Σφύρα το, να τελειώνουμε

Kαταβάλλω φιλότιμη προσπάθεια να παρακολουθήσω το Euro. Ηρωική. Το προηγούμενο το κάλυψα λεπτομερώς για την «Ελευθεροτυπία» όπως και το Μουντιάλ που ακολούθησε, ενώ στο Ευρωπαϊκό του 2008 ταξίδεψα ως φίλαθλος για να παρακολουθήσω αγώνες της ελληνικής ομάδας στο Ζάλτσμπουργκ (με ορμητήριο το παραμυθένιο Χάλστατ). Το 2004, βρήκα εισιτήριο και πτήση της τελευταίας στιγμής για τον τελικό, αλλά αποφάσισα να πω όχι στην αισχροκέρδεια και έχασα το έπος.

Ήμουν απεσταλμένος της ίδιας (αλλά τόσο διαφορετικής τότε…) «Ελευθεροτυπίας» στα Μουντιάλ του 2002 στην Ιαπωνία και του 1994 στις ΗΠΑ. Θα ήμουν βασικότατο στέλεχος της αποστολής της Nova για τις περιγραφής του Εuro 2008 (με έδρα αυτή τη φορά τη Βέρνη), εάν δεν αποφάσιζε το συνδρομητικό να απεμπολήσει τα δικαιώματα την τελευταία στιγμή.

Αντίθετα με όσα ενδεχομένως προκύπτουν από τα γραπτά μου, διόλου απεχθάνομαι το ποδόσφαιρο (άλλωστε 1-2 φορές τον χρόνο πηγαίνω και βλέπω την Τόττεναμ, εφ’όσον επιτρέπουν οι υποχρεώσεις και τα οικονομικά). Αποστρέφομαι, όμως, αυτό που παίζεται στην Ελλάδα και ψευδεπίγραφα φέρει την ονομασία «ποδόσφαιρο»: τα στημένα, τους κακοποιούς, την οργανωμένη βία, το χαμηλότατο επίπεδο.

Ακόμα και αν με αλυσοδέσει κάποιος μπροστά στην τηλεόραση για να παρακολουθήσω αγώνα του ελληνικού πρωταθλήματος, θα βρω τρόπο να λυθώ και να αποδράσω.

Το Euro, όμως, ήθελα να το δω και να το απολαύσω. Θα ήταν, υποτίθεται, μία χρήσιμη ανάσα στο τέλος της αθλητικής σεζόν και πριν ξεκινήσει το ασύγκριτο γλέντι των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αλλά δεν μπορώ. Μου είναι ανυπόφορο. Οι ποδοσφαιριστές –βγάζει μάτι ότι- είναι ξεζουμισμένοι και δεν μπορούν να πάρουν τα πόδια τους. Οι μικρομεσαίες ομάδες που χώθηκαν στη διοργάνωση μετά το ξεχείλωμά της παρκάρουν το πούλμαν μπροστά στο τέρμα και προσεύχονται να προκριθούν με κάποιον μαγικό συνδυασμό που περιλαμβάνει πέντε μηδενικά (0-0, 0-0, 1-0), περίπου σαν Ελλάδα του 2004.

Το θέαμα είναι μηδαμινό. Η καινοτομία στον τομέα της τακτικής, άγνωστη λέξη. Η αλεγκρία, ανύπαρκτη. Τα ίδια τα γκολ, είδος εν ανεπαρκεία. Ο ρυθμός, υπνωτιστικός. Η κάλυψη της κρατικής τηλεόρασης, σχολικού επιπέδου. Δεν υπάρχουν καν τα χρώματα και αρώματα ενός Μουντιάλ.

Εuro Euro όλοι, είπατε; Ξεκινήστε εσείς, και αν αργήσω φάτε.

Με τη ματιά του περιστασιακού θεατή, νομίζω ότι η αύξηση του αριθμού των ομάδων από 16 σε 24 οδήγησε σε αγωνιστικό φιάσκο. Ομάδες που δεν έχουν καμία δουλειά να συγχρωτίζονται με την ελίτ βρέθηκαν λαθρεπιβάτισσες στην τελική φάση και πάσχισαν να τραβήξουν στον βούρκο τις ελάχιστες ποιοτικές, μπας και κατορθώσουν να τις πνίξουν.

Είναι πλέον φίφτυ-φίφτυ οι πιθανότητες μίας χώρας να εκπροσωπηθεί στα τελικά ή να αποκλειστεί, άσχετα αν οι Έλληνες (και οι Ολλανδοί και οι Δανοί και οι Σέρβοι…) λεβέντες τα έκαναν σαλάτα στα προκριματικά. Στο σαλόνι του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου τρύπωσε η πλέμπα και τα έκανε όλα σαν τα μούτρα της.

