Αναλυτικά η τοποθέτησή του:

«Δεν μπορώ να μην ξεκινήσω από το γεγονός ότι η κυβέρνηση φέρνει ένα νομοσχέδιο, για πολλοστή φορά με εσπευσμένες διαδικασίες, με άσχετες διατάξεις, αποσπασματικό, πρόχειρα γραμμένο (π.χ. αιτιολ. έκθεση άρθρο 5) και με ουσιαστική απόκλιση μεταξύ τίτλου και περιεχομένου. Το παρόν νομοσχέδιο έχει τον αναμφίβολα ελκυστικό τίτλο «Επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας στον αθλητισμό». Ουσιαστικά όμως στο περιεχόμενο υποβόσκει μια μονομαχίας της πολιτείας με την ΕΠΟ. Φιλοδοξεί να αποτελέσει μια απόπειρα «κάθαρσης» του ελληνικού ποδοσφαίρου ξεκινώντας από το περίφημο «αυτοδιοίκητό» του.

Το ελληνικό ποδόσφαιρο ξέρουμε ότι νοσεί με προβλήματα διαπλοκής, αναξιοπιστίας κλπ (πόρισμα Κορέα). Η θεραπεία όμως δε μπορεί να γίνει με επείγοντα μέτρα και με αφορμή ένα τόσο σημαντικό και πολυπαραμετρικό πρόβλημα όπως είναι η βία στα γήπεδα. Δεν αμφιβάλλω για τις καλές προθέσεις του Υπουργού, αμφιβάλλω όμως για την αποτελεσματικότητα του νομοσχεδίου με την παρούσα του μορφή.

Πρώτα απ’ όλα το θέμα της βίας δε μπορούμε να το δούμε ξεκομμένα στον αθλητισμό. Ο αθλητισμός δεν είναι η αιτία της βίας που βλέπουμε στα γήπεδα αλλά έχει καταντήσει ένα φιλόξενο σπίτι της. Σε κάθε κοινωνία υπάρχουν αποθέματα μικρά ή μεγάλα θυμού και οργής που κάθε τόσο εκτονώνονται (στην ελληνική κοινωνία τα αποθέματα αυτά έχουν αυξηθεί λόγω της κρίσης). Τα γήπεδα λοιπόν αποτελούν δυστυχώς μια βολική βαλβίδα εκτόνωσης στη χύτρα της σημερινής κοινωνίας. Φοράει λοιπόν το κόκκινο, το πράσινο, το κίτρινο ή το ασπρόμαυρο κασκόλ και ψάχνει να βρει το θύμα της. Η παρακολούθηση ενός αγώνα από ψυχαγωγία και διασκέδαση έχει μετατραπεί σε εκτόνωση.

Προέρχομαι από τον χώρο του αθλητισμού και μάλιστα από ένα ομαδικό άθλημα με ιστορία, οπότε όπως καταλαβαίνετε έχω ζήσει στην καριέρα μου αρκετές φορές επεισόδια. Κι εμένα έχει σκάσει το καπνογόνο δίπλα μου, έχω προπηλακιστεί, έχω υποστεί φραστική βία. Για το λόγο αυτό είμαι πολύ ευαισθητοποιημένος στο θέμα και γενικά είμαστε ευαισθητοποιημένοι ως Ποτάμι. Και είναι προτεραιότητά μας η καταπολέμηση της βίας όχι μόνο στο χώρο του αθλητισμού αλλά και γενικότερα (ερώτηση για bullying στη Βουλή, συνεπής στάση για τις καταλήψεις κλπ).

Ας πάμε να δούμε το συγκεκριμένο νομοθέτημα. Έχουμε ένα πρόβλημα: τη βία στα γήπεδα. Με βάση τις αρχές καλής νομοθέτησης θα πρέπει να δούμε τι νόμοι υπήρχαν, αν εφαρμόστηκαν ή όχι, αν δεν εφαρμόστηκαν, γιατί; Αν χρειαζόμαστε νέο θεσμικό πλαίσιο ή ενίσχυση του προηγούμενου ιδιαίτερα στον τομέα της υλοποίησης. Νόμοι υπάρχουν (2725/1999, 3057/2002, 3708/2008, 4049/2012). Στην Ελλάδα όμως όταν υπάρχει ένα πρόβλημα φτιάχνουμε έναν νόμο και νομίζουμε ότι το λύσαμε. Δεν ελέγχουμε όμως ποτέ την εφαρμογή του. Πώς λοιπόν θα καταπολεμήσουμε τη βία στα γήπεδα όταν δε μπορούμε να καταπολεμήσουμε ούτε το κάπνισμα σε κλειστά γήπεδα την ώρα του αγώνα;

Τι νέο φέρνει το παρόν νομοσχέδιο; Το νέο είναι οι σχεδόν αυτοκρατορικές αρμοδιότητες που παίρνει ο Υπουργός για να επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις δημιουργώντας ένα πρωτοφανές προηγούμενο, που όμως έχει αρχίσει να γίνεται συνήθεια με τη νέα κυβέρνηση, να δίνονται δηλαδή υπερεξουσίες στους υπουργούς (βλ. διορίζει το συμβούλιο της ΕΡΤ, ΥΠΠΘ διευθυντή εθνικού θεάτρου, ΥΠΠΘ περιφερειακούς διευθυντές).

