Ο «Σερ» του ΠΑΟΚ από το Λίβερπουλ (pics)

Ο Λες Σάνον συνέδεσε το όνομά του με το γιγάντωμα του ΠΑΟΚ. Αγάπησε, όσο λίγοι προπονητές, την ομάδα της Θεσσαλονίκης, θυμάμαι σαν τώρα την τεράστια έκπληξη του, όταν μιλήσαμε τηλεφωνικά, στα τέλη του 1995 αρχές 1996, με αφορμή το αγωνιστικό και διοικητικό δράμα που βίωνε, τότε, ο «Δικέφαλος».

«Δεν το πιστεύω! Κινδυνεύει να πέσει; Είναι τόσο χαμηλά…

Τι κρίμα. Τι συνέβη; Δεν ξέρω τι να πω.

Δεν μπορώ να το πιστέψω, ότι βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Είμαι σαστισμένος.

Η ομάδα χρειάζεται τον καταπληκτικό κόσμο της. Πρέπει να μείνουν όλοι ενωμένοι».

Ο ίδιος είχε πάντα πολύ ψηλά τον ΠΑΟΚ. Στο μυαλό υπήρχε μόνον ένας ΠΑΟΚ: πρωταγωνιστής, ενίοτε κυρίαρχος, στον ελληνικό χώρο. Βλέπετε, στάθηκε τυχερός, καθώς παρέλαβε μια φουρνιά εξαιρετικών ποδοσφαιριστών, μερικούς εκ των οποίων μετέτρεψε σε αστέρια και δημιούργησε ή αν προτιμάτε τελειοποίησε την «χρυσή ομάδα» της δεκαετίας» του ’70.

Ο δικός του ΠΑΟΚ ήταν μια τόσο όμορφη ομάδα, άριστα βαλμένη στο χορτάρι, που δε χόρταινες να τη βλέπεις. Για πολλούς ήταν «η καλύτερη ελληνική ομάδα όλων των εποχών». Ο γεννημένος στο θρυλικό λιμάνι του Λίβερπουλ, το 1926, χρονιά ίδρυσης του ΠΑΟΚ, Άγγλος τεχνικός έβλεπε ως επιχείρηση θεάματος το ποδόσφαιρο. Οι ομάδες του ήθελε να παίζουν επιθετικά, να τις βλέπει ο κόσμος και να απολαμβάνει το θέαμα.

Κι όπως είπε ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος στο ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΙ, «ο ΠΑΟΚ εκείνης της εποχής άγγιξε το τέλειο ποδόσφαιρο - και σε ορισμένα παιχνίδια το έφτασε κιόλας...».

Ένας άλλος δημοσιογράφος, ο επί δεκαετίες ανταποκριτής της ΕΡΤ στο Λονδίνο, Λάμπης Τσιριγωτάκης, αποδείχθηκε πρόσωπο-κλειδί στον ερχομό του Βρετανού τεχνικού στην Ελλάδα. Ούτε ο ίδιος πίστευε ότι, ένα τηλεφώνημα στον πρόεδρο του ΠΑΟΚ, Γιώργο Παντελάκη, θα άλλαζε το ρου της ασπρόμαυρης ιστορίας.

Για την ιστορία, η επαφή Τσιριγωτάκη – Παντελάκη έγινε τον Ιανουάριο του 1971, λίγες μέρες μετά την ξαφνική λύση της συνεργασίας του με την Μπλάκπουλ. Η ελληνική ομάδα δεν είχε τις οικονομικές δυνατότητες να του προσφέρει ένα ακριβό συμβόλαιο, όμως εκείνος συμφώνησε να αναλάβει την ομάδα. Δίχως να δει μπροστά του κανέναν παράγοντα, αλλά τον πρέσβη της Ελλάδας στο Λονδίνο, που το πρωί της 21^ης Ιανουαρίου του 1971 τον κάλεσε στο Mayfair για την υπογραφή των συμβολαίων.

