Ηταν η εποχή που η Θεσσαλονίκη έβγαζε ασπροπρόσωπο το ελληνικό μπάσκετ, την ώρα που η Αθήνα προσπαθούσε να... μεγαλώσει μέσα σε μια νύχτα.

Τότε που ο Αρης και ο ΠΑΟΚ πανηγύριζαν ευρωπαϊκές κούπες και ο Παναθηναϊκός με τον Ολυμπιακό επιχειρούσαν να κατακτήσουν την Ευρώπη, πριν καλά - καλά κατακτήσουν την Ελλάδα. Η πρώτη πενταετία λοιπόν της δεκαετίας του '90 ανήκει στον ΠΑΟΚ και τον Αρη που μέσα σε τέσσερα χρόνια πανηγύρισαν τρεις ευρωπαϊκές κούπες, έστω κι αν αυτές δεν ήταν οι λεγόμενες «μεγάλες». Ο ΠΑΟΚ το Κυπελλούχων το 1991 και το Κόρατς το 1994 και ο Αρης το Κυπελλούχων το 1993, αφού πρώτα απέτυχε στα φάιναλ φορ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.

Η σημερινή (16η Μαρτίου) είναι ιστορική μέρα για τους «αιώνιους» της Θεσσαλονίκης, καθώς την ίδια ημερομηνία, αλλά σε διαφορετική χρονιά, πανηγύρισαν από ένα ευρωπαϊκό τρόπαιο. Ο μεν ΠΑΟΚ το Κόρατς το 1994, ο δε Αρης το Κυπελλούχων ένα χρόνο νωρίτερα, σ' εκείνο τον επεισοδιακό τελικό του Τορίνο με την Εφές Πίλσεν.

Οι «Μασονικές» Ρετρό Ιστορίες λοιπόν επιστρέφουν στα ένδοξα χρόνια του ΠΑΟΚ και του Αρη και θυμούνται μερικά από τα όσα είχαν συμβεί εκείνη τη διετία.

Αρης: Το πρώτο στο Τορίνο!

Η «κάψα» του Αρη για ένα ευρωπαϊκό τρόπαιο ήταν τεράστια, μετά τις αποτυχημένες απόπειρες στα φάιναλ φορ του Πρωταθλητριών και την κατάκτηση ευρωπαϊκής Κούπας από τον ΠΑΟΚ το 1991. Περισσότεροι από 5.000 Ελληνες ταξίδεψαν από κάθε γωνιά του πλανήτη στο Τορίνο προκειμένου να βρεθούν στο πλευρό του Αρη που εκείνη τη χρονιά επιχείρησε ένα restart με τον Γκάλη στην Αθήνα και τον Παναθηναϊκό και τον Ρόι Τάρπλεϊ σε ρόλο... Γκάλη.

Η χρονιά ξεκίνησε ιδανικά με τον Στιβ Γιατζόγλου στην τεχνική ηγεσία, η ομάδα πήγαινε «τρένο» μέχρι που τα οικονομικά προβλήματα της διοίκησης Μητρούδη άρχισαν σιγά - σιγά να κάνουν την εμφάνισή τους. Στα μισά της σεζόν ο Σβι Σερφ αντικατέστησε τον Γιατζόγλου στον πάγκο και με κεκτημένη ταχύτητα ο Αρης έφτασε μέχρι τον τελικό της διοργάνωσης όπου κλήθηκε να αντιμετωπίσει την περιβόητη Εφές Πίλσεν.

Ισως στον χειρότερο τελικό στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ, η ελληνική ομάδα επικράτησε με 50-48, αλλά ο τελικός έμεινε στην ιστορία περισσότερο για τα επεισόδια που ακολούθησαν και λιγότερο για την στιγμή που ο Παναγιώτης Γιαννάκης, τυλιγμένος με την ελληνική σημαία, παραλάμβανε την πρώτη ευρωπαϊκή κούπα του «Αυτοκράτορα».

