Στο γήπεδο που «γεννήθηκε» το μπάσκετ στη Γιουγκοσλαβία! (pics)

Για να φτάσουμε εδώ, στο σημείο δηλαδή ο Ερυθρός Αστέρας να έχει εξελιχτεί σε μια παραδοσιακή δύναμη στο σέρβικο μπάσκετ, πρέπει να ξεκινήσουμε από την ιστορική έδρα των «ερυθρόλευκων».

Στο μέρος, δηλαδή, όπου ο Αστέρας γιγαντώθηκε, κατακτώντας δέκα συνεχόμενα πρωταθλήματα (1946-'55) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο! Το ανοιχτό γήπεδο στο πάρκο Kalemegdan αποτελεί ιερό χώρο για τους Σέρβους ενώ η επιγραφή «Crvena Zvezda» στη μεταλλική πόρτα, το κόκκινο χρώμα στο παρκέ και το έμβλημα του Ερυθρού Αστέρα είναι εκεί για να θυμίζουν την θρυλική ομάδα που καθιέρωσε το μπάσκετ στη Γιουγκοσλαβία. Το Final 4 θα διεξαχθεί φέτος στο Βελιγράδι και ο έμπειρος δημοσιογράφος Vladimir Stankovic παρουσίασε ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα για το μέρος που αναπτύχθηκε το σπορ στη χώρα:

Η λέξη «Kalemegdan» είναι τουρκική και σύνθετη: προέρχεται από τους όρους «kale» (πόλη) και «megdan» (πεδίο μάχης). Για την ακρίβεια, πρόκειται για ένα ιστορικό μνημείο του 3ου αιώνα π.Χ. όταν το Βελιγράδι, ως μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ονομαζόταν Singidunum. Οι ποταμοί Σάβα και Δούναβης σχηματίζουν ένα υπέροχο αξιοθέατο πέρα από τα τείχη για όποιον επισκέπτεται τη σερβική πρωτεύουσα. Η ιστορία του Kalemegdan είναι μακρά και πλούσια όμως η κουβέντα μας θα περιοριστεί στο σερβικό μπάσκετ που «γεννήθηκε» σε αυτό το ιστορικό φρούριο! Ως ημερομηνία γέννησής του ορίζεται το 1945 όμως το μπάσκετ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Σερβία σχεδόν 20 χρόνια νωρίτερα, το 1923. Εκείνη την περίοδο το Βασίλειο της Σερβίας, της Κροατίας και της Σλοβενίας (σ.σ. το Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας ιδρύθηκε το 1929) επισκέφτηκε ο Ουίλιαμ Ουίλαντ, μέλος του Ερυθρού Σταυρού. Ήταν ο... ιεραπόστολος του μπάσκετ στη χώρα! Βρέθηκε στο Βελιγράδι από τις 27 Σεπτεμβρίου ως τις 20 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς και δίδαξε το μπάσκετ στο δημοτικό σχολείο «Βασιλιάς Πέτρος Α'». Στα απομνημονεύματά του ανέφερε χαρακτηριστικά πως «οι Σλάβοι στο νότο είχαν το μεγαλύτερο ταλέντο στο μπάσκετ και τους ακολουθούσαν οι Εσθονοί». Έπειτα από πολλά-πολλά χρόνια, η πρόβλεψή του για τους Γιουγκοσλάβους (σ.σ. οι Σλάβοι του Νότου) επιβεβαιώθηκε απόλυτα!

Τη δεκαετία του 1930, το μπάσκετ στη χώρα οργανώθηκε. Ήταν η εποχή που εμφανίστηκαν οι πρώτες ομάδες και διεξήχθησαν τα πρώτα παιχνίδια. Το άθλημα παίχτηκε, επίσης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο όμως το ουσιαστικό ξεκίνημα πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1945. Ο πόλεμος ήταν σε εξέλιξη όταν ιδρύθηκε ο Ερυθρός Αστέρας στις 4 Μαρτίου! Το καλοκαίρι του 1945, η νέα ομάδα είχες στις τάξεις της τον Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, τον Νεμπόισα Πόποβιτς, τον Ράντομιρ Σάπερ και τον Αλεξάνταρ Νίκολιτς. Είναι η μόνη ομάδα στον κόσμο που έχει δυο μέλη της στο Hall of Fame του Σπρίνγκφιλντ (Στάνκοβιτς, Νίκολιτς) και τέσσερα μέλη στο Hall of Fame της FIBA στη Γενεύη! Σε κάθε περίπτωση, το 1945 ήταν απλώς μπασκετμπολίστες... Νέα παιδιά με φιλοδοξίες και όραμα. Θα τους χαρακτήριζα ως «Οι Τέσσερις Άγιοι του Σερβικού Μπάσκετ». Σε ό,τι αφορά τον Ερυθρό Αστέρα, η ομάδα δημιούργησε τη βάση της στο εσωτερικό των τειχών του Kalemegdan και διατηρεί τα γραφεία της εκεί ακόμα και σήμερα. Αργότερα την ίδια χρονιά, στις 4 Οκτωβρίου 1945, ιδρύθηκε η Παρτίζαν από τον γιουγκοσλαβικό στρατό. Είναι αστείο καθώς το γήπεδο της Παρτίζαν βρισκόταν επίσης στο Kalemegdan και ότι τα δυο κλαμπ είναι ακόμα και σήμερα «γείτονες» που τους χωρίζει μόνο ένας φράχτης! Τότε ακριβώς δημιουργήθηκε η κόντρα που κρατάει ως τις μέρες μας.

