Ο ΠΑΟΚ του είναι Πρωταθλητής, χωρίς το “για μένα”

Περίμενα να παρατηρήσω τη στάση του στην στιγμή των πανηγυρισμών της μεγαλύτερης επιτυχίας του με τον ΠΑΟΚ, τη συμπεριφορά του σε αυτή που ο ίδιος χαρακτήρισε, το βράδυ της Κυριακής, ως την μεγαλύτερη στιγμή της ζωής του, προτού φτάσω σε συμπέρασμα σχετικά με τη σημασία που θα έπρεπε να δώσω στα όσα άκουγα ότι εξηγεί ο ίδιος για τη στάση του κατά τη διάρκεια των τελευταίων περίπου 11 μηνών, δηλαδή από τον Μάιο του 2018 μέχρι το βράδυ της 21ης Απριλίου 2019. Σήμερα, τώρα που το έργο “ΠΑΟΚ της περιόδου 2018 – '19” ολοκληρώνεται και πέφτουν σιγά σιγά οι τίτλοι του τέλους μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι ο Ραζβάν Λουτσέσκου είναι ο ιθύνων νους ενός εκ των μεγαλύτερων και πιο επιτυχημένων mind games στη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ο Ρουμάνος προπονητής χρησιμοποίησε μια πεποίθησή του, που ήταν ειλικρινής και όχι τέχνασμα, ως τη βάση πάνω στην οποία έχτισε την στρατηγική του, η οποία είχε δύο στόχους: να δυναμώσει ψυχικά και πνευματικά τους ποδοσφαιριστές και τους συνεργάτες του και συγχρόνως να δημιουργήσει εκνευρισμό στους αντιπάλους του. Το βράδυ της Κυριακής, με το τρόπαιο του Πρωταθλητή Ελλάδας 2019 στα χέρια του, ο 50χρονος προπονητής δεν αισθανόταν πλέον την ανάγκη να βάλει το “για μένα” στις φράσεις με τις οποίες επικοινωνούσε το αξίωμα ότι η ομάδα του ήταν πρωταθλήτρια της προηγούμενης σεζόν. Οχι επειδή έπαψε να το πιστεύει, με τη δική του θεωρία, αλλά επειδή πλέον δεν του είναι χρήσιμο αυτό το αξίωμα, το οποίο πιθανόν να του ξαναχρειαστεί για μια τελευταία φορά ως παράγοντας παρακίνησης των ποδοσφαιριστών του και ως τρόπος για να εκνευρίσει τους αντιπάλους του – αν στον τελικό του κυπέλλου βρεθεί αντιμέτωπος με την ΑΕΚ. Πλέον ο ΠΑΟΚ είναι άξιος πρωταθλητής, χωρίς το “για μένα”. Είναι για όλους.

Στη διάρκεια του τελευταίου έτους ήταν πολλοί που τον συμβούλεψαν να αλλάξει ρητορική και σε κάθε περίπτωση να πάψει να προκαλεί με τον δημόσιο λόγο του. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και στελέχη του ΠΑΟΚ, που προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι αδικεί τον εαυτό του και χαλάει την εικόνα του με τη στάση του, όπως έπραξαν και κάποιοι εκ των συνεργατών του. Ο ΠΑΟΚ είχε φτάσει να τον προειδοποιήσει ότι αυτή η στάση μπορεί να του κοστίσει ακόμη και τη θέση του. Ο Λουτσέσκου όμως δεν άλλαζε άποψη, διότι η επιλογή του ήταν απολύτως συνειδητή. Επέλεγε να διαγράψει την προοπτική να εργαστεί σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη ελληνική ομάδα, διότι τον άφηνε πραγματικά αδιάφορο αυτή η προοπτική. Προτού πάει στον ΠΑΟΚ είχε συζητήσει περί αυτού του ενδεχομένου με δύο ομάδες. Μετά το περασμένο καλοκαίρι όμως είχε κατασταλάξει στην ιδέα ότι θα διέγραφε αυτή την προοπτική προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του. Συνειδησιακά ήταν καλυμμένος, αφού πίστευε και πιστεύει όσα έχει κατά καιρούς επαναλάβει. Και κάθε φορά που κάποιος πήγαινε να τον βάλει στη διαδικασία να αμφισβητήσει τη στάση του, απαντούσε με ηρεμία ότι αυτή είναι μια συνειδητή επιλογή του για να προκαλεί τους ποδοσφαιριστές του και να τους οδηγεί σε υπερβάσεις, και να εκνευρίζει τους αντιπάλους του.