Ο Αγγλος τεχνικός ταξίδεψε με το τρένο από το Λίβερπουλ στο Λονδίνο κι αμέσως μετά τη συμφωνία του με τον ΠΑΟΚ, άρχισε να μαθαίνει τα ονόματα των ποδοσφαιριστών του διαβάζοντας ελληνικές εφημερίδες! Προσγειώθηκε στη Θεσσαλονίκη το Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 1971, με σκοπό να παρακολουθήσει τη νέα του ομάδα στο ντέρμπι των «Δικεφάλων» κόντρα στην ΑΕΚ.

Θεωρίες συνωμοσίας

Ύστερα από ένα μέτριο πρώτο ημίχρονο, που δεν σημειώθηκε τίποτα αξιόλογο, ο ΠΑΟΚ κυριάρχησε στο γήπεδο, δεν μπόρεσε όμως να στείλει την μπάλα στα δίχτυα του Κωνσταντινίδη ή μάλλον την έστειλε ο Κούδας στο 51^ο λεπτό, αλλά το γκολ του ακυρώθηκε από τον επόπτη. Μέσα σε δύο λεπτά (72’-74’) Φουντουκίδης και Χατζηαντωνίου σημάδεψαν το δοκάρι, ενώ στο τελευταίο λεπτό η κεφαλιά του Σαράφη έστειλε την μπάλα άουτ. Τα πρώτα μηνύματα της ομάδας προς το νέο τεχνικό της ήταν άκρως ενθαρρυντικά…

Η πρώτη προπόνηση έγινε στην Τούμπα, τη Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου, με τον Σάνον να εξετάζει το έμψυχο υλικό του «Δικεφάλου» μέσα από τη διαδικασία διεθνών φιλικών αγώνων. Αρχικά, αντιμετώπισε την ελβετική Λωζάννη και ακολούθως την Σεν Ντε Φον, που είχε για προπονητή τον Έλληνα Νταν Γεωργιάδη.

Πριν καν πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα το όνομά του Σάνον είχε, ήδη, μπλεχθεί σε θεωρίες συνωμοσίας και… κατασκοπείας. Ο Παναθηναϊκός στο δρόμο προς το Γουέμπλεϊ θα αντιμετώπιζε την Έβερτον και ο Άγγλος «κατηγορήθηκε» από τον ελληνικό Τύπο για παροχή πληροφοριών προς τον συμπατριώτη του προπονητή των «ζαχαρωτών», Χάρι Κάτερικ.

Στο ντεμπούτο στις 13 Φεβρουαρίου του 1971, με αντίπαλο την Προοδευτική, στο στάδιο Καραϊσκάκη είδε τον Γιώργο Κούδα να σκοράρει, αλλά τον ΠΑΟΚ να μένει στο 1-1 χάνοντας μεγάλες ευκαιρίες στο τέλος του αγώνα. Για τον ίδιο εκείνο το παιχνίδια ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Να αποκαταστήσει το όνομά του. Μιλώντας, λοιπόν, στην «Αθλητική Ηχώ» ξεκαθάρισε πως ουδέποτε έδωσε πληροφορίες στον Κάτερικ, ούτε έχρισε την Έβερτον μεγάλο φαβορί για την πρόκριση.

Ο «Mister Cup»

Στην τετραετία του… «mister cup», ο ΠΑΟΚ έφτασε σε τέσσερις σερί τελικούς κυπέλλου Ελλάδας. Κέρδισε τους δύο (1972 εναντίον του Παναθηναϊκού στο Καραϊσκάκη και 1974 εναντίον του Ολυμπιακού στη Νέα Φιλαδέλφεια, ενώ έχασε τους δυο (1971, 1973) που έγιναν κόντρα στους «ερυθρόλευκους» στο… ουδέτερο «Γεώργιος Καραϊσκάκης»!