5.000 Ελληνες και περίπου 300 Τούρκοι μετέτρεψαν το γήπεδο σε... αρένα, οι καρεκλιές έπεφταν βροχή, τα επεισόδια μετέτρεψαν τη γιορτή σε παρωδία, με αποτέλεσμα η ελληνική ομάδα να σηκώσει μεν την Κούπα, αλλά να «χάσει» την έδρα τhw για όλα τα ευρωπαϊκά παιχνίδια της επόμενης περιόδου. Αρχικά η FIBA τον τιμώρησε με διετή αποκλεισμό απ' όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, αλλά στη συνέχεια η ποινή μετατράπηκε σε ένα χρόνο κεκλεισμένων των θυρών και με έδρα την Αθήνα!

Στην τότε ομάδα του Αρη ο άνθρωπος - κλειδί δεν ήταν άλλος από τον αξέχαστο Ρόι Τάρπλεϊ που για δύο μήνες περίπου στο ξεκίνημα της σεζόν είχε κάνει τους Αρειανούς να... τρίβουν τα μάτια τους. Οσο περνούσε ο καιρός ο Ρόι εμφάνιζε τις κακές του συνήθειες και ο αστικός μύθος λέει ότι για μια εβδομάδα πριν από τον μεγάλο τελικό του Τορίνο ο Σερφ και οι συμπαίκτες του είχαν... δεσμεύσει τον Τάρπλεϊ πως για επτά ημέρες θα ξεχάσει τα ξενύχτια και το αλκόολ! Πράγματι, ο Ρόι τήρησε την υπόσχεσή του και ξέσπασε το βράδυ, μετά τον αγώνα...

Ο Τάρπλεϊ έκανε τα πάντα στον τελικό, έχοντας σχεδόν το 40% των πόντων και το 50% των ριμπάουντ του Άρη: 19 πόντοι και 18 (από τα 38 του Άρη) ριμπάουντ για τον Αμερικανό που απέδειξε πως σε νηφάλια κατάσταση δεν είχε αντίπαλο στην Ευρώπη, παρά το βεβαρημένο παρελθόν του. Τελείωσε μάλιστα την ευρωπαϊκή σεζόν ως 1ος σκόρερ και 1ος ριμπάουντερ στο Κύπελλο Κυπελλούχων, έχοντας νταμπλ-νταμπλ σε κάθε ματς, με 25.6 πόντους και 14.9 ριμπάουντ ανά αγώνα!

Ενδεικτικό του μπάσκετ που παιζόταν εκείνη την εποχή είναι το γεγονός πως ο Σβι Σερφ έβγαλε όλο το 1ο ημίχρονο με 6 παίκτες (!), χρησιμοποιώντας τους πέντε βασικούς και μόνο τον Γάσπαρη που μπήκε μόλις για 4 λεπτά! Στην επανάληψη ο Ισραηλινός άνοιξε το rotation, αλλά ό,τι κι αν έκανε ήταν τόσο απελπιστική η αστοχία της ομάδας του που αν δεν υπήρχε ο Τάρπλεϊ να τα βάζει από το ζωγραφιστό, πιθανότατα η κούπα να έμενε όνειρο.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Γιαννάκης τελείωσε με 1/7, ο Γάσπαρης με 0/3, ο Αντερσον με 5/13 και συνολικά ο Αρης με 21/58 εντός πεδιάς! Οσο για την ατάκα της βραδιάς; Την είπε ο Μέμος Ιωάννου μ' ένα τσιγάρο στο στόμα, την ώρα που ο Αρης ετοιμαζόταν να πάει σύσσωμος στην απονομή. «Μέμο, έλα πάμε για την απονομή» του φώναξαν οι συμπαίκτες του. «Εντάξει παιδιά, δεν βιάζομαι, έτσι και αλλιώς το έργο το έχω ξαναδεί», απάντησε, θυμίζοντας πως είχε σηκώσει ευρωπαϊκή Κούπα με τη φανέλα του ΠΑΟΚ, τρία χρόνια νωρίτερα.

Το πρώτο του ΠΑΟΚ, το πρώτο με Ελληνα προπονητή

Ενα χρόνο αργότερα ήταν η σειρά του ΠΑΟΚ, ίσως σ' έναν από τους πιο «μάγκικους» τίτλους που έχει κατακτήσει ποτέ ελληνική ομάδα με νίκη εντός - εκτός και απέναντι σε μία πολύ μεγάλη ομάδα. Ο «Δικέφαλος» του Μπάνε, του Μπέρι και του Σούλη Μαρκόπουλου έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Κόρατς, αφού πρώτα απέκλεισε τη μεγάλη Σκαβολίνι, τον Πανιώνιο και πολλές ακόμη σπουδαίες ομάδες της εποχής.

