Πόσα ξέρεις, προτού κρίνεις τον Φετφατζίδη;

Σε ένα σημείο ενός εκ των οκτώ επεισοδίων του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ “All or nothing: Manchester City” ο Πεπ Γκουαρδιόλα συζητά απομονωμένος με τον συνεργάτη του, τον Μικέλ Αρτέτα σχετικά με τα συμπεράσματά του από μια συνομιλία που είχε με τον Ραχίμ Στέρλινγκ. Ο λόγος της συνομιλίας του Γκουαρδιόλα με τον Στέρλινγκ ήταν μια “άχαστη” ευκαιρία για γκολ που έχασε ο Στέρλινγκ σε έναν εκτός έδρας αγώνα με την Μπέρνλι. Η Σίτι προηγούνταν 1-0, ο Στέρλινγκ αστόχησε στο 71' περίπου ένα μέτρο από τη γραμμή της εστίας, οι οπαδοί της Μπέρνλι αναθάρρησαν σε εκείνο το σημείο και άρχισαν να σπρώχνουν την ομάδα τους, όπως δήλωσε εκ των υστέρων ο Σόν Ντάις (“αυτή η ευκαιρία του Στέρλινγκ γύρισε το κλίμα στις κερκίδες, όλοι πίστεψαν ότι μπορούμε να πάρουμε κάτι από το ματς”), το ματς έληξε 1-1.

Ο Γκουαρδιόλα προχώρησε αμέσως στο νόημα της συμπεριφοράς προς έναν ποδοσφαιριστή μετά από ένα σοβαρό λάθος. Εκρινε ότι πρέπει να τον αποσύρει από το ματς, τρία λεπτά μετά τη χαμένη ευκαιρία, προκειμένου να του δώσει το ερέθισμα να προβληματιστεί. Αμέσως μετά τη λήξη του παιχνιδιού έσπευσε να τον προστατεύσει δημοσίως, δηλώνοντας ότι δεν τον αντικατέστησε επειδή έχασε την ευκαιρία, αρνήθηκε να χαρακτηρίσει αυτήν ως την αποφασιστική στιγμή του παιχνιδιού, και συμπλήρωσε: “αυτό είναι το ποδόσφαιρο. Ο Ραχίμ έχασε μια μεγάλη ευκαιρία, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί. Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος χάνει μια ευκαιρία και δεν ήταν μόνο ο Ραχίμ, χάσαμε πολλές ευκαιρίες σε αυτό το ματς”.

Κι ύστερα, όταν έσβησαν τα φώτα και έφυγαν τα media τον φώναξε για να του μιλήσει, και να του βάλει την ευθύνη, για να τον προκαλέσει να ωριμάσει. “Τσαντίστηκες;”, τον ρώτησα. “Κατεστραμμένος ένιωσα”, μου απάντησε. “Δεν χάσαμε τη νίκη εξαιτίας σου”, του είπα. “Εξαιτίας του λάθους μου χάσαμε, επειδή τα έκανα σκατά, θα είχαμε κάνει το 0-2”, μου είπε. Και του είπα “για να ξέρεις, σε άλλαξα λόγω αυτού του λάθους. Δεν μπορείς να χάνεις τέτοια ευκαιρία. Περιμένω από σένα να μην κάνεις τέτοια λάθη. Δεν μπορείς να χάνεις τέτοια ευκαιρία”. Και μου είπε “έχεις δίκιο. Δεν μπορώ να κάνω τέτοιο λάθος, δεν μπορώ”. Ο Γκουαρδιόλα δεν έμεινε στην φιλοσοφική συζήτηση για την χαμένη ευκαιρία. Επανέλαβε στον Στέρλινγκ μια βασική συμβουλή που δίνει προς τους εκτελεστές για την ψυχοπνευματική κατάσταση στην οποία πρέπει να μπαίνουν στην στιγμή της εκτέλεσης. ““Ναι, έκανα λάθος, δεν έκανα αυτό που μου έχεις πει. Δεν πήγα εγώ στην μπάλα, περίμενα τη μπάλα να χτυπήσει στο πόδι μου και να καταλήξει στην εστία”, μου είπε”, μετέφερε ο Γκουαρδιόλα στον συνεργάτη του με την ικανοποίηση ότι ο μεσοεπιθετικός του δεν είχε απλώς αναγνωρίσει την ευθύνη του αλλά είχε αντιληφθεί και τον λόγο του λάθους του. “Είναι πολύ καλό παιδί, ωραίος τύπος”, είπε στον Αρτέτα.

Ακριβώς αυτή θα έπρεπε να είναι η ουσία της κριτικής του αθλητικού δημοσιογράφου, προκειμένου να έχει αξία και ουσιαστικό νόημα η κριτική. Καλόπιστη, ουσιαστική, αναλυτική, πολιτισμένη, σαφής, χρήσιμη. Αλλά, για να κάνεις κριτική πρέπει, αν δεν έχεις εμπειρία, να έχεις γνώση. Και ναι, δεν θα μπορούσε να είναι προαπαιτούμενο η εμπειρία ποδοσφαίρου σε κορυφαίο επίπεδο από έναν δημοσιογράφο για να του δοθεί η ευκαιρία να αναλύσει ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι. Θα έπρεπε όμως να είναι βασικό προαπαιτούμενο η γνώση. Ειδικά σήμερα, που η γνώση είναι εκεί έξω και σε περιμένει να την αναζητήσεις.

Οταν κρίνεις την εκτέλεση του Γιάννη Φετφατζίδη δεν μετέχεις σε διαγωνισμό της μεγαλύτερης απαξίωσης ενός ποδοσφαιριστή. Αν μετέχεις, κακώς λειτουργείς στην αθλητική δημοσιογραφία, και πολύ κακώς σε ανεχόμαστε οι υπόλοιποι. Διότι κάνεις το ποδόσφαιρο χειρότερο από ό,τι το βρήκες.