Οι «Τέσσερις Άγιοι» ήταν παίκτες και παράλληλα, οραματιστές. Από την πρώτη στιγμή έδειξαν τις οργανωτικές ικανότητές τους. Δεν είχαν τεχνοκρατικές γνώσεις, δεν ήταν έμπειροι επομένως έπρεπε να μάθουν μέσω των ταξιδιών τους στο εξωτερικό καθώς και από τους προπονητές που βρέθηκαν στο Βελιγράδι για να διδάξουν τα βασικά του αθλήματος. Ένας από τους πρώτους προπονητές μπάσκετ που δούλεψαν στο Βελιγράδι ήταν ο Βούλγαρος Βέσελιν Τέμκοφ, ο οποίος αφίχθη στη Σερβία το 1946. Ο Γάλλος Χένρι Χελ ήταν ο προπονητής της εθνικής Γιουγκοσλαβίας στην προκριματική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1950 στο Μπουένος Άιρες. Το 1954 έφτασε στο Βελιγράδι ο Ρόμπερτ Μπάσνελ, ο Γάλλος προπονητής που ανέδειξε τον Ράνκο Ζεράβιτσα. Το μπάσκετ στη Γιουγκοσλαβία εκτοξεύτηκε χάρη στη δίψα για μάθηση και το τεράστιο ταλέντο. Η πόλη βρέθηκε στο επίκεντρο και ο Ερυθρός Αστέρας κυριάρχησε στο πρωτάθλημα μεταξύ 1946-1955. Καλό μπάσκετ με καλούς αθλητές παίχτηκε επίσης στη Λιουμπλιάνα, το Ζαντάρ, το Ζάγκρεμπ, το Κάρλοβατς κι αργότερα στο Σπλιτ, το Τσάτσακ, το Σαράγεβο και τα Σκόπια όμως οι αγώνες του Ερυθρού Αστέρα και της Παρτίζαν συγκέντρωναν πάντα κόσμο που γέμιζε τα γήπεδα στο Kalemegdan.Τα παιχνίδια διεξάγονταν βράδια καλοκαιριού, σε μια πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα.

Όλα άλλαξαν το 1967, όταν η γιουγκοσλαβική ομοσπονδία αποφάσισε να αλλάξει το καλεντάρι ώστε οι αγώνες να διεξάγονται από τον Οκτώβρη ως τον Απρίλιο. Ήταν μια από τις πιο σημαντικές αποφάσεις σε ό,τι αφορά το γιουγκοσλαβικό μπάσκετ. από τη στιγμή που υπήρχε μόλις ένα κλειστό γήπεδο σε όλη τη χώρα, στην πόλη Zrenjanin που δεν είχε καν ομάδα στην πρώτη κατηγορία! Οι τέσσερις ομάδες του Βελιγραδίου, ο Ερυθρός Αστέρας, η Παρτίζαν, η ΟΚΚ και η Ραντνίτσκι έπαιζαν στο Belgrade Fair μέχρι τη δημιουργία της θρυλικής Hala Pionir, το 1973. Το Kalemgdan υφίσταται ακόμα και παραμένει ενεργό για τον Ερυθρό Αστέρα και την Παρτίζαν, ειδικά το καλοκαίρι. Αποτελεί ανοιχτό μουσείο και μέλος της ιστορίας του σερβικού μπάσκετ. Τα γραφεία του Ερυθρού Αστέρα είναι διακοσμημένα με φωτογραφίες των 50s από αξέχαστες στιγμές, χάρη σε ανθρώπους με όραμα, ταλέντο, θάρρος και πίστη!

Χιλιάδες φίλοι του μπάσκετ θα έλθουν στο Βελιγράδι τον επόμενο Μάιο για να παρακολουθήσουν το Final 4. Τους συνιστώ να επισκεφτούν το Kalemegdan. Είναι ένα υπέροχο πάρκο με πανέμορφη θέα και μπόλικη μπασκετική ιστορία. Αξίζει να το δείτε».