Η ιστορία διδάσκει ότι ο Λουτσέσκου πέτυχε και τους δύο στόχους του. Αυτό το αίσθημα αδικίας έγινε κυρίαρχο στον ΠΑΟΚ και βοήθησε τον Ρουμάνο προπονητή στην διαμόρφωση του χαρακτήρα της ομάδας του. Ο ΠΑΟΚ ήταν μακράν της δεύτερης η ομάδα με τον πιο ισχυρό χαρακτήρα στο φετινό πρωτάθλημα. Μια “αρνούμαι να χάσω, θα κερδίσω” ομάδα. Ο Λουτσέσκου ήξερε ότι έχει στα αποδυτήριά του προσωπικότητες που θα ανταποκρίνονταν σε αυτή την πρόκληση, είχε αντιληφθεί ότι προκαλεί δημιουργικό θυμό στους ποδοσφαιριστές του. Και γι' αυτό δεν άλλαξε δρόμο τον καιρό που στην αγωνιστική συμπεριφορά του ΠΑΟΚ διακρίνονταν σημάδια εκνευρισμού που έφταναν τους ποδοσφαιριστές στα όρια της αγωνιστικής απειθαρχίας. Ο Ρουμάνος προπονητής επέλεξε συνειδητά να συντηρήσει αυτή την ένταση επειδή είχε την εμπιστοσύνη ότι οι ποδοσφαιριστές του θα καταφέρουν να την διαχειριστούν. Και είχε δίκιο. Αυτό το δίκιο όμως δεν του έτυχε, δούλεψε πολύ για να το βρει. Πέρασε αμέτρητες ώρες σε συναντήσεις και συζητήσεις με τους ποδοσφαιριστές του, τους έπεισε ότι τους δίνει σημασία σε ανθρώπινο επίπεδο, ότι νοιάζεται για την ανθρώπινη σχέση με κάθε έναν εξ αυτών. Τους συνάντησε κατ' ιδίαν στα δύσκολα, τους στήριξε στις επαγγελματικές επιλογές τους, τους συμπεριφέρθηκε με ποδοσφαιρική δικαιοσύνη που δεν επηρεαζόταν από την εξέλιξη της επαγγελματικής σχέσης των παικτών με την διοίκηση, ούτε από το αν ανανέωσαν ή όχι το συμβόλαιό τους. Εκανε πολλά ο Λουτσέσκου για να φτιάξει αυτά τα αποδυτήρια. Γι' αυτό και ένιωθε ασφαλής για την θετική επίδραση που θα είχε στους ποδοσφαιριστές του η “περί αδικίας” ρητορική του. Ηταν σίγουρος ότι δημιουργεί ατσάλινα νεύρα στους ποδοσφαιριστές του. Και είχε δίκιο.

Ολο αυτό βεβαίως ο Λουτσέσκου κατάφερε να το μεταδώσει και στην κερκίδα, παρ' όλο που δεν συνδέθηκε ποτέ μαζί της όσο προηγούμενοι “επαναστάτες” προπονητές στην ιστορία του ΠΑΟΚ. Για λόγους που δεν αναλύονται σε αυτό το σημείωμα, ο Λουτσέσκου δεν έγινε ποτέ mainstream, το όνομά του δεν έγινε δημοφιλής στίχος σε συνθήματα. Κι ο ίδιος όμως δεν το επιδίωξε. Ολη η “για μένα” ρητορική υπηρετούσε άλλους σκοπούς, όχι το να γίνει πιο αρεστός στους οπαδούς του ΠΑΟΚ.

Κάθε φορά που διέκρινε εκνευρισμό στην συμπεριφορά των μεγάλων αντιπάλων του, και ειδικά στη συμπεριφορά της ΑΕΚ και του Ολυμπιακού ο Λουτσέσκου βεβαιωνόταν για τον δρόμο του και συνέχιζε να τραγουδά τον ίδιο σκοπό, με τη βεβαιότητα ότι αυτή η τακτική αυξάνει τις πιθανότητες του ΠΑΟΚ να πετύχει τον αγωνιστικό στόχο του. Επαναλαμβάνω, από μόνη της αυτή η ρητορική δεν θα ήταν αρκετή. Αλλά ο Λουτσέσκου ήξερε την ποιότητα των ποδοσφαιριστών του, τον χαρακτήρα της ομάδας του, την ποιότητα της δουλειάς του στην εκπαίδευση της ομάδας του, την αποτελεσματικότητα του αγωνιστικού πλάνου του. Ηξερε ότι όλη η “για μένα” ρητορική είναι ένα βασικό συστατικό μιας συνταγής που περιέχει μια σειρά από συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι του ανταγωνισμού. Και ήξερε ότι το ποδόσφαιρο έχει μέσα στη φύση του πολλή ψυχολογία και νοοτροπία.

Οταν θα βρει τον χρόνο για να μείνει μόνος στο μπαλκόνι του με ένα ποτήρι κρασί, παρέα με όλες τις σκέψεις για τη σεζόν που θα αφήνει πίσω, ο 50χρονος προπονητής θα πρέπει να πάει στο παρακάτω. Θα πρέπει να βρει το επόμενο βήμα στο mindset, στη νοοτροπία, αυτή τη νέα ρύθμιση που θα βάλει το μυαλό του ΠΑΟΚ σε αποτελεσματική λειτουργία. Το καλοκαίρι, όταν θα συναρμολογεί το ρόστερ και θα ετοιμάζει την έκδοση της επόμενης σεζόν, δεν θα είναι αρκετό το “για μένα” για να παρακινήσει και να εμψυχώσει τους ποδοσφαιριστές του. Εφόσον παραμείνει στον ΠΑΟΚ, αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του. Και θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον το νέο σχέδιο του “στρατηγού”, όπως τον αποκάλεσε στην φαντασμαγορική φιέστα του ο ΠΑΟΚ. Ολο αυτό που έκανε στη σεζόν 2018 – '19 είναι, όπως έχω ξανασημειώσει, ένα υπόδειγμα δουλειάς προπονητή, κι ας μην τυγχάνει της καθολικής εκτίμησης που της πρέπει. Είναι υπόδειγμα δουλειάς στην ηγεσία μιας ποδοσφαιρικής ομάδας από έναν χαρισματικό ηγέτη προπονητή.