“Το ποδόσφαιρο είναι ένα επάγγελμα με τις ιδιαιτερότητές του, αντικειμενικά είναι δύσκολο να το κατανοήσεις. Κανείς δεν μπορεί να κάνει απόλυτες κρίσεις σε ένα επάγγελμα που δεν κατέχει. Πώς μπορώ να κρίνω έναν πυρηνικό μηχανικό αν δεν ξέρω τίποτα για την ειδικότητά του;”, αναρωτήθηκε, σε μια συνέντευξή του στην “Equipe” ο Τζίτζι Μπουφόν για να βγάλει τον καημό του επειδή ήταν πολλές οι φορές που ένιωσε ότι τον κρίνουν ανεπαρκείς δημοσιογράφοι. “Κανείς δεν πρέπει να είναι αλαζονικός και αυθάδης στις κρίσεις του, αλλά ξέρω ότι το ποδόσφαιρο είναι τόσο δημοφιλές ώστε όλοι αισθάνονται την ανάγκη να σχολιάσουν”, είναι η φιλοσοφημένη στάση του Μπουφόν απέναντι στο θέμα, την οποία αναλύει ως εξής: “Ως παίκτες το δεχόμαστε, εάν υπάρχει ένας δημοσιογράφος που μας επικρίνει τότε μπορεί να το πάρουμε βαριά, μπορεί και όχι, αλλά το αποδεχόμαστε. Δεν νιώθουμε όμως προστατευμένοι, είμαστε ευάλωτοι απέναντι σε όσους δεν καταλαβαίνουν τι κάνουμε και επηρεάζουν την κοινή γνώμη”.

Εχει απόλυτο δίκιο ο Μπουφόν, ή πιο σωστά το δίκιο του είναι σήμερα πιο μεγάλο από ποτέ. Διότι σε αντίθεση με τα δεδομένα που υπήρχαν δύο δεκαετίες πίσω, σήμερα είναι πιο εύκολη από ποτέ για τον δημοσιογράφο η πρόσβαση στη γνώση και την εμπειρία. Κυκλοφορούν δεκάδες βιβλία για το ποδόσφαιρο, την τεχνική, την τακτική, την προπόνηση, την προπονητική, την στρατηγική. Κυκλοφορούν δεκάδες προπονητές, πολλοί εκ των οποίων είναι πρώην ποδοσφαιριστές, έτοιμοι να μοιραστούν την γνώση και την εμπειρία τους διότι δεν διακατέχονται από τα φοβικά σύνδρομα των παλαιότερων γενιών, δηλαδή δεν νιώθουν ότι τους κλέβεις τη μυστική συνταγή όταν τους ζητείς να σου αναλύσουν μια κατάσταση παιχνιδιού, και δεν απαντούν με αοριστίες. Υπάρχουν, ακόμη, κι ένα σωρό σχολές που σου δίνουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσεις· όχι για να γίνεις προπονητής, αλλά για να μάθεις, ώστε να μπορείς εκ των υστέρων να κρίνεις, επειδή θα μπορείς να κατανοήσεις καλύτερα αυτά που παρακολουθείς.

Ο Φετφατζίδης θα ήταν/είναι πρόβλημα για τον Πέδρο Μαρτίνς αν δεν έχει κατανοήσει ότι λάθεψε και αν δεν έχει πείσει τον προπονητή του με τη στάση του ότι έχει διδαχθεί από το λάθος και φροντίζει ώστε τον βρει έτοιμο η επόμενη στιγμή, η επόμενη ευκαιρία. Αυτή η κουβέντα είναι ποδόσφαιρο. Η συζήτηση σχετικά με τον διαγωνισμό για την πιο βαριά κουβέντα σε έναν τίτλο άρθρου, μια homepage ή ένα πρωτοσέλιδο είναι μέρος του ποδοσφαίρου αλλά δεν είναι ποδόσφαιρο. Ενας ποδοσφαιριστής 28 ετών, ο οποίος κοντεύει να συμπληρώσει 10ετία ζωής στο κορυφαίο επίπεδο του ποδοσφαίρου, δεν περιμένει την δική μου ανάλυση για να αντιληφθεί το λάθος σε μια φάση. Ο οπαδός δεν χρωστά να τα συλλογιστεί όλα τα παραπάνω προτού ποστάρει το μπινελίκι του στα social media. Αυτός που θέλει να λέει στον εαυτό του ότι λειτουργεί στην αθλητική δημοσιογραφία όμως έχει αυτή την ευθύνη, να αποκτήσει τα εφόδια και να βρει τις τεκμηριωμένες απαντήσεις στις ερωτήσεις προτού αναλύσει παιχνίδι και ασκήσει κριτική στους πρωταγωνιστές του. Διότι δυστυχώς κάθε ανεπαρκής ανάλυση ενός δημοσιογράφου επηρεάζει δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες ποδοσφαιρόφιλους, αλλά και ποδοσφαιριστές, προπονητές, πρωταγωνιστές. Οι δημοσιογράφοι περιμένουμε από τους άλλους να αλλάξουν το ποδόσφαιρο, να αλλάξουν τον κόσμο που ζούμε και λειτουργούμε, κι εμείς δεν κάνουμε ούτε τα αυτονόητα, τα βασικά. Δεν ανοίγουμε βιβλίο. Κι αυτή, η δική μας στάση είναι μια από τις εξηγήσεις για το σημερινό επίπεδο του ποδοσφαίρου, εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Είμαστε μέρος του προβλήματος.