Μέχρι και σήμερα είναι ο προπονητής με τους περισσότερους τίτλους στην ιστορία του ΠΑΟΚ, αν και τα δύο κύπελλα μοιάζουν πολύ λίγα και η συγκομιδή πενιχρή για τη μεγάλη ομάδα, που «έχτισε» από το 1971 μέχρι το 1974.

Την σεζόν 1973-’74 έφθασε ως τα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων και ένα χρόνο πριν μια ανάσα, δύο βαθμούς, από το να γίνει ο πρώτος προπονητής που θα είχε οδηγήσει τον «Δικέφαλο» στην κατάκτηση ενός πρωταθλήματος.

Αποχώρησε με αιχμές

Σε μια Ελλάδα, που προσπαθούσε να προσαρμοστεί στους πρώτους μήνες της μεταπολίτευσης και της υπηρεσιακής κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο Σάνον αντιλαμβανόταν πως αργά ή γρήγορα θα έπεφτε κι αυτός «θύμα» της αντίληψης και της λανθασμένης νοοτροπίας παραγόντων, φιλάθλων και Τύπου.

Στον ΠΑΟΚ αποφάσισαν να διώξουν ή καλύτερα να ωθήσουν σε παραίτηση τον προπονητή, που πήγε την ομάδα σε τέσσερις σερί τελικούς Κυπέλλου, κέρδισε τους δύο, με μια ομάδα που μέχρι το 1972 έψαχνε απεγνωσμένα έναν τίτλο.

Κι όμως, σε μια ταραγμένη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ομάδας, λαμβάνεται η απόφαση για την απομάκρυνση του Σάνον, δίχως να παρθεί οριστική απόφαση, καθώς ο Αγγλος δεν εμφανίστηκε στα γραφεία κάνοντας τον… άρρωστο!

Στις 10 Οκτωβρίου 1974, με προσωπικό δελτίου Τύπου, γνωστοποιεί την οριστική απόφαση αποχώρησής του. Το ίδιο κάνει και με επιστολή προς τη διοίκηση του συλλόγου αφήνοντας αιχμές για το ρόλο του αθλητικού Τύπου της Θεσσαλονίκης.

«Η σημερινή ημέρα είναι πολύ δυσάρεστη για μένα διότι εγκαταλείπω τον ΠΑΟΚ. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, αισθάνομαι ότι δεν μπορώ πλέον να συνεχίσω εργαζόμενος μέσα στην ατμόσφαιρα του συλλόγου, όπως για μένα αυτόν τον καιρό κατέστη. Από μερίδα του αθλητικού Τύπου της Θεσσαλονίκης εγράφησαν πολλά εις βάρος μου τα οποία όμως δεν πρόκειται να τα σχολιάσω. Δεν θέλω να κερδίσω τίποτε, αυτό που πρέπει να κάνω είναι να αφήσω τους πραγματικούς φιλάθλους του ΠΑΟΚ και το κοινό της Θεσσαλονίκης να κρίνουν μόνοι τους την κατάσταση και να βγάλουν τα συμπεράσματά τους σχετικά με τα πραγματικά αίτια και την αλήθεια», σημείωνε μεταξύ άλλων και καταλήγοντας έγραφε: «Φεύγω με βαριά την καρδιά, αλλά εύχομαι ολόψυχα όπως τα εσωτερικά προβλήματα του συλλόγου να επιλυθούν τώρα και ο σύλλογος να συνεχίσει μια τόσον ανοδική πορεία, όσο επιτυχής υπήρξε τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια…».