Σχεδόν 20 μέρες μετά το ξεκίνημα της διοργάνωσης, όλοι οι δυνατοί συνεχίζουν και το φυτίλι του ανταγωνισμού παραμένει σβηστό, σε ένα ατελείωτο φεστιβάλ χασμουρητού. Το Εuro έπρεπε να διεξαχθεί με 16 ομάδες, αυτές ας πούμε που ξεκινούν απόψε τις νοκ-άουτ αναμετρήσεις. Με 10 παίκτες της Τόττεναμ, για να μη ξεχνιόμαστε…

Άλλο, όμως, ήταν το πραγματικό πρόβλημα. Η large προσέγγιση της UEFA, σε συνδυασμό με την αδιαφορία, την ανικανότητα και συχνά την ευλογία των εθνικών Ομοσπονδιών, άνοιξε την κερκόπορτα για να μαζευτούν στη Γαλλία, ανενόχλητοι, οι στρατοί των ακροδεξιών χουλιγκάνων που λυμαίνονται τα γήπεδα της Ανατολικής Ευρώπης και της ευρύτερης Βαλκανικής: Ρώσοι, Ουκρανοί, Κροάτες, Ούγγροι, Αλβανοί, Πολωνοί και άλλα καλόπαιδα.

Οι Γάλλοι προσηλώθηκαν στην αντιμετώπιση της τζιχαντικής τρομοκρατίες που τόσο τους πόνεσε τους τελευταίους μήνες, αλλά αμέλησαν να ασχοληθούν με ένα άλλο πρόβλημα, πολύ πιο χειροπιαστό και καθημερινό στην από δω πλευρά της ταλαίπωρης Ευρώπης.

Για καλή τύχη όλων, απουσίασαν από το Euro κάποιες χώρες που έχουν παραδοσιακούς δεσμούς με τον πατριδοκάπηλο χουλιγκανισμό (π.χ. η Σερβία), αλλά στην αναμπουμπούλα χώθηκαν και «σταγονίδια» από δυτικές χώρες, οπότε έδεσε το γλυκό.

Χαμένοι στη δική τους κοσμάρα, οι μεθύστακες Άγγλοι θυμήθηκαν τον παλιό καλό καιρό και έλαβαν μέρος με περισσή ευχαρίστηση στις κλωτσοπατινάδες, μη τυχόν και υστερήσουν. Στοιχηματίζω ότι οι περισσότεροι πανηγύρισαν το εφιαλτικό αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος...

Η τοξική ατμόσφαιρα στα γήπεδα και στις πόλεις του Euro θυμίζει τη μαύρη δεκαετία του ’80, μόνο που τώρα το κίνητρο είναι πολιτικό και αποσταθεροποιητικό. Η γκρίζα σκιά που πλανάται πάνω από την Ευρώπη βρίσκει διέξοδο στα γήπεδα, όπου η ασυδοσία είναι άγραφος νόμος, όσο απομακρύνεται κανείς από την «πολιτισμένη» Δύση.

Ευτυχώς, σχεδόν όλες οι ομάδες που έφεραν μαζί τους στη Γαλλία το πρόβλημα επέστρεψαν στη βάση τους νωρίς, για να προλάβουν και οι ταραξίες να κάνουν κανένα μπάνιο. Σκέφτομαι όμως το Μουντιάλ που θα γίνει το 2018 στη Ρωσία του Πούτιν, όπου κάνουν θραύση οι ρατσιστικοί, νεοφασιστικοί, ακροδεξιοί πυρήνες, και με πιάνει σύγκρυο.

Το ποδόσφαιρο, που θα μπορούσε να προσφέρει ψήγματα ενότητας στην ταραγμένη Ευρώπη του 2016, φρόντισε μολαταύτα να διευρύνει τα ρήγματα και να υπογραμμίσει τα προβλήματα.

Η φωτογραφία που συνοδεύει το κείμενο είναι από τις θρησκευτικοπολιτικές ταραχές που μαίνονται στο Μπέλφαστ εδώ και δεκαετίες. Την αφιερώνω στον σχολιαστή της ΕΡΤ (Στάικο Βεργέτη, αν έπιασα καλά το όνομα), που μας ξεφούρνισε ότι «οι Βορειοϊρλανδοί ξέρουν να χαίρονται τη ζωή, γι’αυτό και δεν ακούει ποτέ κανείς κάτι δυσάρεστο που να προέρχεται από τη χώρα τους».

Έσπασα εξαιτίας του τη ρημάδα την τηλεόραση και χρειάστηκε να φιλοξενηθώ σε σπίτι φίλου για να δω τον 7^ο τελικό του ΝΒΑ το ίδιο βράδυ.