Η μεγάλη ευκαιρία του ελληνικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου να αλλάξει

Το συνηθίζω, περίπου εθιμοτυπικά, να επιχειρώ μια ανασκόπηση του πρώτου “μισού” του ελληνικού πρωταθλήματος τέτοιες μέρες, με βασικό σκοπό να κάνω μια σύγκριση της πρώτης εντύπωσης με την αντίστοιχη των προηγούμενων ετών. Αυτές τις ημέρες όμως αυτή η επιθυμία εξελίχθηκε σε ανάγκη, κυρίως επειδή σε αυτή τη διάθεση με έβαλε το περιεχόμενο των συζητήσεων που έκανα με τους παράγοντες της ελληνικής αγοράς του ποδοσφαίρου. Συμβαίνει ακόμη και σήμερα, που το επαγγελματικό πρωτάθλημα ζει τις ημέρες της μικρότερης απήχησής του διαχρονικά, όπως απολύτως και αδιαμφισβήτητα αποδεικνύεται και τεκμηριώνεται μέσα από την επεξεργασία των διαφορετικών αντικειμενικών μετρήσεων (εισιτήρια, αριθμός συνδρομητών της πλατφόρμας που έχει το τηλεοπτικό προϊόν, εμπορικά & χορηγικά έσοδα), να κυκλοφορούν επιχειρηματίες του ποδοσφαίρου, δηλαδή ιδιοκτήτες ομάδων, με συμπεριφορές που δείχνουν ότι επιμένουν να μην αντιλαμβάνονται την απόλυτη ανάγκη να αλλάξουν οι ίδιοι τις προδιαγραφές του προϊόντος προτού αυτό εκφυλιστεί τόσο που να καταντήσει παντελώς αδιάφορο.

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο παράδειγμα από το φετινό: με λιγότερη γκρίνια από ποτέ για τη διαιτησία, δεδομένου ότι αυτή σήμερα διοικείται από τις FIFA & UEFA με ξένο αρχιδιαιτητή, με “φρέσκια” διοίκηση στην ΕΠΟ, η οποία δεν κουβαλά προηγούμενες αμαρτίες, με καλύτερη λειτουργία της αθλητικής δικαιοσύνης, η οποία έχει αρχίσει να δημιουργεί αίσθηση συνθηκών ισονομίας, με λιγότερη γηπεδική βία, με μεγαλύτερο από ποτέ τα τελευταία χρόνια το στοιχείο του “απρόβλεπτου” στα παιχνίδια, και – κυρίως αυτό – με τέσσερις ομάδες στριμωγμένες στην κορυφή της βαθμολογίας, σε απόσταση δύο βαθμών, με όλα αυτά το ελληνικό πρωτάθλημα όχι απλώς δεν έχει πείσει περισσότερους, συγκριτικά με πέρσι, να ασχοληθούν ενεργά μαζί του αλλά πείθει ως στιγμής λιγότερους συγκριτικά με πέρσι.

Ποιες είναι οι κύριες εξηγήσεις που δίνουν κατά την ανάλυση αυτού του φαινομένου όσοι έχουν πραγματικά τέτοια διάθεση; Η πτώση του Παναθηναϊκού και η κακή φήμη που κουβαλάει, από προηγούμενα χρόνια, το πρωτάθλημα για τις συνθήκες διεξαγωγής του εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων (αυτή ήταν η κύρια αίτια για την πτώση των εισιτηρίων την τελευταία 2ετία κατά περίπου 50% συγκριτικά με τα εισιτήρια που “έκοβε” η Superleague στην αρχή της περιόδου της οικονομικής κρίσης, δηλαδή την περίοδο 2009-'10) είναι οι βασικοί λόγοι για την νέα μείωση της απήχησής του. Οι φίλοι του Παναθηναϊκού ασχολούνται όλο και λιγότερο με το πρωτάθλημα, και οι υπόλοιποι δεν έχουν ακόμη πειστεί ή συγκινηθεί προκειμένου να αρχίσουν να ασχολούνται ξανά ή να ασχολούνται περισσότερο με την ζωή του πρωταθλήματος. Αυτή η πραγματικότητα απεικονίζεται και στην στατιστική ανάλυση της επισκεψιμότητας των αθλητικών websites. Η “Superleague” ενότητα απασχολεί κάθε χρόνο και λιγότερους, κι αυτό συμβαίνει σε μια εποχή που τα αθλητικά websites μεγαλώνουν διαρκώς σε αριθμούς επισκεπτών.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα σε σχέση με το ποδόσφαιρο; Ο Ελληνας ποδοσφαιρόφιλος καταναλώνει όλο και περισσότερο ποδοσφαιρικό θέαμα, όπως προκύπτει τόσο από τις μετρήσεις των αθλητικών websites όσο και από τον αριθμό των συνδρομητών της συνδρομητικής τηλεόρασης που προβάλει τα μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, το Champions League και το Europa League, αλλά καταναλώνει όλο και λιγότερο ελληνικό ποδοσφαιρικό προϊόν. Συμβαίνει δηλαδή να αδυνατεί η ελληνική ποδοσφαιρική αγορά να ανταποκριθεί στις ανάγκες του Ελληνα καταναλωτή και αυτός να στρέφεται στο εισαγόμενο προϊόν. Πιθανόν αυτό να μην είναι το μοναδικό κομμάτι της ελληνικής αγοράς που δεν αντιδρά αποτελεσματικά μπροστά σε αυτή τη διαπίστωση για να αλλάξει την σημερινή πραγματικότητα. Σε όλα τα υπόλοιπα κομμάτια όμως οι εκπρόσωποι της αγοράς φωνάζουν ότι δεν τα καταφέρνουν να ανταποκριθούν επειδή δεν τους βοηθά ή τους εμποδίζει το κράτος ή οι “ξένοι”. Στην περίπτωση του ποδοσφαίρου αυτό έχει πάψει εδώ και καιρό να ισχύει. Διότι αυτή η κυβέρνηση έχει κάνει πολύ περισσότερα από την συντριπτική πλειονότητα των προηγούμενων για να καθαρίσει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Και οι “ξένοι”, δηλαδή οι FIFA & UEFA βοηθούν όσο ποτέ. Συνεπώς οι επιχειρηματίες της ελληνικής αγοράς του ποδοσφαίρου είναι πολύ περισσότερο υπαίτιοι για την κακή τους μοίρα συγκριτικά με τους επιχειρηματίες και τους επαγγελματίες όλων των υπόλοιπων προβληματικών πεδίων της ελληνικής αγοράς.

