι στα δικά σου. Ή, για να χρησιμοποιήσω τα ίδια τα λόγια της ιδιοφυΐας: "Είναι ένα πολύ απλό παιχνίδι νέε μου..." .»