Στην αρχή απόρησα, γιατί να θέλει να αναλάβει τέτοιες ευθύνες ο Υπουργός και να υφίσταται το αντίστοιχο πολιτικό κόστος όταν αποφασίζει αυστηρές ποινές; Μετά όμως σκέφτηκα ότι υπάρχει και η άλλη εξήγηση: να αποφασίζει χαλαρές ποινές και να έχει πολιτικό όφελος. Το δεύτερο μάλιστα μου φαίνεται και πιθανότερο. Κι επειδή ο Υπουργός δεν πρέπει να νομοθετεί με γνώμονα τις προσωπικές του ικανότητες, θα πρέπει να σκεφτεί ότι οι διάδοχοί του μπορεί να μην έχουν τις δικές του αντοχές απέναντι στο πολιτικό κόστος. Για τον λόγο αυτό καλύτερα αυτές τις αρμοδιότητες (αν χρειάζονται επιπλέον) να τις αναλαμβάνει μια ανεξάρτητη αρχή.

Συνήθως όταν μιλάμε για διοικητικές κυρώσεις το πλαίσιο είναι σαφές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το πλαίσιο αυτό των διοικητικών κυρώσεων είναι τόσο ασαφές που καθιστά τον Υπουργό, Υπερδικαστή (τι είναι οι «σοβαρές περιπτώσεις τέλεσης επεισοδίων» και τι οι «ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις» στο άρθρο 1 παρ. 2. Δεν είμαι νομικός αλλά θα ήθελα να μου υποδείξετε κάποια διάταξη που να αναφέρεται στον όρο «επεισόδια» χωρίς καμιά περαιτέρω εξειδίκευση). Ένα τεράστιο εύρος προστίμων που φτάνει σε υπερβολικά νούμερα άρα και δύσκολα εισπράξιμα (και ο περιγραφόμενος τρόπος είσπραξης είναι προβληματικός).

Κι επίσης δημιουργείται και το εξής οξύμωρο: με το παρόν νομοσχέδιο (άρθρο 5) αναλαμβάνουν τακτικοί δικαστές για να αποκτήσει αξιοπιστία ο πειθαρχικός έλεγχος της ΕΠΟ (από ένα ήδη υπερφορτωμένο δικαστικό σώμα, με επιπτώσεις στην ταχύτητα απονομή δικαιοσύνης). Κι έρχεται ο Υπουργός να τους παρακάμψει, επιβάλλοντας διοικητικές ποινές οι οποίες θα είναι επιπλέον των πειθαρχικών που θα επιβάλλουν οι τακτικοί δικαστές.

Αθλητικός Τύπος: Ναι, πρέπει κάτι να γίνει για τα προκλητικά πρωτοσέλιδα κάποιων αθλητικών οπαδικών εφημερίδων που είναι στο απυρόβλητο. Πρέπει λοιπόν να ισορροπήσουμε μεταξύ της λογοκρισίας και της πλήρους ασυδοσίας (πρόταση ΠΣΑΤ για ανεξάρτητη αρχή).

Στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ υπάρχει το ΕΣΡ που κι αυτό δεν είναι αρκετά ευαισθητοποιημένο σε εκπομπές αθλητικού οπαδικού περιεχομένου. (έχουμε καμία τιμωρία εκπομπής για όσα πολλές φορές προκλητικά ακούγονται;)

Ας πάμε όμως και στα θετικά: Τα μέτρα που έχουν να κάνουν με τα ηλεκτρονικά εισιτήρια, τα εποπτικά μέσα και τον έλεγχο της ροής εισιτηρίων στους συνδέσμους είναι τα πιο βιώσιμα και αποτελεσματικά κατά τη γνώμη μας μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Χρειάζονται όμως βελτιώσεις τις οποίες είμαστε έτοιμοι να προτείνουμε. Η βάση υπάρχει από προηγούμενα νομοσχέδια τα οποία όμως απέτυχαν στην υλοποίηση κι εκεί πρέπει να δοθεί η έμφαση.