Η ήττα από τον Άρη…

Ο λόγος της απομάκρυνσης και στη δική του περίπτωση ήταν η κακή πορεία της ομάδας. Ούτε σ’ αυτόν υπήρξε ανοχή. Καμία. Ο ΠΑΟΚ, μετά την κατάκτηση του δεύτερου κυπέλλου Ελλάδας, ξεκίνησε τη σεζόν 1974-’75 με αποκλεισμό από το κύπελλο ΟΥΕΦΑ, χάνοντας 2-0 στο Βελιγράδι από τον Ερυθρό Αστέρα στην παράταση, ενώ στο πρωτάθλημα είχε δύο ήττες από Παναχαϊκή και Άρη. Η δεύτερη από τον αιώνιο αντίπαλο, στις 6 Οκτωβρίου του 1974, με 2-1 αποτέλεσε το «κύκνειο άσμα» του μεγάλου Αγγλου τεχνικού στον ασπρόμαυρο πάγκο.

Αναχωρώντας το μεσημέρι της 12ης Οκτωβρίου από τη Θεσσαλονίκη για το Λονδίνο, ο Σάνον δεν είπε κουβέντα. Στον τέως γενικό αρχηγό Μαρτινίδη και τους εκπροσώπους Συνδέσμων από το Ελευθέριο Κορδελιό, την Τούμπα και τον Φοίνικα, που βρέθηκαν στο αεροδρόμιο για να τον αποχαιρετήσουν, υποσχέθηκε να μιλήσει μετά από ένα δεκαήμερο, όταν και θα επέστρεφε στην Ελλάδα να μαζέψει τα προσωπικά αντικείμενα. Δεν μίλησε ποτέ…

Το 1995 ταξίδεψε με έξοδα των Συνδέσμων Φίλων ΠΑΟΚ στη Θεσσαλονίκη για το αποχαιρετιστήριο παιχνίδι του Γιώργου Κούδα, ξαναμπήκε στην Τούμπα και άκουσε την ιαχή «Σάνον, Σάνον, Σάνον» να ηχεί σαν μελωδία στα αφτιά του. Δύο χρόνια αργότερα βρέθηκε και στο «Χάιμπουρι» για τον αξέχαστο επαναληπτικό με την Άρσεναλ.

Εκεί, είναι αλήθεια, συγκινήθηκε, βούρκωσε και δάκρυσε την στιγμή της αποθέωσης από τον κόσμο της ομάδας. «Για μένα αυτή είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση», θα μου πει σ’ έναν μακρύ διάδρομο των αποδυτηρίων του λονδρέζικου γηπέδου.

Η ελληνική καριέρα του συνεχίστηκε στον Ηρακλή (1975-76) με τον οποίο επίσης κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδος το 1976, στον ΟΦΗ (1979-80, 1982-84). Πέρασε επίσης από τον πάγκο του Ολυμπιακού, του Εθνικού Πειραιώς. και του Αιγάλεω. Το τελευταίο αθλητικό πόστο στην καριέρα του ήταν στη Λούτον Τάουν.

Η καριέρα του στα αγγλικά γήπεδα

Παιδί του Μέρσεϊσαϊντ και του Άνφιλντ, ξεκίνησε την καριέρα του από την Λίβερπουλ και έκανε το ντεμπούτο του στο αγγλικό πρωτάθλημα στις 17 Απριλίου 1948, στο Άνφιλντ, με αντίπαλο την Μάντσεστερ Σίτι.

Ακολούθησε μια μεγάλη καριέρα με την Μπέρνλι, όπου πήγε το 1949, συμπληρώνοντας πάνω από 260 συμμετοχές και 39 γκολ με τη φανέλα της έως το 1958 όταν αποφάσισε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, όχι κι από τα γήπεδα.

Ξεκίνησε ως προπονητής της Εβερτον το 1959, ακολούθησε η Άρσεναλ για μια τετραετία, η Μπέρι και η Μπλάκπουλ μέχρι το 1971 όταν προέκυψε η πρόταση από τον ΠΑΟΚ.

Ο Λες Σάνον «έφυγε» το πρωί της 2ας Δεκεμβρίου του 2007 στο Λίβερπουλ από πνευμονικό οίδημα σε ηλικία 81 ετών.