Σε αυτή τη χρονική στιγμή είναι σε εξέλιξη μια πολύ επίκαιρη συζήτηση ανάμεσα στην κυβέρνηση και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο, σχετική με την αλλαγή των προδιαγραφών και των κανόνων λειτουργίας αυτής της αγοράς. Μια συζήτηση σχετική με την δημιουργία νέων κανόνων λειτουργίας των ΠΑΕ, της Superleague, της Football League, οι οποίοι, εφόσον τηρούνται με συνέπεια, και σε συνδυασμό με την αλλαγή στο καθεστώς της Διαιτησίας και της ΕΠΟ μπορούν πραγματικά να δημιουργήσουν την προοπτική να ασχοληθούν ξανά μαζικά οι Ελληνες με το ελληνικό ποδόσφαιρο επειδή αυτό θα τους πείσει για την καθαρότητά του και θα παρουσιάσει ελκυστική ποδοσφαιρική εικόνα.

Αυτή η συζήτηση είναι σχετική και με την αύξηση των εσόδων του επαγγελματικού ποδοσφαίρου προκειμένου να βρει αυτό τους πόρους για να ανακαινίσει και να αναβαθμίσει τις εγκαταστάσεις του και, κατά συνέπεια, τις συνθήκες εργασίας των ποδοσφαιριστών και τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους θεατές και τους τηλεθεατές του. Κοντά σε αυτά όμως θα έχει πλέον και μεγαλύτερη οικονομική δυνατότητα για να επιχειρήσει μια αναβάθμιση της ποιότητας των ποδοσφαιριστών του. Διότι ναι, το τρέχον πρωτάθλημα είναι πιο ανταγωνιστικό, αλλά μια εξήγηση για την ανταγωνιστικότητα είναι και η σχετική με την ποιότητα των ποδοσφαιριστών που κυκλοφορούν σε αυτό. Η διαφορά μεταξύ μεγάλων και μικρών έχει μειωθεί κυρίως επειδή και οι δύο πλέον ψωνίζουν, πάνω κάτω, από το ίδιο ράφι της παγκόσμιας αγοράς του ποδοσφαίρου. Η ποιότητα των μεγάλων δεν είναι πλέον εκεί για να κάνει τη -μεγάλη - διαφορά.

Ολα όσα ακούω εσχάτως με οδηγούν στην εκτίμηση ότι η σημερινή κυβέρνηση, εφόσον βεβαίως ζυγίσει σωστά τα αντισταθμιστικά οφέλη, κοινωνικά αλλά και μικροπολιτικά, θα το πάρει απόφαση να δημιουργήσει καθεστώς που θα δώσει στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο την ευκαιρία όχι απλώς να αυξήσει τα έσοδά του αλλά να αλλάξει την οικονομία του, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο θα πάρει τις αποφάσεις που θα πείσουν ότι θα αλλάξει κανόνες λειτουργίας και θα αναβαθμίσει την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος. Και τότε, δηλαδή όταν η κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να προχωρήσει στην “θα σας βοηθήσω να πάρετε τόσα, αλλά προηγουμένως θα πάρετε αυτές τις αποφάσεις και θα αλλάξετε τους κανόνες σας” κουβέντα, θα απομένει να διαπιστώσουμε αν η αγορά, δηλαδή οι επιχειρηματίες του επαγγελματικού ποδοσφαίρου θα “πάρουν” την προτεινόμενη συμφωνία ή θα επιμείνουν με τη στάση τους να παραμείνουν στο σημερινό καθεστώς, σε αυτό που διώχνει τον κόσμο από τα γήπεδα και αφήνει πολύ χώρο για “1 ημίχρονο, 2 τελικό” καταστάσεις, για μαύρη οικονομία, για παρανομία. Φαίνεται ότι θα φτάσει η ώρα που οι σημερινοί επιχειρηματίες του επαγγελματικού ποδοσφαίρου θα επιλέξουν με τη στάση τους αν θα κερδίσουν μια ιστορική αναφορά ως οι νεκροθάφτες του ελληνικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου ή ως αυτοί που ομονόησαν, συμπεριφέρθηκαν με συνείδηση της ευθύνης τους και, το λιγότερο, επέτρεψαν την αλλαγή.