Αυτοδιοίκητο: Κάποιοι θεωρούν (ανάμεσά τους και οι συντάκτες αυτού του νόμου) ότι για να επέμβει αποτελεσματικά η πολιτεία στο θέμα της βίας πρέπει να επέμβει στο αυτοδιοίκητο της ΕΠΟ. Το περίφημο άρθρο 29 παράγραφος 12 του 3479/2006 (που καταργείται με το παρόν άρθρο 15) λέει ρητά ότι: «Θέματα οικονομικού ελέγχου για τις επιχορηγήσεις που λαμβάνει η Ε.Π.Ο. από το κράτος, ελέγχου νομιμότητας, δημόσιας τάξης και ασφάλειας υπόκεινται στην αποκλειστική ρυθμιστική αρμοδιότητα του κράτους». Άρα η πολιτεία μπορεί κάλλιστα να επέμβει σε θέματα βίας που είναι αναντίρρητα θέματα δημόσιας τάξης και ασφάλειας, χωρίς να επέμβει καθόλου στο συγκεκριμένο άρθρο.

Η εμπλοκή UEFA-FIFA-FIBA και η απειλή εξοστρακισμού του ελληνικού ποδοσφαίρου/μπάσκετ κλπ είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε υπόψη. Το λεγόμενο αθλητικό Grexit δεν απειλεί μόνο την οικονομία ή την παιδεία (με τα νομοθετήματα που έρχονται) αλλά και τον αθλητισμό. Δε θα μας φόβιζε αν είχαμε εμπιστοσύνη στο παρόν νομοσχέδιο, αλλά δεν το διακινδυνεύουμε για να στηρίξουμε ένα μάλλον πρόχειρο, πολύ επικοινωνιακό και αρκετά ελλιπές νομοθέτημα.

Ας δούμε όμως και κάποια πράγματα που λείπουν: Μας κάνει εντύπωση πώς σε ένα νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της βίας δεν προβλέπονται ρητά κυρώσεις και μέτρα για ανάρμοστες συμπεριφορές μεγαλοπαραγόντων που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και δεν ιδρώνει κανενός το αυτί. Συμπεριφορές που ουσιαστικά παρακινούν τους οπαδούς να μιμηθούν την «κεφαλή». Πρέπει να αυξηθεί η ευαισθησία της πολιτείας απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Με το νομοσχέδιο αυτό προσπαθούμε να θωρακίσουμε την κοινωνία και τη δημοκρατία μας απέναντι σε αυτόν που πετάει ένα κέρμα και δεν την θωρακίζουμε απέναντι σε αυτούς που ουσιαστικά με τη συμπεριφορά τους μπορεί να δημιουργούν κλίμα φανατισμού και να δυναμιτίζουν καταστάσεις.

Η σύνδεση των διοικήσεων μεγάλων συλλόγων με τους οργανωμένους οπαδούς είναι ένα γεγονός που δεν μπορεί κανένας να αρνηθεί (Αρκεί να δείτε ποιοι είναι στις διοικήσεις των ερασιτεχνικών τους σωματείων). Πρέπει οι σύλλογοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στο θέμα της βίας που έχει να κάνει με τους οργανωμένους οπαδούς. Από τον τυφλό οπαδισμό οι ομάδες χάνουν ουσιαστικά πόρους που στους σημερινούς δύσκολους καιρούς είναι δυσεύρετοι.

Το μεγάλο στοίχημα για μας είναι πώς η πολιτεία θα αναγκάσει τις διοικήσεις των μεγάλων σωματείων να συνεργαστούν. Τα φαινόμενα βίας έχουν ασφαλώς φυσικούς αυτουργούς. Για να αποδεικνύουν τα σωματεία ότι δεν είναι ηθικοί αυτουργοί, θα πρέπει να συμβάλουν έμπρακτα στην αποφυγή των επεισοδίων και να διευκολύνουν όσο γίνεται τον εντοπισμό των φυσικών αυτουργών στην περίπτωση τέλεσής τους.

Υπάρχουν κι άλλες διατάξεις που θέλουν βελτίωση (προετοιμασία αθλητών για Ολυμπιακούς Αγώνες)

Για τα δύο άσχετα άρθρα που αφορούν στην παιδεία δεν θα επεκταθώ εδώ. Από πρώτης ματιάς όμως φαίνεται σαν να υπαγορεύτηκαν από τους συνδικαλιστές του κλάδου έτσι ώστε να γίνεται η δουλειά τους πιο εύκολη. Και δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό το βλέπουμε και στα ερχόμενα νομοθετήματα.