Εκείνη τη χρονιά οι τελικοί ήταν διπλοί με τη Στεφανέλ Τριέστε να έχει το θεωρητικό αβαντάζ, δεδομένου ότι το δεύτερο παιχνίδι θα διεξάγονταν στο Μιλάνο και το πρώτο στο Αλεξάνδρειο. Μοιραία ο ΠΑΟΚ δεν χρειαζόταν απλά μια νίκη στον πρώτο τελικό, αλλά και μια διαφορά ικανή να την προστατεύσει στον επαναληπτικό της 16ης Μαρτίου του 1994.

Στο παιχνίδι της 9ης Μαρτίου, ο ΠΑΟΚ νικά με 75-66 και με το +9 στις αποσκευές του πετάει για την Ιταλία προκειμένου να γίνει η πρώτη ελληνική ομάδα με δύο ευρωπαϊκές κούπες και η πρώτη με Ελληνα προπονητή στον πάγκο. Απέναντι στη Στεφανέλ του Μπόγκαντ Τάνιεβιτς και του Ντέγιαν Μποντιρόγκα, ο ΠΑΟΚ όχι μόνο προστατεύει τη διαφορά του πρώτου αγώνα, αλλά πετυχαίνει παλικαρίσια νίκη (100-91) με τον Μπάνε Πρέλεβιτς να γράφει ιστορία, πετυχαίνοντας 30 πόντους με 5/8 δίποντα, 3/3 τρίποντα και 11/12 βολές.

Οπως μάλιστα αποκάλυψε αργότερα ο Σούλης Μαρκόπουλος ο μεγάλος αρχηγός του ΠΑΟΚ είχε σπάσει το δάχτυλο του αριστερού του ποδιού και αγωνίστηκε με νάρθηκα στον μεγάλο τελικό, φορώντας παπούτσι δύο νούμερα μεγαλύτερο!

Ο Μαρκόπουλος αρκετά αργότερα αποκάλυψε κι έναν διάλογο με τον Πρέλεβιτς, παραμονή του τελικού, προτού η ομάδα αποχωρήσει από το ξενοδοχείο για το γήπεδο. «Οταν κατέβηκε στο λόμπι του ξενοδοχείου, ήταν ξυρισμένος και μάλιστα κόντρα. Αυτό ήταν κάτι που εν το συνήθιζε ποτέ του. Τότε τον ρώτησα «Τι έγινε, Μπάνε, όλα καλά;», για να μου απαντήσει και αυτός αστειευόμενος «Το βράδυ έχουμε απονομή κόουτς όλα τα φλας θα είναι πάνω μας».

Ο ΠΑΟΚ δεν είχε βρεθεί απλά σε καλή βραδιά την 16η Μαρτίου του 1994, ίσως να κατάγραψε και το απόλυτο ρεκόρ ευστοχίας σε τελικό. Τελείωσε τον αγώνα με 9/11 τρίποντα (ποσοστό 82%), αριθμός εξωπραγματικός για τα δεδομένα της εποχής, αλλά ακόμη πιο εξωπραγματικό για τα σημερινά δεδομένα είναι πως ο Σούλης χρησιμοποίησε όλους κι όλους 7 παίκτες (Μπουντούρης, Πρέλεβιτς, Μπαλογιάννης, Κόρφας, Γαλακτερός, Σάβιτς και Μπέρι) με τους δύο τελευταίους μάλιστα να αγωνίζονται και στα 40 λεπτά!!!

Ο Μπέρι, πλάι στον εκπληκτικό Πρέλεβιτς, τελείωνε κάθε μπάλα που βρισκόταν στα χέρια του (26π., 11/16 δίποντα, 13 ριμπ.), με τον Τάνιεβιτς να βάζει κάθε πιθανό και απίθανο παίκτη να τον μαρκάρει, ακόμη και τον Φούτσκα των 2.16μ. που με τα μεγάλα του άκρα βρέθηκε εκτεθειμένος απέναντι στον «The Truth» που έκανε πάρτι κυριολεκτικά, οδηγώντας τον ΠΑΟΚ στο θρίαμβο.