Περιληπτικά και πιο συγκεκριμένα, χωρίς να αξιολογηθεί ο θεσμός της τράπεζας θεμάτων καταργείται (αν έγινε αξιολόγηση να δούμε τα στοιχεία). Είναι αλήθεια ότι η τράπεζα θεμάτων είχε ατέλειες και δυσλειτουργίες στην πρώτη της εφαρμογή, αλλά ήταν ένα βήμα προς το να ανακτήσει το Λύκειο τη χαμένη του αξιοπιστία. Το λάθος ήταν ότι συνδέθηκε με την εισαγωγή στα ΑΕΙ φορτώνοντας έτσι με επιπλέον άγχος τα παιδιά στην Α’ και Β΄ Λυκείου. Να βαδίσουμε σε ένα ενιαίο σύστημα εθνικής αξιολόγησης που θα αντικειμενοποιεί σε κάποιο βαθμό την αξιολόγηση των μαθητών και δε θα εξαρτάται από τον εκάστοτε διδάσκοντα.

Επίσης η προαγωγή με μέσο όρο όλων των μαθημάτων το 9.5 θα οδηγήσει σε αστείες καταστάσεις όπου κάποιος μαθητής με 5 και 6 στα βασικά μαθήματα μπορεί να περνάει τις τάξεις. Θα φθάνουν στη Γ’ Λυκείου, επειδή το σύστημα και οι καθηγητές «τα περνούν», χωρίς κατάλληλο υπόβαθρο κι εκεί θα είναι πλέον πολύ αργά. Εκτός αν δε μας ενδιαφέρει τι γνώσεις έχουν οι απόφοιτοι του Λυκείου και μας ενδιαφέρει να ξεμπερδεύουμε με αυτούς σπρώχνοντάς τους όπως-όπως προς την έξοδο. Στο Ποτάμι, πιστεύουμε σε ένα δημόσιο σχολείο που παρέχει τις απαιτούμενες γνώσεις και όχι σε ένα σχολείο της ήσσονος προσπάθειας όπως αυτό που πάει να δημιουργηθεί, που θα παράγει ουσιαστικά απαίδευτα παιδιά.

Τέλος η αναπλήρωση των ωρών χωρίς παράταση του σχολικού έτους είναι ελλιπές ως μέτρο. Αν συνδυαστεί με τη φρασεολογία της ΟΛΜΕ στις ανακοινώσεις για τις καταλήψεις (πριν 1 μήνα):

«Στηρίζουμε τις προσπάθειές των μαθητών μας να ασκούν ανεμπόδιστα τα δημοκρατικά τους δικαιώματα, να λαμβάνουν αποφάσεις και να τις υλοποιούν μέσα από τα αντιπροσωπευτικά, συλλογικά τους όργανα. Γιατί μέσα από τη διαδικασία αυτή οι μαθητές μας ασκούνται στη δημοκρατία και εξελίσσονται σε ενεργούς πολίτες με κριτική σκέψη.»

Όπως καταλαβαίνετε αυτή η ανακοίνωση σε συνδυασμό με τη μη ουσιαστική αναπλήρωση των χαμένων ωρών κλείνει το μάτι για εκτεταμένο κύμα καταλήψεων το φθινόπωρο.

Εν κατακλείδι, η βία στον αθλητισμό έχει φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς. Πρέπει εξίσου να αντιμετωπισθούν και οι δύο κατηγορίες και να κοπεί ο ομφάλιος λώρος μεταξύ οργανωμένων οπαδών και διοικήσεων. Αν θέλαμε να δούμε κάτι θετικό στο νομοσχέδιο είναι ότι θα μπορούσε –αν βελτιωθεί- να αποτελέσει την εκκίνηση μιας σοβαρής διαδικασίας, να βάλουμε το δάχτυλο «επί τον τύπον των ήλων» να δούμε το πρόβλημα κατάματα. Να υποχρεωθούν τα ενδιαφερόμενα μέρη (ΠΑΕ, ΤΑΚ, σωματεία) να κάνουν έμπρακτα βήματα.

Είναι φανερό ότι το νομοσχέδιο αυτό για τα «επείγοντα μέτρα» για τη βία στον αθλητισμό έγινε έχοντας ανάμεσα στις γραμμές του στόχο να «εξυγιανθεί» το ελληνικό ποδόσφαιρο. Και επειδή ακριβώς έγινε βιαστικά, και χωρίς ουσιαστικό διάλογο, ούτε το ένα καταφέρνει, ούτε το άλλο.

Κλείνοντας, αυτό το νομοσχέδιο αν ψηφιστεί στην παρούσα του μορφή, σ’ εμάς ως αντιπολίτευση θα μας κάνει εύκολη τη δουλειά γιατί θα ασκούμε κάθε λίγο και λιγάκι κριτική για την μη εφαρμογή του. Όμως δεν θέλουμε απλώς να λέμε «σας τα λέγαμε εμείς» αλλά να συμβάλλουμε όσο γίνεται στη βελτίωση του κι έχουμε και τη γνώση και συγκεκριμένες προτάσεις για να το κάνουμε αυτό».